6.3: De machtige kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

6.3: De machtige kerk

Aan het einde van deze les:

... weet je welke 2 soorten kerken christenen in de middeleeuwen bouwden.

... Kun je kenmerken van deze verschillende bouwstijlen noemen.

... weet je hoe godsdienstig christenen waren en hoe machtig de kerk daardoor was.

... weet je hoe christenen optraden tegen mensen die zich niet gedroegen volgens de normen van de kerk.

afsluiting van de paragraaf:

6.3: De machtige kerk:

Kerkenbouw:

Doel: laten zien hoe rijk en godsdienstig een dorp of stad was.

1000- 1200: Romaanse stijl: Stenen kerken die leken op vroegere Romeinse bouwwerken. Kleine ramen met ronde bogen in dikke muren.

1200-1500: Gotische stijl: hoge kerken met dunnere muren en spitse bogen die ondersteund werden door stenen bogen aan de buitenkant. Grote ramen met kleurrijke afbeeldingen in glas in lood. 

Kerk en geloof

Na de dood konden er drie dingen gebeuren volgens de kerk:

- Direct naar de hemel

- boete doen voor je zonden in het vagevuur

- eeuwig branden in de hel

kerk en geloof:

• Je een aflaat krijgen van de kerk. Je moet hiervoor iets goeds doen, bijv. iets geven aan de armen. --> Liefdadigheid 
• Je kunt ook op bedevaart, een reis maken om te bidden op een heilige plaats.
• Na terugkomst kreeg je dan een volledige aflaat. 
• relikwieën van heilige werden ook vereerd, zo hoopten de mensen dat een heilige een goed woordje zou doen bij God en ze niet naar de hel of het vagevuur hoefden.

De normen van de kerk:

• De kerk bepaalde wat normaal was.
• Mensen die afweken van de ideeën of normen en waarden van de kerk werden opgespoord en gevangen genomen. --> Ketters
• De paus richtte zelfs een rechtbank op in 1232, de inquisitie.
• Veel geweld tegen Heksen en Joden
• Dit leidde tot pogroms --> uitbarstingen van geweld tegen joden. 

jodenhaat (antisemitisme)

Joden wijken af van wat christenen doen, als er iets naars gebeurde zoals het uitbreken van de pest, dan kregen joden de schuld.

Daarom mochten in sommige steden joden niet bij een gilde, moesten ze apart wonen en speciale kleren of tekens dragen.

Duitsland

• koningschap was niet erfelijk: koningen gekozen door keurvorsten
• vier hoge edelen en drie bisschoppen 
• koning koos op zijn beurt weer  bisschoppen, dit werden vaak leenmannen
• paus bracht hier verandering in

Strijd 

• benoemen van bisschoppen = investituur
•  Paus Gregorius vond dit een taak voor de kerk
• gevolg: strijd tussen paus en vorst = investituurstrijd 
• gewonnen in 1122 door de paus
• afspraken: paus benoemt bisschoppen, daarentegen mogen bisschoppen wel leenman blijven 

Aan de slag:

- Lees de tekst van paragraaf 6.3

- Maak alle opdrachten van H6.3 

- Lees "Het Duitse rijk" blz. H119 en 120 in LB

- Maak opdracht 1 H6.4 in WB

- Kijk na H6.2 en H6.3