T4 Les 5: Bouwstenen van een verhaal

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

les 5 - literaire bouwstenen

www.facebook.com

Wat heb je nodig?

•  werkboek p. 34 - 45
• balpen
• bundel Bouwstenen van een verhaal

Ronde 1

We lazen het fragment uit Jij en ik op p. 34

--> vertel elkaar wat je je herinnert van het verhaal.

thema van het verhaal

• samen te vatten in één woord of kernzin
• soms meerdere thema's
• persoonlijke interpretatie

Ronde 2

Dezelfde nummers gaan bij elkaar zitten en vullen de bundel voor hun eigen specialiteit in. Gebruik de groene kaders.

Begrijp je alle termen? 

nummer 1 = 2. personages

nummer 2 = 3. tijd

nummer 3 = 4. ruimte

nummer 4 = 5. vertelperspectief

Ronde 3

Ga terug bij je eigen groepje zitten. Vertel wat je hebt geleerd. Vul samen de gaten in. 

Jij bent nu de expert! 

Ronde 4

Ga aan de slag met de tekst. Beantwoord de vragen over de tekst in je werkboek op p. 33 - 40 (oefening 3, 4, 5 en 6).

tijd

historische tijd = tijdsperiode waarin het verhaal zich afspeelt heden, WOII, 1980, toekomst, middeleeuwen, ....

verteltijd versus vertelde tijd

chronologisch versus niet-chronologisch

flashback versus flashforward

terugwijzing versus vooruitwijzing

vooruitwijzing

Ik schudde zijn hand als een laatste strohalm. Later zou hij ons nog verraden, maar dat wist ik toen nog niet.

terugwijzing

Ik dacht aan de keer dat hij mij verraden had en voelde hoe zijn ogen zich vulden met angst.

ruimte

• geografische ruimte: België, Kruisem (Marc de Bel), zee, ...

• sfeerscheppende ruimte: donker steegje, duffe klaslokaal, zonnig terras, ...

• sociale ruimte = boeren, adel, ...
• symbolische ruimte 

symboliek

vertelperspectief

ik-verteller versus hij-verteller

Ik kan vertellen of beleven.

VERTELLENDE versus BELEVENDE IK-VERTELLER

Hij/zij weet alles of maakt het persoonlijk mee.

ALWETENDE versus PERSONELE HIJ-VERTELLER

personages

Lorenzo is een vol karakter

- meer karaktertrekken

- innerlijke en uiterlijke evolutie

Mijn gelaatstrekken waren veranderd door de puberteit.

literaire bouwstenen in de tekst

Zet je terug in groepjes en ga aan de slag met de tekst.

Gebruik je samenvatting om de vragen te beantwoorden van oefening 3, 4, 5 en 6 (p. 33-40)

tijd

tip: teken een tijdlijn met gebeurtenissen in je verhaal

verteltijd - vertelde tijd

ruimte

sociale ruimte:

rijkere klasse

- moeder rijdt met een BMW

- Engelse school met bemiddelde Italianen die zich het schoolgeld konden veroorloven

Lees het artikel op p. 40 en beantwoord de vragen op p. 41. 

Wat is het thema?
(oefening a)

Zou jij zo'n rol durven vertolken in een film?

Ja

Nee

p. 41

Lees de vragen:

• oefening 9: personages
• oefening 10: tijd & ruimte

We bekijken het fragment. Ondertussen beantwoord je de vragen.

Wat vind je van de acteerprestaties?

Goed

Op weg

Onvoldoende

Wat vind je van het verhaal?

Interessant

Saai

Leuk

Raar

p. 42

Lees het fragment en beantwoord de vragen 

van oefening 11, 12, 13, 14. 

tip: maak gebruik van je bundel!

Bespreek je mening over de stellingen met je buur. (oefening 11)

Wat is het vertelperspectief?
Weet je ook waarom? (oefening 12)

1. personeel vertelperspectief
2. vertellende ik
3. belevende ik
4. auctorieel vertelperspectief

een belevende ik

- geschreven in ik-persoon

- tegenwoordige tijd

- lezer weet even veel als het personage

Wie is de protagonist? (13.e)

1. Jimmy
2. Skylar
3. Papa
4. Agent

Creëer de sfeer: hoe zou het politiebureau eruit zien? (14.b)
Beschrijf in 1 volledige zin.

Wat is de vertelde tijd? (14.c)

Wat is de vertelde tijd? (14.c)

zaterdagavond    -->     maandagmiddag

   voorval                             in politiebureau 

Ik zit hier nu al een uur en word ondervraagd over Jimmy, over afgelopen zaterdagavond. 

Aangezien het maandag is, hoeft [papa] toch niet eerder dan vier uur 's middags op zijn werk te verschijnen.

terugwijzing (14.d)

vooruitwijzing (14.e)

terugwijzing (14.d)

Ik weet niet hoe het heeft kunnen gebeuren, afgelopen zaterdagavond.

We hebben niet meer buiten gegeten sinds mijn moeder overleden is. 

vooruitwijzing (14.e)

Ik ben deze week jarig. 

Even herhalen...

Hoe wordt de tijdsvolgorde in het fragment doorbroken?

1. Flashforward
2. Terugwijzing
3. Vooruitwijzing
4. Flashback

Welke rol speelt Anton Ego?

1. protagonist
2. antagonist
3. nevenfiguur
4. figurant

Omschrijf het karakter
van Anton Ego

Is Anton Ego een vlak of een vol karakter?

1. vlak karakter
2. vol karakter

p. 42

Lees het fragment en beantwoord de vragen 

van oefening 11, 12, 13, 14.