Godsdienst

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Godsdienst - wat is waarheid?

Door: Anke van der Kooij & Jasmijn Verwindt

Waarheid

Je kunt waarheid benaderen op verschillende punten bekijken: etnische waardheden, natuurkundige waarheden en pragmatische waarheden. 
- pragmatische waarheden: bijgeloof, wat werkt voor jou? 

Is gras groen?

Ja

Nee

Is gras groen?

Bespreek met je buurman/buurvrouw de volgende punten:

- ziet iedereen dezelfde kleur?

- wat als het gras droog is?

- eigen invulling 

Wat is de correspondentie theorie? 

Iets is waar als het correspondeert, als het overeenkomt met de realiteit/feit. De waarheid kan dus gecontroleerd worden.

Kun je gras is groen controleren?  

Is gras groen?
Geef een toelichting/is dit veranderd t.o.v. hiervoor?

Als je rijk bent, ben je gelukkig

Ja

Nee

Wanneer ben jij gelukkig?
En wat is voor jou rijk?

Liegen mag niet

Ja

Nee

Mag een leugentje om bestwil? Bijvoorbeeld om een dierbare te beschermen? Waarom wel/niet?

Is euthanasie moreel toelaatbaar?

Ja

Nee

Een man van 70 heeft kanker en lijdt hier enorm onder. Een vrouw van 20 heeft een zware depressie en wil ook euthanasie.
Zou je beide toelaten? Leg uit waarom wel/niet:

Een paracetamol helpt tegen pijn

Ja

Nee

Pragmatische theorie

Iets is waar als het nuttig is. Wanneer iets werkt, is het waar. 

Werkt een paracetamol echt of denk je dit alleen?

Een paracetamol helpt tegen pijn
Leg je antwoord uit:

Hebben dieren rechten?

Ja

Nee

Stel je voor, dieren hebben wel rechten. Mag je ze dan nog steeds eten? Leg uit:

Zijn mannen en vrouwen gelijk?

Ja

Nee

Zouden mannen en vrouwen altijd gelijk moeten zijn? Leg uit wanneer wel en wanneer niet:

Bestaan er slechte mensen?

Ja

Nee

Is iemand die een ernstige misdaad heeft gepleegd, slecht? Leg uit:

Is er objectiviteit of is alles subjectief?

Ja, er is objectiviteit

Nee, alles is subjectief

Waarheid

Je weet eigenlijk nooit of iets waar is. Wanneer je iets waarheid beschouwd, is dit subjectief. Dat waarheid subjectief is, is een subjectieve bewering. We weten dus eigenlijk ook niet of waarheid wel subjectief is. 

Vind jij waarheid subjectief? Leg uit waarom wel/niet:

Bestaat het lot?

Ja

Nee

Bestaat toeval wel? En wat is dan het verschil tussen het lot en toeval? Leg uit:

Is iedereen evenveel waard?

Ja

Nee

Stel: 3 mensen staan op het punt om dood te gaan, je kan nog 1 iemand redden.
Persoon 1: de postbode, persoon 2: je moeder, persoon 3: je beste vriend.
Wie zou je redden? Ben je nu veranderd van mening dat iedereen evenveel waard is? Leg uit:

3 + 3 = 6

Ja

Nee

Conventie theorie

Iets is waar, omdat het zo is afgesproken. Maar hoe en door wie is er afgesproken dat iets zo is. 

3 + 3 = 6
Is dit echt waar? Leg je antwoord uit:

Leiden strengere wetten tot een vreedzamere wereld of meer criminaliteit?

Vreedzamere wereld

Meer criminaliteit

Wanneer je iets niet mag (van je ouders), doe je het dan juist sneller wel of niet? Leg uit:

Werk je om te leven of leef je om te werken?

Ik werk om te leven

Ik leef om te werken

Stel: je hebt een baan die goed betaald is, maar je niet leuk vindt en je er enorm veel tijd aan moet besteden. Hou je de baan om je gezin te kunnen onderhouden?
Werk je dus om te leven, of leef je om te werken?
Leg uit:

Zouden mensen verplicht moeten worden om bij bepaalde misdaden/overtredingen hun DNA af te staan?

Ja

Nee