H1 - Stoffen en reacties _ Herhalingsopdrachten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H1 - Scheiden en Reageren

Afsluiting

Sleep de teksten naar de vakken juist of onjuist.

Juist

Onjuist

Moleculen komen voor in drie fasen: vaste, vloeibare en gasvormige fase.

In de vast fase trillen moleculen op hun plaats.

Bij een scheiding veranderen de moleculen.

Bij een scheidingsmethode haal je de stoffen van het mengsel uit elkaar.

Bij het oplossen van twee stoffen ontstaat er een nieuwe stof, dit is dus een reactie.

Tijdens een faseovergang krijgen de moleculen een grotere snelheid.

Basis - Mengen en Scheiden

Scheidingsmethode

Werkt door een verschil in...

Dichtheid

Deeltjesgrootte

Kookpunt

Aanhechting

Oplosbaarheid

Destilleren

Filteren en zeven

Indampen

Extraheren

Adsorberen

Bezinken en afschenken

Hoe kun je een mengsel van de vaste stoffen krijt en suiker scheiden tot 2 aparte vaste stoffen?
Beschrijf duidelijk alle stappen, in de juiste volgorde.
Beschrijf ook welke scheidingsmethoden je gebruikt.

Scheidingsmethode

Welk soort mengsel scheid je?

Suspensie

Oplossing

Emulsie

Twee vaste stoffen

Destilleren

Filteren en zeven

Indampen

Extraheren

Adsorberen

Bezinken en afschenken

Basis - chemische reacties

Leg uit wat het verschil is tussen een faseverandering en chemische reactie.

Bij verhitten van suiker ontstaat een zwarte stof, een brandbare walm en een heldere kleurloze vloeistof. Treedt bij het verhitten van suiker een chemische reactie op?

1. Ja, want er ontstaan nieuwe stoffen.
2. Ja, bij het verhitten van een stof treedt altijd een chemische reactie op.
3. Nee, want er ontstaan nieuwe stoffen.
4. Nee, want bij het verhitten van een stof treedt nooit een chemische reactie op.

Wanneer de temperatuur van de reactie verlaagd wordt, wordt de reactiesnelheid ... (kleiner/groter), doordat ....

(Geef antwoord middels het botsende deeltjes model)

De verbranding van magnesiumlint is een _________ (exotherm/endotherm) proces waarbij warmte____________(vrijkomt/nodig is).

1. exotherm, vrijkomt
2. exotherm, nodig is
3. endotherm, vrijkomt
4. endotherm, nodig is

Geef het reactievergelijking van de volgende reactie. Geef hierbij ook de toestandsaanduidingen (fasen) aan!
Het gas stikstof reageert met het gas waterstof en hierbij ontstaat ammoniakgas.

Maak de volgende reactievergelijking: Geef de reactievergelijking voor de volledige verbranding van benzine. Neem voor benzine de formule C7H16.

Stel de reactievergelijking op: De vaste stof ijzer kan reageren met het gas jood. Er ontstaat FeI3(s) (hoofdletter i).

Stel de volgende reactievergelijking op: Bij de verbranding van de vaste stof fosfor ontstaat de vaste stof difosforpentaoxide.

Stel de reactievergelijking op: Bij de elektrolyse van ammoniumnitraat (NH4NO3) ontstaat uitsluitend stikstof, zuurstof en water.

Vraag

Lees de onderstaande tekst

Brandspiritus is een mengsel dat voor het grootste gedeelte uit alcohol bestaat. Voor alcohol die gebruikt wordt in dranken moet veel belasting worden betaald. Voor alcohol die bestemd is voor ander gebruik, bijvoorbeeld als brandstof, hoeft dat niet. Deze alcohol moet dan ongeschikt voor consumptie worden gemaakt. Dit doet men door er wat methanol aan toe te voegen. Methanol is giftig. Een methanolvergiftiging kan leiden tot blindheid en zelfs de dood.

Welk(e) gevarensymbo(o)l(en) uit figuur 1 zou jij op het etiket van brandspiritus zetten?

1. 
2. 
3. 
4. 

Om te laten zien dat brandspiritus niet voor consumptie geschikt is, wordt er ook een blauwe kleurstof aan toegevoegd. Crimineel Pieter B. wil goedkoop alcohol voor consumptie verkrijgen uit brandspiritus. Eerst haalt hij met behulp van actieve kool de blauwe kleurstof uit de brandspiritus. Welke scheidingsmethode(n) gebruikt hij om kleurloze brandspiritus te verkrijgen?

Er blijft een mengsel van alcohol en methanol over. Door middel van destillatie probeert Pieter B. hieruit de methanol te verwijderen. Het kookpunt van alcohol is 78 °C en dat van methanol 65 °C. In figuur 2 staat een tekening van de destillatie-opstelling. Welke fractie gooit Pieter B. weg?

1. Het destillaat, X
2. Het destillaat, Y
3. Het residu, X
4. Het residu, Y

Pieter B. neemt aan dat hij bij destillatie zuivere alcohol heeft verkregen. Hij voegt er water en smaakstoffen aan toe om er jenever van te maken. Hij wil zijn jenever verkopen aan een café- eigenaar. De café-eigenaar wil Pieters jenever echter niet. Hij heeft vroeger goed opgelet tijdens de scheikundeles en weet dat Pieters jenever niet geschikt is voor consumptie. Waarom kun je Pieters jenever beter niet drinken?
I Bij de destillatie is geen zuivere alcohol verkregen, de vloeistof bevat nog methanol.
II Bij de destillatie is de alcohol veranderd in een andere stof.

Welke stelling(en) is/zijn juist?

1. Alleen I
2. Alleen II
3. Zowel I als II
4. Geen van beide

Vraag

Goran laat wisselende hoeveelheden zink met zuurstof reageren. Hij gaat na hoeveel zuurstof hierbij verbruikt wordt. De resultaten verwerkt hij in een diagram.

In welke massaverhouding reageren zink en zuurstof met elkaar?

1. zink : zuurstof = 1 : 4
2. zink : zuurstof = 5 : 20
3. zink : zuurstof = 4 : 1
4. zink : zuurstof = 15 : 4

Yara laat 40 gram zink reageren. Hoeveel gram zuurstof is daar van voor nodig?
(gebruik de diagram hiernaast)

Noteer ook je berekening.

Vraag

Lees de onderstaande tekst

Bij de reactie tussen zink en verdund zoutzuur (een oplossing van HCl in water) ontstaat waterstofgas en stijgt de temperatuur. 

Men overgiet een overmaat zinkpoeder met 50 ml 0,1 M zoutzuur en meet om de minuut de totale hoeveelheid waterstofgas die is ontstaan. De meetwaarden worden in een diagram uitgezet. Het resultaat vind je hiernaast.

Welk energiediagram hoort bij de reactie tussen het zinkpoeder en zoutzuur?

1. 
2. 

Leg uit na hoeveel tijd de reactie is afgelopen.

Leg met behulp van het botsende-deeltjesmodel uit waarom de reactiesnelheid tijdens het verloop van de reactie afneemt.

Leg middels het botsende deeltjes model uit wat er met de reactiesnelheid zou gebeuren wanneer men zinkstaafje van dezelfde massa overgiet met 50 ml 0,1 M zoutzuur.

Leg uit welke invloed het toevoegen van een katalysator voor deze reactie heeft op:
a. de totale reactietijd
b. de hoeveelheid waterstof die ontstaat