2HV tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom! 

Pak je leesboek en ga lezen 

Lesdoel 

Je weet wat een samenstelling is;

je kan een samenstelling maken met een tussenletter;

je weet wanneer je welke tussenletter moet gebruiken. 

Spelling

tussenletters in samenstellingen 

Samenstelling 

Een samenstelling bestaat uit twee losse woorden die aan elkaar zijn geplakt:

Soms moet je tussen de twee delen een -s of -(e)n plaatsen:

Tussen -s

Regel voor de tussen-s in een samenstelling:

Gebruik altijd een tussen-s als je die hoort: dorpsplein, stationsrestauratie.

Tussen -n 

Als van het eerste deel van de samenstelling het meervoud eindigt op -n, schrijf je in de samenstelling -(e)n:

eik – eiken – eikenboom, blinde – blinden – blindenschool.

Tussen -n 

Je schrijft geen tussen-(e)n als het eerste woord van de samenstelling:

• geen zelfstandig naamwoord is: hogeschool, platteland, huilebalk;
• geen meervoud heeft: tarwebrood, benzinegeur;
• alleen een meervoud op -s heeft: aspergesoep, douchekraan;
• een meervoud op -s én op -(e)n heeft: groenteboer, geboortecijfer;
• aangeeft hoe groot, goed, leuk enzovoort iets is. De samenstelling moet dan in zijn geheel een bijvoeglijk naamwoord zijn: reuzeleuk, apetrots, beregoed;
• uniek is (er bestaat er maar één van): maneschijn, zonnebank, Onze-Lieve-Vrouwekerk.
  

Opdracht 1

Maak van de woorden een correcte samenstelling 

omgang + regeling

1. omgangregeling
2. omgangsregeling

stad + centrum

1. stadcentrum
2. stadscentrum

eenman + zaak

1. eenmanzaak
2. eenmanszaak

bioscoop + stoel

1. bioscoopstoel
2. bioscoopsstoel

onweer + bui

1. onweerbui
2. onweersbui

beroep + speler

1. beroepspeler
2. beroepsspeler

staat + steun

1. staatsteun
2. staatssteun

gevoel + temperatuur

1. gevoeltemperatuur
2. gevoelstemperatuur

passagier + schip

1. passagierschip
2. passagiersschip

protest + stem

1. proteststem
2. protestsstem

Opdracht 2 

Maak samenstellingen en gebruik zo nodig -(e)n of -e

zwijn + stal

1. zwijnestal
2. zwijnenstal
3. zwijnstal
4. zwijnsstal

groente + soep

1. groentensoep
2. groentesoep
3. groentessoep

beer + leuk

1. berenleuk
2. beerleuk
3. bereleuk
4. beersleuk

spin + web

1. spinneweb
2. spinweb
3. spinsweb
4. spinnenweb

tarwe + brood

1. tarwesbrood
2. tarwenbrood
3. tarwebrood

koek + pan

1. koekepan
2. koekpan
3. koekspan
4. koekenpan

zon + steek

1. zonnensteek
2. zonsteek
3. zonnesteek
4. zonssteek

beer + hol

1. berehol
2. berenhol
3. beerhol
4. beershol

geboorte + kaartje

1. geboortekaartje
2. geboortenkaartje
3. geboorteskaarte

invalide + plaats

1. invalideplaats
2. invalidenplaats
3. invalidesplaats

Opdracht 3

Geef van de beweringen aan of ze juist zijn. 

Omdat je stationswinkel schrijft, schrijf je ook stationschef.

1. juist
2. onjuist

Spinnewiel is correct geschreven, omdat het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is.

1. juist
2. onjuist

Je schrijft groentensoep, want het meervoud van groente is groenten.

1. juist
2. onjuist

Zonnenscherm schrijf je met een -n, want het meervoud van zon is zonnen.

1. juist
2. onjuist

Je schrijft veearts, want vee heeft geen meervoud.

1. juist
2. onjuist

Je schrijft berenklauw, dus ook berensterk.

1. juist
2. onjuist

Leestekens 

HT2R Aan de slag! 

Talent online paragraaf 3.9: opdracht 8, 9-1 en 9-2

Voor wie nog niet in de online klas zit, vul de volgende code in: 841410

Klaar? oefenen met werkwoordspelling -> paragraaf 2.9: opdracht 3, 5, 7 en 8

Ook daarmee klaar? Ga dan lezen in je leesboek. 

Aan de slag! 

In je Plenda - donderdag 18 lesuur 5

Talent online paragraaf 3.9: opdracht 7, 8-1 en 8-2

Klaar? oefenen met werkwoordspelling -> paragraaf 2.9: opdracht 3, 5, 7 en 8

Ook daarmee klaar? Ga dan lezen in je leesboek. 

Vandaag

Oefentoets maken

Klaar? Lezen in je leesboek

Blijft stil totdat iedereen klaar is!

En verder 

Toets nakijken

Oefenen met onderdelen waar jij nog moeite mee hebt