Thema 4: Evolutie BS 1 + 4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Evolutie

Komende 3 weken

Deze week:                      Start Evolutie, BS 1 en 4

Volgende week:             BS 5

Week daarop:                   Opdracht Evolutie
                                                inleveren op Teams

Deze week

Vandaag:         Opfrissen info Ordening & Uitleg BS 1 + 4

Volgende les:    Oefenen met BS 4 + zelfstandig werken

In welke drie domeinen (en vier rijken) hebben we het leven ingedeeld?

DOMEINEN

Tot welk domein behoort
deze cel?

1. Planten
2. Dieren
3. Prokaryoot
4. Eukaryoot

producent: autotroof (plant)

consumenten : heterotroof (dier)

Wat is het verschil tussen een prokaryoot en eukaryoot?

Prokaryoot vs Eukaryoot

Prokaryoten

• eencellig
• geen celkern
• DNA ligt in een cirkel in het cytoplasma.
• Sommige prokaryoten hebben ook korte stukjes circulair DNA (plasmiden).

Bacteriën & Archaea

Het organisme hiernaast, is dat prokaryoot of eukaryoot?

1. Prokaryoot
2. Eukaryoot

Prokaryoten

Eukaryoten

Bacteriën

Archea

schimmels

Planten

Dieren

WEL celkern

GEEN celkern

Evolutie

Weektaak

- Lees BS 1: Geschiedenis leven op aarde & indeling in domeinen
   Maak opdr. 1, 3, 15, 16

- Lees BS 4: Evolutie
  Maak opdr 50, 51, 52
  + Oeffies & Toeffies opdracht 

Wie eet de meeste motten!?

- Ga naar:
https://askabiologist.asu.edu/peppered-moths- game/play.html 

- Druk op Light Forest

- Eet zoveel mogelijk motten in 1 minuut (klikken met je muis)

Klaar?
- Noteer hoeveel motten je hebt gegeten

- Noteer hoeveel % na afloop lichte en donkere motten zijn..

Wat ga je doen: 

Hoeveel motten heb je gegeten?

Zet neer:
% lichte motten
% donkere motten

Verklaar waarom er na afloop meer lichte motten zijn dan aan het begin?

Mot-eetwedstrijd

- Er zijn lichte en donkere motten.     genetische variatie

- De lichte motten vallen minder op dus worden minder gegeten.           adaptatie

- Doordat de motten minder gegeten worden kunnen ze zich meer voortplanten.                        fitness

- Na verloop van tijd bestaat de populatie voornamelijk uit witte motten.                         natuurlijke selectie

Evolutietheorie

Darwin zag dat erfelijke eigenschappen van populaties door de tijd heen kunnen veranderen en zelfs nieuwe soort ontstaan.

Hij zag dat op de Galapagoseilanden,
door te kijken naar de vinken. Allemaal 
andere snavel. 

Evolutietheorie

1. Genetische variatie
   
   
2. Selectiedruk
   
   
3. Adaptatie & fitness
   
   
4. Resultaat selectiedruk: Natuurlijke selectie

1. Genetische Variatie

- Variatie in genotype 
   (uiterlijk, gedrag..)

- Variatie in erfelijke eigenschappen door: ..

1. Genetische Variatie

- Variatie in genotype 
   (uiterlijk, gedrag..)

- Variatie in erfelijke eigenschappen door: ..
    1. Geslachtelijke voortplanting (husselen van genen)
    2. Mutaties ( verandering in DNA)

2. Selectiedruk

- Roofvogels (predatoren)

- Beschikbaarheid voedsel

- Leefgebied

- Omstandigheden (kou, vochtigheid)

Tijdens de industriële revolutie werden alle berken zwart door de uitstoot. Wat gebeurt er dan met de populatie motten?

3. Adaptatie & fitness

- Na de industriële revolutie vallen zwarte motten minder op. Dus zijn beter aangepast (=adaptatie)

- De zwarte motten hebben een betere kans om zich voort te planten (= hogere fitness)

4. Resultaat selectiedruk: Natuurlijke selectie

- Populatie verandert over een tijd

Darwin had het over 'survival of the fittest'
Waar staat 'fittest' voor bij evolutie?

1. Dat je het best bent aangepast aan je omgeving
2. hoe fit je bent
3. hoeveel nakomelingen je maakt
4. hoe sterk je bent

Oeffies & Toeffies opdracht

Bekijk het filmpje tot 1.40

Gebruik de begrippen