Levensloop H2 Risico en informatie

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Levensloop H2 Risico en informatie

leerdoelen:

• Je kunt uitleggen wat risicoavers is en wat de keuzes iemand maakt bij bv verzekeringen
• Je kunt uitleggen wat asymmetrische informatie is en dat het kan leiden tot averechtse selectie
• Je kunt uitleggen hoe producenten averechtse selectie of moral hazard tegengaan.

Terug naar de vorige les H1 Keuzes

• speltheorie
• 2 spelers en hun keuzes
• Pay-off matrix
• Nashevenwicht
• Dominante strategie
• Gevangenendilemma
• Bindende afspraken
• Meeliftersgedrag 

2.3 Risico aversie

Dan heb je een hekel aan risico's -> risicovermijdend

Hoe kan je risico's vermijden in het leven?

Verzekeren

Mensen die risico avers zijn zullen zich zoveel mogelijk verzekeren tegen risico's.

Maken opgave 2.4

2.4 Asymmetrische informatie

• De ene persoon heeft meer informatie dan de andere persoon.
• Bijvoorbeeld bij aankoop van een tweedehands auto. 

• Mensen durven niet te veel te betalen, bang voor miskoop.
• Gevolg: de prijzen van de auto's dalen langzamerhand. 
• Hierdoor weinig tot geen aanbod van goede auto's

Asymmetrisch = scheef

Aan de ene kant van het blad zit meer dan aan de andere kant van het blad. 

Verzekeringspremie

• Alle verzekerden dragen gezamenlijk het risico op schade.
• Solidariteit
• Ik heb een inboedelverzekering, ik betaal iedere maand premie. Maar nog nooit schade gehad. 
• Mijn premie wordt gebruikt voor de schades van andere verzekerden.
• Maar als ik wel een keer schade heb.... Dan betalen zij mee aan mijn schade. 

Verzekeringspremie berekenen

Minimale hoogte premie:

kans op schade x gemiddelde hoogte van de verwachte schade

• Bijvoorbeeld: 5% kans dat een fiets wordt gestolen  en dan is de gemiddelde schade €600. 
• 0,05 x €600 = minimaal €30 premie per jaar
• Vergeet de kosten en de winst van de verzekeraar niet

Maken opgave 2.5, 2.8 en 2.9

Averechtse selectie

• Goede vs slechte risico's
• Goede risico's: mensen die weinig schade claimen
• Slechte risico's: mensen die veel schade claimen
• Slechte risico's verhogen de premie, goede risico's verlagen de premie. 

Averechtse selectie

Averechste selectie

• De goede risico's vinden de premie te hoog worden en stoppen met de verzekering.
• Wat is het gevolg voor de premie?
• De premie gaat nog verder omhoog, want minder mensen die alleen premie betalen en geen schade claimen. 
• Wat is het gevolg?
• Steeds meer mensen vinden de premie niet meer opwegen te het risico en gaan ook weg. 

Averechtse selectie bestrijden

Optie 1: 

• Premiedifferentiatie toepassen. 
• Verschillende groepen krijgen verschillende premies. 
• Bepalen door bijvoorbeeld: vragenlijsten, woonplaats, leeftijd, aantal schades in het verleden. 
• Doel: slechte risico's betalen een hogere premie en goede risico's betalen een lagere premie. 

Bonus malus regeling

Is een vorm van premiedifferentiatie. 

Voorkomt dus ook averechtse selectie

Averechtse selectie bestrijden

Optie 2: 

• Vrijwillig eigen risico toepassen
• Eigen risico: Dan moet je het eerste deel van een schade zelf betalen
• Goede risico's zullen een hoog eigen risico instellen in ruil voor lagere premie. 

Averechtse selectie bestrijden

Optie 3: 

• De overheid stelt de verzekering verplicht.
• Welke 2 particuliere verzekeringen zijn verplicht?

1. Zorgverzekering
2. WA verzekering motorvoertuigen

2.5 Moral hazard

In het Nederlands: moreel wangedrag

Wanneer mensen zich roekelozer gaan gedragen omdat ze toch wel verzekerd zijn en niet zelf hoeven op te draaien voor de schade. 

Moral hazard

Moreel wangedrag bestrijden

• Een verplicht eigen risico instellen
• Bonus malus regeling
• Maximumvergoeding invoeren

Maken opgave 2.13 en 2.14

Collectieve verzekeringen

Principaal-agent model = model waarbij de ene actor (de principaal)

taken vaststelt en opdrachten geeft die de andere actor (de agent) uitvoert

tegen een bepaalde beloning (en bij slechte uitvoering komt er een straf)

 

Drie kenmerken:

 1. principaal en agent hebben verschillende belangen

 2. informatie is asymmetrisch

 3. er is sprake van transactiekosten

Principaal-agentmodel

Let bij elk principaal-agent probleem op drie elementen:

1. Wie huurt wie in:

   wie is de principaal en wie de agent?

2. Eigenbelang:

    waarin hebben de twee partijen een

    (conflicterend) belang/doel?

3. Asymmetrische informatie:

    op welke wijze heeft de agent meer 

    informatie dan de principaal? 

Principaal-agent probleem:

Check-out

• Je kunt uitleggen wat risicoavers is en wat de keuzes iemand maakt bij bv verzekeringen
  
• Je kunt uitleggen wat asymmetrische informatie is en dat het kan leiden tot averechtse selectie
  
• Je kunt uitleggen hoe producenten averechtse selectie of
• moral hazard tegengaan.
• Je kunt de relatie principaal -agent begrijpen uitleggen.

kortom Hoofdstuk 2 is af