TW2-spelling - tussenletters in samenstelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

3.9 Tussenletters in samenstellingen (boek blz. 220)

Let op: 

Doe mee met de LessonUp, 

 

Bereid je voor op TW2!

Samenstelling = twee woorden samenvoegen tot een nieuw woord.

Winkel + wagen = winkelwagen

Kapper + schaar  = kappersschaar

Boek + plank = boekenplank

Tussenletters in samenstellingen: 

Er komt altijd een -s- tussen twee woorden als je hem hoort. (en het eerste deel heeft een meervoud op -s)

wijfje + beer = wijfjesbeer

Maar soms start het tweede woord met een s-. Dan hoor je het niet. Verander dan het tweede woord:

meisje + school = Meisjesschool of meisjeschool?

meisje + fiets =  meisjesfiets = meisjesschool

Tussenletters in samenstellingen: -s-

De -(e)n-  is moeilijker. 

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Maar er zijn 6 uitzonderingen:

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is (armelui) (maar een bijvoeglijk naamwoord of werkwoord is)
2. Geen meervoud heeft (benzinegeur)
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Het eerste deel een versterkende betekenis heeft en de hele samenstelling is een bijvoeglijk naamwoord (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnedag) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Dan zoek je het op in een (online) woordenboek!

(niet te moeilijk doen, maar onthoud het vervolgens wel!)

Wat als je twijfelt?

Hoe schrijf je deze samenstelling?
omgang+regeling

Hoe schrijf je deze samenstelling?
zwijn+stal

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
spin+web

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Dans met stoelen + stoelendans ;-)

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
spin+wiel

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is (spinnen is hier
2. Geen meervoud heeft (bezinegeur)       werkwoord)
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is een bijvoeglijk naamwoord (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
rijst + vlaai

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is 
2. Geen meervoud heeft Rijst heeft geen mv, rijstkorrels wel
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft en de hele samenstelling is bn (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnedag) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Is deze stelling waar? (ja/nee)
omdat je stationswinkel schrijft, is het ook stationschef

Is deze stelling waar? (ja/nee)
je schrijft groentensoep, want het meervoud van groente is groenten

Wat:  Oefening tussenletters in samenstellingen - vraag 8, 9 en 10 (boek blz. 221 en 222) Let op bij 10, onvoltooid deelwoord is tegenwoordig deelwoord!

Bestudeer de theorie die je voor de toetsweek moet kennen in Teams. Je kunt thuis ook extra oefenen door van het digitale materiaal gebruik te maken. Oefen met de 'Versterk jezelf'.

Kijk goed naar de filmpjes in de methode en als het niet lukt, trek dan op tijd aan de bel en kom naar het inloopspreekuur!

Aan de slag!