Waarheid les 2 - 2023 -

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Lesplan

1- Terugpakken vorige les

+ Opdracht samenzweringstheorieën
25m
2- Uitleg waarheidstheorieën
+ groepsopdrachten
25m
3- Tijd over? Lesdoelen afmaken.

Vorige keer:

-> Wat is waarheid?
Is gras groen een waarheid? Leven nemen slecht een waarheid?
-> Welke definitie van waarheid hanteer je?
-> Wat zijn de  drie grote (historische) denkwijzen over waarheid?
Pre-modernisme
Modernisme
Post-modernisme

Is gras groen? Piaget. Verhaal Alpen. Piaget's dochter vraagt; waarom is het gras groen? Piaget antwoord: omdat koeien groen gras lekkerder vinden dan paars gras. 
Of: gras is groen omdat groen een rustgevende kleur is (wijst op ontwerp)

Punt: perspectief!

Les 2: Verschillende wegen de waarheidsberg op

Lesdoelen:
1. Leg de volgende theorieën rond waarheid uit en geef een voorbeeld. Uit je antwoord moet blijven dat je het verschil tussen de waarheidstheorieën bemerkt.

A/ Correspondentietheorie

B/ Coherentietheorie

C/ Pragmatische theorie

D/ Conventietheorie (deze volgt de volgende les; vul je volgende week in)

2. Welke waarheidstheorie vind jij het beste? Onderbouw je keuze.

3. Stelling: ‘de vier waarheidstheorieën kunnen niet samengaan.’ 

Reageer hierop en betrek het op jezelf; onderbouw met een voorbeeld in vier regels.

Opdracht:

Bekijk deze website (en de filmpjes)

https://npokennis.nl/story/19/wat-is-een-complottheorie

Beantwoord de volgende vragen:
1) Leg een verband tussen  complottheorieën en post-modernisme
2) Welke complottheorieën zijn aanwezig in
jouw omgeving?
3) Wat is  een complottheorie die wel eens waar
zou kunnen zijn? Of > waar je aanhanger van bent.

Welk tekeningetje
past
bij welke denkwijze?
Leg uit waarom

Wijsheid van Jelte: postmodernisme is als een kat die over je toetsenbord loopt.

"Waarheid is te definiëren via de wetenschappelijke methode"

1. Pre-modernisme
2. Modernisme
3. Post-modernisme

"Echte waarheid komt van bovenaf"

1. Pre-modernisme
2. Modernisme
3. Post-modernisme

"Waarheid is subjectief"

1. Pre-modernisme
2. Modernisme
3. Post-modernisme

Correspondentietheorie:

-> Iets is waar; als het correspondeert (=overeenkomt) met de realiteit/feiten.
-> Gras is groen want gras is waarneembaar groen

-> De waarheid kan dus gecontroleerd worden

Modernistisch.

Er zijn verschillende theorieën om de waarheid te benaderen.

Denk als: verschillende zijden van de Everest waarvandaan je de berg kan  beschrijven.

Zonder correspondentietheorie geen wetenschap.

Kritische vragen:

-> Wat is de realiteit dan?
-> Wat zijn feiten?
-> Is onze observatie
van de feiten betrouwbaar?
(Bv bij gras; ogen)

De kunstenaar zegt dat het géén pijp is.

Coherentietheorie

-> Iets is waar;
  als het matcht met datgene dat we weten waar te zijn.
Het is dus coherent: het past bij elkaar.
Bv: er huppelt een roze konijn door het bos. We weten dat er geen roze konijnenrassen zijn. Dus dit is waarschijnlijk geen nieuwe soort maar bv geverfd.

-> Dus: als de bewering botst met andere zaken waarvan we weten dat zij waar zijn; dan is de bewering niet waar.

Bedenk in je groepje een coherente (=het klopt met overige waarheden)
maar absurde verklaring voor één of meer van de volgende zaken:
* De zon beweegt zich langs de hemel
* De aarde warmt zich op
* Honden zijn blij wanneer ze je zien; katten vaak niet
* Vaccins verminderen ziekenhuisopnames

Pragmatische theorie

-> Iets is waar; als het nuttig is
Anders: iets is waar; als het werkt
Bv: ik voel me beter na het nemen van een medicijn; dus dit medicijn werkt (haar geneeskrachtige werking is waar)

> Hier kun je ook gebed invullen bijvoorbeeld.

Bespreek in je groepje onder welke categorie deze uitspraken vallen volgens jullie:
* Waar en nuttig * Waar maar niet nuttig
* Nuttig maar niet waar * Niet nuttig en niet waar 

Je moet niet met vreemden op straat praten/meegaan	Sinterklaas houd je altijd in de gaten
Na je dood word je vergeten	Ik ben geniaal en zeer knap
Sommige werkwoorden zijn vrouwelijk	Mensen hebben een vrije wil
Mijn gevoel voor humor is ongeëvenaard	Als je maar hard genoeg werkt; wordt je succesvol

Tot volgende week