Biologie mavo2 Voeding & Vertering 2.4 Gezonde Voeding

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

      2.4 Gezonde voeding

Gezonde voeding

Gezonde voeding

Inspanning

Hoe meer je beweegt, hoe meer energie jouw lichaam nodig heeft.

Als je meer energie nodig hebt, heb je ook meer brandstof en zuurstof nodig.

Voedingsmiddelentabel

• In een voedingsmiddelentabel staat hoeveel calorieën en voedingsstoffen een voedingsmiddel bevat. 

Energie in eten

kilocalorie (kcal)

kilojoule

(kJ)

1 Kcal = 4,2 kJ

Rekenen met joule en calorieën

50 Kcal

210 KJ

Hoeveel energie heb je nodig?

Hoeveel energie je nodig hebt hangt van veel factoren af:

• Geslacht
  
• Leeftijd
  
• Activiteit
• Lichaamsgrootte 
• Omgevingstemperatuur

Voedingsmiddelentabel

Gezond eten

Voedingsmiddelentabel

Energiebehoefte

In de tabel  staat de gemiddelde energiebehoefte voor enkele leeftijdsfasen en leefstijlen.

 

 

 

In de afbeelding zie je hoeveel energie je ongeveer nodig hebt voor verschillende activiteiten.

 Ook in rust heb je energie nodig.

Energie door verbranding

Je cellen krijgen energie door verbranding:

Glucose bevat energie. Zuurstof is nodig om glucose te verbranden zodat energie vrijkomt.

Energie gebruik je onder andere voor: beweging, warm blijven, denken en stoffen maken.

Energie voor alle organen

Elke cel doet aan verbranding om zichzelf van energie te voorzien.

Het schema voor verbranding moet je kennen!

Gewicht

Iedereen heeft een andere bouw

Erfelijke eigenschappen

Overgewicht en Ondergewicht

BMI

Gezond gewicht?

• Om te bepalen of je een gezond gewicht hebt kun je de BMI (Body Mass Index) bepalen.

• BMI = gewicht in kg : lengte²(m²)
  

www.berekenen.nl

Gewicht

Overgewicht

• Obesitas
• Diabetes type 2
• Gewrichten
• Bepaalde vormen van kanker
• Hersenbloeding
• Hartinfarct

Ondergewicht

• Tekort aan voedingsstoffen Reservestoffen en spierweefsel
•  Sneller ziek
•  Meer kans op botbreuken
•  Ondervoeding 

Meer kans op obese

De omgeving waarin de persoon zich bevindt, ligt hieraan vaak ten grondslag. Zo is gebleken dat het leef- en eetpatroon van ouders een grote invloed heeft op de het gedrag van kinderen. Het hebben van één of twee obese ouders is één van de belangrijkste determinanten van overgewicht bij kinderen.

Verder is bekend dat een aantal andere factoren de kans op overgewicht sterk kunnen vergroten:

Gebruik van medicatie                                            

Erfelijkheid

(Chronische) ziekte of handicap

Gebrek aan lichaamsbeweging

Stoppen met roken

• beïnvloed worden door je cultuur of de media

• nare gebeurtenissen in je leven

• faalangst of perfectionisme

• ontevreden zijn over jezelf of je uiterlijk

Cijfers

Bijna 50 procent van alle Nederlanders van 19 jaar en ouder met kampt overgewicht of obesitas. 

Het probleem komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. In de leeftijdscategorie 65+ hebben drie van de vijf te maken met overgewicht.

Energie en gewicht

1. Ben ik dat echt?
   
2. Slank of dik?
   
3. aankomen of afvallen?
   
4. Diëten of bewegen?
   
5. Mode en reclame!
   
6. Consumptie-maatschappij

Boulimia Nervosa

• ondervoeding
• slokdarm onherstelbaar beschadigd
• 4% overlijdt

Boulimia nervosa

• Constant bezig met eten. Bang om dik te worden, eet te weinig, maar heeft ook regelmatig eetbuien
• Probeert te compenseren door het eten uit te braken of laxeermiddelen te gebruiken
• Kans op ondervoeding en beschadiging slokdarm en gebit door het overgeven

Anorexia

Krijgt te weinig eten binnen > raakt ondervoed. 

Iemand met anorexia kan niet stoppen met afvallen. 

Je moet een aantal gevolgen van anorexia kunnen noemen, zie plaatje. 

Eetstoornissen

Anorexia nervosa

• Constant afvallen
  (lijnen)
• Je denkt dikker te zijn dan je bent
  
• Ondergewicht

Boulimia nervosa

• Vreetbuien
• Na de vreetbui 
  - veel sporten
  - overgeven
  - laxeermiddelen
• Normaal gewicht

ondervoeding

= tekort aan bepaalde

 voedingsmiddelen

Ondergewicht (toets-stof niet in boek)

• Weinig vitaminen en mineralen leidt tot bloedarmoede
  
• Ondervoeding kan veroorzaakt worden door een tekort aan eiwitten
  
• Een tekort aan eiwitten kan leiden tot:

       - Langzame groei en ontwikkeling

       - Beschadigde hersenen

       - Opgezwollen buikje -> hongeroedeem 

Huiswerk

maken opdracht 1 t/m 8