actief luisteren

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Luisteren

Luisteren: 

belangrijkste communicatieve activiteit

Op school leer je lezen, schrijven en ook spreken krijgt aandacht. Het zou niet vreemd zijn, als het leren luisteren op scholen een van de belangrijkste onderdelen in het lesprogramma was. Maar dat is niet de realiteit. 

Luisteren is het meest verwaarsloosde onderdeel van de communicatie. 

Kennelijk gaat men ervan uit dat je wel kunt luisteren.

Slechte luisterhouding

Uit een slechte luisterhouding spreekt weinig interesse voor wat de ander zegt. Misschien heb je de interesse wél, maar op deze manier luisteren komt over als desinteresse.

Precies die desinteresse merkt de spreker op. Een onjuiste luisterhouding werkt blokkerend en zal de spreker remmen in zijn praten.

Wat zijn onjuiste luister houdingen?

Welk cijfer geef jij jezelf
m.b.t. luisteren?

Waar staat LSD- methode voor?

1. Lezen, schrijven en doorvragen
2. Luisteren, schrijven en doen
3. Luisteren, samenvatten en doorvragen
4. Lezen, samenvatten en doen

Samenvatten wil zeggen dat je het verhaal van de cliënt kort en helder in je eigen woorden herhaalt en controleert of dit klopt.


Waarom is het goed om samen te vatten?

Parafraseren 

parafraseren betekent letterlijk: herformuleren

Je herhaalt een kort stukje van iemands verhaal in je eigen woorden. 

Je kunt een parafrase beginnen met: 'als ik goed naar je luister...'

Het verschil met een samenvatting is dat een samenvatting gaat over een groter deel van het verhaal.

Soorten vragen

• open vragen
• gesloten vragen
• keuzevragen
• retorische vragen
• confronterende vragen
• dubbele, stapel vragen
• suggestieve vragen

LSD methode:
waarom is het belangrijk om samen te vatten?

Een open vraag is:

1. Waarbij je de ander ruimte geeft om meer te vertellen
2. Waarin jouw mening verpakt zit en je stuurt het gesprek een bepaalde kant op
3. Waarop je alleen ja of nee kan antwoorden
4. waarvan het antwoord al vast staat

'Vind jij ook dat Maxima een fantastische Koningin is?

Welke soort vraag is dit...

1. Gesloten vraag
2. Suggestieve vraag
3. Open vraag
4. stapelvraag

Je wilt toch later wel een goede baan kunnen krijgen?

1. open vraag
2. gesloten vraag
3. suggestieve vraag
4. retorische vraag

Wat is een gesloten vraag?

1. Hoe ben je hier gekomen?
2. Vind je het spannend?
3. Wat wil je straks gaan doen?
4. Wie heeft je gebracht?

'Heb je hulp nodig?'

Welke soort vraag is dit..

1. Open vraag
2. Gesloten vraag
3. Suggestieve vraag
4. retorische vraag

Casus

Dhr. in ‘t Veld geeft aan dat hij veel geluidsoverlast heeft. Ook klaagt hij dat er veel hangjongeren bij elkaar komen  in het trappenhuis. Hij geeft aan dat hij dit niet met die jongeren durft te bespreken omdat hij zich dan onveilig voelt. Daardoor kunnen zij niet communiceren. 

Overleg in groepjes van 3 of 4 studenten

Hoe begin je het gesprek?

Welke vragen stel je?

Hoe sluit je het gesprek af? 

Belang van goed luisteren?

-Betere samenwerkingen

-Begrip voor elkaar               

                     -Begrip voor verschillende situaties

-enz

Wat vond je goed aan deze les?

Kenmerken juiste luisterhouding

 een ietwat voorovergebogen lichaamshouding, gericht naar de spreker;

 rustig op een stoel zitten;

 regelmatig oogcontact met de spreker hebben;

 alle aandacht gericht op de spreker;

 van tijd tot tijd knikken als bevestiging of aanmoediging;

enz

 niet doorgaan als de ander afhaakt.

Communicatie

Echt luisteren

LSD

                                                    Luisteren, samenvatten, doorvragen

• Een goed gesprek begint met luisteren
• Luisteren doe je met je hele lichaam (houding, lichaamstaal, knikken)
• Als je samenvat geef je aan dat je hebt geluisterd
• Samenvatten zorgt voor duidelijkheid in een gesprek
• Samenvatten helpt het onthouden van belangrijke punten
• Na elke samenvatting kun je gericht doorvragen --> meer verdieping over feiten, meningen of gevoelens
• Stel de vragen die gesteld moeten worden om tot de kern te komen