V4 Literatuur 7: Verlies (klank en ritme)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom v4ta!

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Wat is er blijven hangen van vorige les? 
3. Literatuur 7: Verlies (klank en ritme)
4. Afsluiting en vooruitblik
   

10 minuten lezen

Wat is het verschil tussen een versregel en een zin? Gebruik in je antwoord het begrip enjambement.

Noem een dichtvorm waarbij het aantal strofen en versregels vastligt.

Een gedicht zou je eigenlijk hardop moeten lezen.
Waarom denk je?

Welke klanken vallen je op in het voorgedragen gedicht 'De blauwbilgorgel' van Cees Buddingh'?

Sinterklaas zat te denken
Wat hij die allerliefste leerlingen van 4 havo zou schenken.
Hij zocht in alle gaten en hoeken,
Hij keek overal, zelfs in heel obscure boeken.

1. Gekruist rijm
2. Vrij rijm
3. Gepaard rijm
4. Gebroken rijm

Welke soort rijm herken je in de titels van Suske en Wiske?

1. Assonantie
2. Alliteratie

Hoe noemen we rijm waarbij alle woorden van een regel rijmen op alle woorden van de volgende regel?

1. aldicht
2. beginrijm
3. dubbelrijm
4. kettingrijm

Juist of niet juist:
alliteratie en assonantie zijn vormen van rijm

1. juist
2. niet juist

'Vlak voor mijn voeten valt een hoogbejaarde'

Welke vorm van rijm herken je?

1. Alliteratie
2. Assonantie
3. Rime riche
4. Volrijm

Lees het couplet van 'Dagen vliegen voorbij' van rapper Lijpe op pagina 146 van je boek.
Wijs van de volgende soorten rijm telkens een voorbeeld aan uit dit couplet: volrijm, eindrijm, assonantie en rijk rijm.
Tip: kijk op pagina 154-155 van je boek voor een overzicht van alle rijmsoorten.

01:35

Wat voegen klank en ritme voor jou toe aan de letterlijke tekst van de rap nu je 'Dagen vliegen voorbij' hebt beluisterd?

Rijmschema = 

een schematische weergave van de volgorde waarin eindrijm voorkomt, aangegeven met letters.

Bekijk de drie gedichten op pagina 146 van je boek.
Schrijf van elk gedicht het rijmschema op.
Schrijf eveneens de naam van het rijmschema op.

Metrum = 

het ritme in een gedicht.

Goede dichters denken aan het metrum.

00:45

We luisteren het gedicht 'Blues on Tuesday' nu nog een keer. In het gedicht zit een duidelijk metrum, maar op drie plaatsen wijkt het metrum af. Waar?

Ter afsluiting.
Noem twee soorten rijm die je geleerd hebt in deze les en geef bij elk van deze soorten rijm een voorbeeld.

01:20

We luisteren een deel van het gedicht 'Ademgebed' van Martijn Teerlinck nogmaals. In dit gedicht wordt heel duidelijk gebruik gemaakt van klank. Vooral van associatie met klank, bijvoorbeeld rijdt en tijd. Kun je nog twee voorbeelden aanwijzen?

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les:

• Huiswerk: - opdr 1 t/m 3 en 5
• Meenemen: handboek, laptop en leesboek
• Programma: beeldspraak aan de hand van gedichten over opgroeien (Literatuur 8)