5.1 Je omgeving waarnemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 5, basisstof 1 

De eerste 3 minuten opstarten.

Bespreken toets

daarna:

Pak je boek en schrift, zorg dat je mee kunt schrijven

Zintuigen

Waarnemen

• Zien, horen, ruiken, voelen en proeven zijn manieren waarop we onze omgeving waarnemen
• We gebruiken er onze zintuigen voor
  

prikkelzintuigenwaarnemen 

licht  gezichts (oog)  zien

geluid  gehoor- en evenwichtszintuig (oor)  horen 

geur  reukzintuig (neus)  ruiken

druk, warmte, kou, lichte aanrakingdruk-,warme-,kou- en tastzintuig (huid)  voelen

smaak  smaakzintuig (tong) proeven

zie ook tabel 1 van bs 1 

Werking

• Een zintuig reageert op prikkels uit de omgeving
• Voorbeeld?
• De zintuigcellen maken er impulsen van die naar je hersenen gaan via zenuwen 
  

Huid

• Je huid kan 4 prikkels voelen:
• Warmtezintuig
• Koudezintuig
• Drukzintuig (hard)
• Tastzintuig (zacht)
• Elk zintuig heeft verschillende prikkels: Adequate prikkels 
  
• Pijn neem je waar met pijnpunten

Drempelwaarde

Waarom merk je sommige veranderingen niet?

Drempelwaarde: De minimale hoeveelheid die je nodig hebt van een prikkel, om het een impuls te laten worden.

Impulsen

• Je zintuigcellen maken pas prikkels als de drempelwaarde is bereikt
• Als een prikkel sterker wordt, gaat de impulsfrequentie omhoog (per seconde meer impulsen)
• Gewenning is wanneer de drempelwaarde verandert (bijv. heet bad)
  

zwakke prikkel

sterke prikkel

Match de adequate prikkel met het juiste zintuig.

Druk

zwaarte-

kracht

smaak

licht

lichte 

aanraking

drukzintuig

gezichts-

zintuig

evenwichts-

zintuig

smaakzintuig

tastzintuig

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Practicum 1: warmte-, koudezintuigen (blz 152)

WAT GA JE DOEN?

Warmtezintuigen reageren wanneer je huid in aanraking komt met iets dat warmer is dan je huid. 

Je zegt dan dat de warmtezintuigen worden geprikkeld. Koudezintuigen worden geprikkeld bij aanraking met iets dat kouder is.

In dit practicum onderzoek je de werking van deze zintuigen.

WERKWIJZE

• Lees de onderzoeksvraag en het werkplan.

• Vul je hypothese in.

• Voer het onderzoek uit.

• Noteer je resultaten.

• Vul je conclusie in.

• foto die je tijdens  het practicum maakt en een foto van de uitwerking lever je in, in SOM.

Onderzoeksvraag: wat is dat ook alweer?

Hypothese: wat is dat ook alweer?

Resultaten: hier vul je in wat je waarneemt.

Conclusie: Antwoord op onderzoeksvraag op basis van resultaten. Hypothese bewezen?

wat	Aan de slag met: maken: leren onderzoeken opracht 1. maken : bs 1 opdr. 1 tm 3, 5 en 7
Hoe	lees leren onderzoeken, onderzoeksvraag en hypothese goed door. lees bs 1 goed door.
Hulp	1) boek 2) klasgenoot 3) docent
Tijd	20 - 30 min.
Klaar	Als je klaar bent met de opdrachten maak je de T est jezelf van deze basisstof. Lees basisstof 5.2

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

- Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

- Je kunt de werking van de zintuigen uitleggen.

- Je kunt uitleggen wanneer zintuigen prikkels omzetten in zenuwimpulsen 

Tijdpad:

- 5 minuten opstarten

- 15 minuten uitleg bs 1

- 5 minuten uitleg practicum

-15 aan het werk

- 5 min afsluiten

Huiswerk:

- practicum 1 (blz. 152)foto's maken  volledig uitwerken

- opdr. 1,2,3,5 en 7