7.3 + 7.4

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

7.3 + 7.4

Programma

-Formatieve check	10 min
-Oefeningen nakijken	10 min
-Ionen	20 min
-Zoutvorming	20 min
-Oefenen	20 min

Formatieve check

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Checks voor 7.3 + 7.4

De laatste slide sla je voor nu over, deze is voor het einde van de les!

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt de ontleedbare stoffen (verbindingen) onderverdelen in moleculaire verbindingen en ionaire verbindingen (zouten).
  
• Je kunt uitleggen hoe positieve en negatieve ionen ontstaan.
  
• Je kunt de namen en notaties van een aantal veelvoorkomende  ionen geven.
  
• Je kunt aangeven of metaalionen en niet-metaalionen positief of negatief geladen zijn.
  
• Je kunt benoemen dat ionaire verbindingen (zouten) verbindingen zijn tussen positieve ionen en negatieve ionen.
  
• Je kunt de verhoudingsformule van zouten met enkelvoudige en meervoudige ionen opstellen.
• Je kunt beschrijven wat een samengesteld ion is.
• Je kunt uitleggen dat de totale positieve lading in een zout gelijk is aan de totale negatieve lading.

De 3 categorieën

Hier kun je bijna alle stoffen indelen:

1. Enkelvoudige stof
   
2. Moleculaire stof
   
3. Zout
   

Hoe weet je tot welke categorie een stof behoort?

Enkelvoudige stoffen

Dit zijn stoffen die maar uit enkele atomen bestaan.

• Alle zuivere metalen bestaan alleen uit hun atomen. (ijzer bestaat uit losse ijzeratomen)
  
• Ook stoffen met niet-metaalatomen bestaan, zoals koolstofpoeder, fosfor, zwavel, etc.

Moleculaire stoffen

Dit zijn moleculen die bestaan uit niet-metaalatomen. (alle atomen die rechts staan in het periodiek systeem + waterstof)

Voorbeelden van moleculaire stoffen zijn CO₂, H₂O, C₆H₁₂O₆, NO₃, etc.

Zouten

Zouten zijn stoffen die bestaan uit een combinatie van positieve en negatieve ionen. 

Daarom worden zouten ook wel ionaire verbindingen genoemd.

Zoals tafelzout (NaCl).

Zijn de volgende stoffen enkelvoudig, moleculair of een zout?

Enkelvoudig

Zout

Moleculair

AgBr

CH₄

Fe

O₂

Wat weten we al/nog van ionen?

Ionen

Een ion is een atoom met teveel of te weinig elektronen (geladen atoom).

Dit laat je zien door een + of een - bij het atoom rechtsboven erbij te zetten.

Voorbeeld:

• Goud-ion: Au⁺, deze komt een elektron (e⁻) te kort, dus een positief ion.
  
• Bromide-ion: Br⁻, deze heeft een elektron (e⁻) te veel, dus een negatief ion.
  

Simulatie

Een manier om te laten zien wanneer ionen positief en negatief geladen zijn.

Een zuurstofatoom heeft 8 protonen en 9 elektronen. Wat is de lading?

1. 1+
2. 1-
3. 0

Ionen

Metaalionen kunnen verschillende ladingen hebben:

• zoals Au⁺ of Au³⁺
• Je geeft in de naam van het metaalion daarom Romeinse cijfers!
  

Voorbeeld:

Ijzer(II)ion: Fe²⁺

Ijzer(III)ion: Fe³⁺

Ionen

Welke ionen zijn positief geladen en welke negatief?

• Metalen: positief geladen
  
• Niet-metalen: negatief geladen
  

Niet-metaalatomen krijgen een negatieve lading en de uitgang '-ide' in de naam. Bijvoorbeeld uit chloor ontstaat het chloride-ion

Binas

In de Binas staat een tabel met een hoop ionen, en de desbetreffende ladingen. 

Zorg dat je deze makkelijk kan vinden!!!

Zet de ionen op de juiste plek.

Metalen

Niet-metalen

Ag⁺

Cu²⁺

Cl^-

S^2-

Zet de juiste ionen bij de juiste ladingen.

2-

3+

1+

1-

IJzer(III)

Zuurstof

Natrium

Fluor

Samengestelde ionen

Tot nu toe hebben we gezien dat ionen bestonden uit enkele atomen.

Bijvoorbeeld: Fe²⁺, Br⁻, O²⁻, Ca²⁺

Ionen kunnen ook uit meerdere atomen bestaan. Deze heten samengestelde ionen.

Ken deze uit je hoofd!!!

Zouten

Zouten (ionaire verbindingen) bestonden uit metaal atomen en niet-metaalatomen.

Dat betekent dat zouten dus altijd bestaan uit + ionen en - ionen.

Zouten samenstellen

Zouten zijn altijd neutraal, dit betekent dat er net zoveel + lading als - lading in een zout moet zitten.

Als je een zout hebt met K+ en O2-, dan heb je dus 2 K+ nodig om een neutraal zout te maken, K2O.

In de Binas staat een tabel met de ladingen van alle ionen die je op toetsen en examens tegenkomt!

Samenstelling zouten

Hoe kom je achter de formules van zouten?

1. Ken de onderdelen van een zout:
   Natriumchloride, bestaat uit het metaalion natrium en het niet-metaalion chloor.
   
   
2. Welke lading hebben beide ionen?
   Natrium = Na⁺, chloor = Cl⁻
   
   
3. Een zout moet neutraal zijn:
   Na⁺ heeft een lading van 1+, Cl⁻ heeft een lading van 1-, van allebei is dus maar 1 atoom nodig, NaCl. De naam van het zout wordt dan, natriumchloride.

Geef de formule van ijzer(III)chloride.

Hoeveel fluorionen heb je nodig om met Cu2+ een zout te maken?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Kwik(II)thiocyanaat bestaat uit kwik(II)ionen en thiocyanaationen. Welke lading heeft het thiocyanaation?

1. 1-
2. 2-
3. 3-
4. 4-

Geef de formule van magnesiumfosfaat.

Let op!

Wanneer er meerdere samengestelde ionen in een zout zitten, moet het tussen haakjes.

Voorbeeld:

Wel: Al2(SO4)3

Niet: Al2SO43

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

Hoofdstuk 7 Paragraaf 3:

2, 3, 5, 7, 9, 10, 11, 12

Hoofdstuk 7 Paragraaf 4:

3, 4, 6, 7, 9

Welke leerdoelen beheers je?

Klik op de link, deze opent weer de check. Vul nu de laatste slide in:

Checks voor 7.3 + 7.4