HS 5 Grammatica woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica woordsoorten

• Zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord of hulpwerkwoord?
• Voorzetsels

Lesdoelen

• Je weet het verschil tussen zelfstandig-, koppel- en hulpwerkwoorden.
• Je weet zelfstandig-, koppel- en hulpwerkwoorden te benoemen.
• Je weet wat voorzetsels zijn.
• Je weet voorzetsels te benoemen.

Zelfstandig-, koppel- of hulpwerkwoorden

• Het werkwoordelijk gezegde bevat altijd één werkwoord met een duidelijke betekenis, het zelfstandig werkwoord (zww).

• Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd één koppelwerkwoord; zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en vóórkomen.

Stappenplan Zww, kww en hw w

1. Zin MET een zww (werkwoord met een duidelijke betekenis) = een zin met werkwoordelijk gezegde (wg). Als er meer werkwoorden in de zin zijn, dan zijn dat de hulpwerkwoorden.
2. Zin ZONDER een zww - moet een koppelwerkwoord in de zin staan = is een zin met naamwoordelijk gezegde. Zijn er meer werkwoorden, dan zijn dat de hulpwerkwoorden.

Voorzetsel

Voorzetsels: voorzetsels kunnen een tijd, plaats of reden/oorzaak aangeven. Klik op de vraagtekens voor voorbeelden.

Voorzetsels tijd

Tijdens, voor, na, sinds, over.

Voorzetsels plaats

Denk aan de kooi:

in, op, naast, onder, achter, tussen, met, boven enz.

Voorzetsels reden

Vanwege, wegens, door

Let op!

 Soms heb je niet te maken met een voorzetsel maar met een scheidbaar werkwoord. Dan bestaat het werkwoord uit twee delen:

• Nakijken: Ik kijk het werk na.
• Opstaan: Ik sta altijd om 6 uur op.

Zo herken je een voorzetsel

• Een voorzetsel staat meestal vóór een lidwoord of een voornaamwoord  met een zelfstandig naamwoord

VB: onder het bed, achter de kast, tussen de mensen.

 

• Soms ontbreekt het lidwoord;

VB: aan tafel, op zolder, in Europa, wegens vakantie.

Vragen

• Vragen over voorzetsels, hulpwerkwoorden, zelfstandige werkwoorden en koppelwerkwoorden.
• Let op! Sommige vragen gaan op tijd.
• Succes :)

Hoeveel zelfstandige werkwoorden zijn er mogelijk in een gezegde?

1. 1
2. meer dan 1

De woorden zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen noemen we...

1. Hulpwerkwoorden
2. Zelfstandige werkwoorden
3. Koppelwerkwoorden
4. Meewerkend voorwerp

welk ww is géén koppelwerkwoord?

1. blijven
2. voorkomen
3. hebben
4. heten

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + andere werkwoorden+ naamwoordelijk deel
4. alle werkwoorden in de zin

Wat zijn de voorzetsels?
Hannah maakte het met Quint uit op het feest van school.

1. het, met, van
2. met, uit, op, van
3. met, op, van
4. met, van

Wat is het voorzetsel in deze zin:


“Tijdens de wedstrijd was iedereen stil.”

1. Tijdens
2. De
3. Wedstrijd
4. Was

Welk voorzetsel past in deze zin:

“... we naar school gaan, eten we eerst onze boterham op.”

1. Na
2. Op
3. Als
4. Voor

Welk voorzetsel past in deze zin:

“Ik speel in de tuin, ... ons huis.”

1. Tussen
2. In
3. Achter
4. Op

Welke van deze woorden is geen voorzetsel?

1. Huis
2. Tussen
3. Na
4. Tijdens

Welke van deze woorden is geen voorzetsel?

1. Op
2. Onder
3. Uit
4. Het

Herhalen grammatica woordsoorten

• Zelfstandig naamwoord
• Lidwoord
• Werkwoord
• Hulp- en zelfstandig werkwoord
• Bijvoeglijk naamwoord
• Aanwijzend- en vragend voornaamwoord
• Onbepaald voornaamwoord
• Voortzetsel

Woordsoorten zijn lastig.

Welke woordsoort is Woordsoorten?

1. Werkwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Aanwijzend voornaamwoord
4. Bijwoord

Wat zoek je bij woordsoorten?

1. persoonsvorm
2. gezegde
3. lidwoord
4. onderwerp

Er zijn ... soorten werkwoorden. (woordsoorten)

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bij welk antwoord staan alleen woordsoorten?

1. Lidwoord, persoonsvorm, gezegde
2. Persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp
3. Werkwoord, voornaamwoord, lidwoord
4. Ik weet niet wat woordsoorten zijn

Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
de =

1. ww
2. zn
3. bn
4. lw

Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
heeft=

1. ww
2. zn
3. bn
4. vz

Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
mooiste =

1. vz
2. zn
3. bn
4. lw

Hoe noem je de volgende woordsoorten?

in, sinds, vanwege, door

1. lidwoorden
2. voorzetsels
3. telwoorden
4. aanwijzende voornaamwoorden

Heerenveen =

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Stoffelijk zelfstandig naamwoord

Verliefd=

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Aanwijzend voornaamwoord

Zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Hij fietst naar school.
fietst=

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord

Jan heeft een nieuwe auto gekocht.

1. Auto is bijvoeglijk naamwoord
2. Jan is bijvoeglijk naamwoord
3. Nieuwe is bijvoeglijk naamwoord

Waar zegt het bijvoeglijk naamwoord iets over?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Bijwoord
3. Werkwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

Wie heeft het schoolfeest georganiseerd?
'wie' =

1. aanwijzend voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Het woord:
"ME"
is een

1. persoonlijk voornaamwoord
2. vragend voornaamwoord
3. aanwijzend voornaamwoord
4. bezittelijk voornaamwoord

Wat heb je gisteren gedaan?

Wat =

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. aanwijzend voornaamwoord

Men wist helemaal niets van haar probleem.
Men=

1. Persoonlijk voornaamwoord
2. aanwijzend voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Woordsoorten
benoemen kan ik:

1. uitstekend
2. goed
3. voldoende
4. onvoldoende

Huiswerk lesweek 14

• Maken opdrachten 2 t/m 5 Grammatica woordsoorten HS 5. BLZ 196 van je boek.

Volgende les:

• Herhalen lesweek 13 (woensdag op LessonUp)