Ethologie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Studie van gedrag

Ethologie = studie van gedrag

Alles objectief bekijken = alleen feiten!

Nico Tinbergen (1907-1988)

Supernormale prikkel: versterkte sleutelprikkel

4 vragen van Tinbergen:

Oorzaken

- Directe oorzaak (proximate)

''Hoe"

- Uiteindelijke oorzaak (ultimate)

''Waarom''

fixed action pattern

Een opeenvolging van NIET aangeleerd, NIET aangeboren gedrag, dat niet te veranderen is.

Eenmaal gestart wordt dit volledig uitgevoerd.

Het wordt getriggerd door een uitwendige prikkel; de ‘sign stimulus’ = Reflex

Voorbeelden hiervan zijn: de mannelijke stekelbaarzen die reageren op de kleur rood, hierbij zal hij een aanval uitvoeren.

Soorten gedrag

- Aangeboren gedrag

- Gewenning

- Imprinting

- Ruimtelijk leren

- Mentale kaart

- Associatief leren

Aangeboren gedrag

• kinesis vs taxis
  
• reflexen
  
• instinctief gedrag
  

welk gedrag zie je hier?

Associatief leren

- Klassieke conditionering (beloning/straf aan reflex) 

- Operante conditionering (triall-and-error)

Pavlov

Paringssystemen

- Promiscue

- Monogame

- Polygame (polygynie/polyandrie)

Welk paringssysteem hoort hierbij?

1. Promiscue
2. Monogame
3. Polygynie
4. Polyandrie

Welk paringssysteem hoort hierbij?

1. Promiscue
2. Monogame
3. Polygynie
4. Polyandrie

Welk paringssysteem hoort hierbij?

1. Promiscue
2. Monogame
3. Polygynie
4. Polyandrie

Welk paringssysteem hoort hierbij?

1. Promiscue
2. Monogame
3. Polygynie
4. Polyandrie

Altruïsme

sommige dieren reageren zo dat ze hun idividuele fitness benadelen, maar andere daardoor bevoordelen.

Geef een voorbeeld van altruïsme

3 variabelen van altruïsme

1. Voordeel ontvanger (B)

2. Kosten voor altruïsme (c)

3. Verwantsschapscoëfficient (r)

r*B > C

Domesticatie

Het proces waarbij dieren (en planten) door tussenkomst van de mens zo evolueren dat ze aangepast raken aan het leven in de omgeving van en in dienst van de mens.

Wat is er nodig voor domesticatie

Ben je klaar voor de toets?

1. Ja
2. Nee