les 4: H4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Na 3 minuten...

• Telefoon in je tas

• Vrijdag 17/6

PO-opdracht onderzoek naar waterveiligheid

H4: Wateroverlast

Vandaag

• Herhalen 4.1 + uitleg 4.2
• Werken aan de PO-opdracht

Herhalen 4.1 + uitleg 4.2

Benoem drie onderdelen van het rivierstelsel

Einde van de rivier komen we tegen...

Delta:

• stroomsnelheid rivier stopt (door zee)
  
• Al het sediment zakt naar de bodem
  
• door ophoping ontstaat nieuw land
  

Estuarium:

• Hoge stroomsnelheid langs kust, sediment wordt meegenomen
  

of

• bij vloed dringt zeewater de rivier in
  

Debiet en Regiem

• Debiet is de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt

• De schommelingen in de waterafvoer noem je het regiem.

Debiet en Regiem

Leg de begrippen Regiem en Debiet uit.

Volgens het KNMI zal het neerslagregiem door de klimaatsverandering op twee manieren veranderen:

1 Er valt meer neerslag

2 De neerslag valt onregelmatiger

Wat is het gevolg van voor het debiet van Nederlandse rivieren?

• Het debiet wordt groter

Wat is het gevolg van voor het regiem van Nederlandse rivieren?

• Het regiem wordt onregelmatiger

Ingrijpen in het rivierlandschap

H4.2 De invloed van de mens

Welke riviersituaties zijn ontstaan door de mens, en welke door de natuur?

Hoe kan men wonen in een rivierengebied met overstromingsgevaar? 

Dijken

Uiterwaarden bebouwd  = ophoging zomerdijken

Kribben in de Lek

Kanalisering Oude Maas (Boxmeer)

Kanalisering Vecht (ten oosten van Zwolle)

Verstening: negatieve gevolgen piekafvoer (regen)water. Hier wordt nu meer rekening mee gehouden.

Wonen in het rivierengebied

Niet alle maatregelen hebben de veiligheid bevorderd

De maatregelen op een rijtje

Aantekeningenschrift bijhouden

Krib

• Houdt rivier in midden van stroomgeul
  
• houdt de rivier bevaarbaar
  

• Meanderen wordt voorkomen
  

Uiterwaard

Bebouwing in uiterwaarde

-> verhoging zomerdijk

-> geen overstromings-mogelijkheid voor de rivier

Dijken

aanleg of verhoging van dijken

-> sedimentatie in winterbed

-> ophoging rivier

-> verhoging dijken 

Kanaliseren

• Stuwen en sluizen: regelen waterstand
  

• Bochten afsnijden: hogere stroomsnelheid
  

Verstedelijking

Verstening/verharding = groter oppervlakte straten, wegen en bebouwing.

-> kortere vertragingstijd en piekafvoer 

Kies uit:

Uiterwaard

Zomerdijk

Winterdijk

Zomerbed

Winterbed

Wat stellen de cijfers voor?

1. Kribben
2. Binnendijks gebied
3. Buitendijks gebied

Hoe kan men wonen in een rivierengebied met overstromingsgevaar? 

Dijken

Wat is het verband tussen verstening en een regenbui?

• Het water van een regenbui heeft steeds minder tijd nodig om in de river te komen.

• Hoe groter verstedelijking hoe....korter/langer de vertragingstijd?

Verwerken

Wat? Maken PO-opdracht

Hoe? Laptop erbij

Leerdoelen bij 4.4 (1)

• Je weet hoe afsluitbare waterkeringen in combinatie met bergingsgebieden er bij hoog water voor kunnen zorgen dat overstromingsrisico’s beperkt worden.
• Je begrijpt waarom in het deltaprogramma gekozen wordt voor adaptief watermanagement.

Leerdoelen bij 4.4 (2)

• Je begrijpt dat bij (noord)westerstorm het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta het overstromingsrisico groot is.
• Je kunt de gevolgen van een ingreep uit het integraal waterbeleid voor gebieden op verschillende schaal (lokaal, regionaal en fluviaal) en vanuit verschillende dimensies ( veiligheid, natuur en economie) beschrijven en verklaren.

Drietrapsstrategie

1 Vasthouden (binnendijks)

2 Bergen (buitendijks)

3 Afvoeren

drietrapsstrategie stap 1

• Vasthouden

Zorgen dat het water daar waar de neerslag valt zoveel mogelijk de grond in kan trekken.

En dus niet naar de rivier stroomt! 

drietrapsstrategie

stap 3: 

• Afvoeren naar rivieren en oppervlaktewater
  
• bevorderen door obstakels te verwijderen: kribben verlagen, peilers van oude bruggen verwijderen etc.

Wat staat er in het deltaprogramma?

Welke 6 factoren bedreigen Nederland op het gebied van water?

Leg in je eigen woorden uit wat bedoeld wordt met adaptief watermanagement