Havo 4 Thema 1 B5 Transport door membranen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4 - biologie

Biologie voor jou Max

  Thema 1 Inleiding in de biologie

B5

Transport door membranen

Leerdoel 1

• Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen

Formule om concentratie te berekenen

concentratie CO2 was 0,037%. Hoeveel ppm?

1. 3,7
2. 37
3. 370
4. 3700

Leerdoel 2

• Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose is en toelichten welke rol osmose speelt bij stevigheid van planten

                  Diffussie                     

Verplaatsing van een stof van een plaats met een hoge 

concentratie naar een plaats met een lage concentratie van die stof

Diffusiesnelheid afhankelijk van...

• Diffusieoppervlak 
• Diffusieafstand 
• Concentratie- of drukverschil 
• Temperatuur
• Medium
  

Diffusiesnelheid afhankelijk van...

• Diffusieoppervlak 
• Diffusieafstand 
• Concentratie- of drukverschil 
• Temperatuur
• Medium
  

Osmose

Diffusie van water door een semi-permeabel membraan

 Dus osmose is...

De (netto) verplaatsing van water door een semi-permeabel membraan van een plaats met een lage osmotische waarde naar een plek met een hoge osmotische waarde

Maak opdracht 43 t/m 47

Lagere osmostische waarde =

Hogere osmostische waarde =

Dezelfde osmostische waarde =

isotoon

Dierlijke cel : geen celwand

In een hypotone oplossing

<--

In een hypertone oplossing

          -->

In een isotone oplossing

Plantaardige cel: celwand

Planten, schimmels en bacteriën hebben een celwand.

Een celwand is permeabel = alle stoffen kunnen er makkelijk doorheen.

Lastig?

Neem de animatie op de volgende 

bladzijde ook nog eens door

https:

Celwand maakt turgor en plasmolyse mogelijk

Samengevat

Transport van stoffen

Leerdoel 3: 

• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel-)membranen plaatsvindt
  

Transport door de celmembraan

Passief transport  - kost geen energie  
1: diffusie  (CO2, O2 bij een concentratieverschil gewoon door membraan)

2: gefaciliteerd transport  = diffusie door speciale eiwitpoorten

 (glucose, ionen Na+ / K+, water -> osmose)

Actief transport  - kost energie want gaat tegen de concentratieverval in

(ionen en grote moleculen via transportenzymen)

Kenmerken

Passief en actief transport kan je alsvolgt uit elkaar houden:

Passief: 

Kost geen energie, van hoge naar lage concentratie

Actief:

Kost energie, van lage naar hoge concentratie, altijd via een eiwit

Water gaat eigenlijk via speciale aquaporien

Transport via blaasjes

Zoek eens uit?

Passief: 

Kost geen energie, van hoge naar lage concentratie

- Welke 2 vormen van passief transport zijn er? 

- Waarom kunnen sommige stoffen de celmembraan niet zomaar passeren?

Actief:

Kost energie, van lage naar hoge concentratie (altijd via eiwit)

- Welke 2 vormen van transport via blaasjes zijn er mogelijk?

Geef hier de antwoorden op de vorige vragen...

Maak opdracht 48 t/m 55

Klaar? Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf

Neem de Context 'Een zalm heeft het niet makkelijk' door en maak opdracht 56 

Extra video over...

• Celmembraan
• Diffusie
• Osmose