6.2 Afweer

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

6.2 Afweer 

Lesdoelen:

• Je kunt de werking van de interne aangeboren afweer beschrijving 
• Je kunt beschrijven hoe koorts ontstaat

Verdediging in 3 linies: 

Tekst

Antigeen = eiwitten op het celmembraan, die specifiek zijn voor organismen/ soorten cellen.

Aanmaak van witte bloedcellen

• Witte bloedcellen worden gemaakt in het rode beenmerg
• Sommige witte bloedcellen ontwikkelen  in de thymus.
• Sommig witte bloedcellen worden opgeslagen in de milt en lymfeknopen.

Verdediging in 3 linies: 

1e linie: huid, slijmvliezen maag

Doel: ziekteverwekker buiten houden

2e linie: aangeboren (aspecifieke) afweer  - fagocyten 

Doel: alles wat in het lichaam zit en lichaamsvreemd is moet dood

3e linie: verworven (specifieke) afweer - lymfocyten 

Doel: aanval tegen een specifieke ziekteverwekker 

Terug naar thema 1 van 4H. Wat was fagocytose ook alweer?!

Fagocyten 

• meestal macrofagen ('grote eter')
• wordt snel geactiveerd
• reactie op elke ziekteverwekker altijd hetzelfde: lichaamsvreemde stof fagocyteren (= insluiten en verteren van ziekteverwekkers)

Fagocytose

Activatie 3e verdedigingslinie:  specifieke afweer 

1. macrofagen fagocyteren ziekteverwekker

2. macrofaag presenteert antigenen van ziekteverwekker aan de buitenkant van zijn celmembraan, het is dan een antigeen presenterende cel (APC)

3. APC gaat naar de lymfeklieren toe, hier zitten de lymfocyten 

waarom krijg je koorts?

Wat weet je over koorts?

Koorts

• = temperatuur hoger dan 38 °C
  
• macrofagen maken stofjes aan die de normwaarde van lichaamstemperatuur verhogen
• een hogere lichaamstemperatuur stimuleert eigen afweersysteem

je lichaam gaat opwarmen (je hebt het dan koud in eerste instantie). Daarna de normwaarde weer normaal, je moet weer afkoelen (hier zweet je zoveel)

Een mens en een kat hebben hetzelfde antigeen.

1. Juist
2. Onjuist

Ik heb dezelfde antigenen als mevrouw Hendriks, want wij zijn allebei mensen.

1. Juist
2. Onjuist

Welk kenmerk van macrofagen is ONJUIST?

1. Elke macrofaag is specifiek voor één ziekteverwekker.
2. Macrofagen herkennen ziekteverwekkers aan hun lichaamsvreemde antigenen
3. Een ander woord voor macrofaag is 'vreetcel'
4. Een macrofaag 'eet' de ziekteverwekker op

Wanneer spreek je van koorts

1. 37.5
2. 38.5
3. 39
4. 38

In hoeverre heb je onderstaande lesdoelen behaald?
- Je kunt de werking van de interne aangeboren afweer beschrijving
- Je kunt beschrijven hoe koorts ontstaat

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag!

• Lezen paragraaf 6.2 ‘het afweersysteem’, ‘aangeboren afweer’ en ‘activatie van lymfocyten’
• Bekijk BiNaS 84I
• Paragraaf 6.2: opdracht 5 en 7

Wat weten jullie nog over interne, aspecifieke afweer?

6.2 Afweer - Specifieke afweer

Lesdoelen:

• Je kunt de werking van de interne specifieke afweer beschrijving.

Verdediging in 3 linies: 

1e linie: huid, slijmvliezen maag

Doel: ziekteverwekker buiten houden

2e linie: aangeboren (aspecifieke) afweer  - fagocyten 

Doel: alles wat in het lichaam zit en lichaamsvreemd is moet dood

3e linie: verworven (specifieke) afweer - lymfocyten 

Doel: aanval tegen een specifieke ziekteverwekker 

Wat was ook alweer een APC?

Start specifieke afweer

Specifieke afweer wordt gestart doordat een APC in lymfe komt. Hierdoor wordt de specifieke afweer geactiveerd.

• Het specifieke afweer bestaat uit lymfocyten
• De lymfocyten gaan zich delen

Specifieke afweer

• bestaat uit lymfocyten: T-cellen en B-cellen
• meeste lymfocyten zit in de lymfeknopen en de milt
• telkens gericht op één type ziekteverwekker
  
• komt bij eerste infectie traag op gang

T-lymfocyten

• rijping in Thymus
• geactiveerde T-cellen gaan zich delen en vernietigen de geïnfecteerde cellen
• vormen T-geheugencellen

geïnfecteerde cel vernietigen (T-cel)

B-lymfocyten

• rijping in Beenmerg
• geactiveerde B-cellen zich delen en maken antistoffen. Door de vorming van antigeen-antistof complex wordt ziekteverwekker onschadelijk.
  
• vormen B-geheugencellen

antistoffen (B-cel)

Door het antigeen-antistof complex kan de ziekteverwekker geen cel meer infecteren. 

Na de eerste infectie: 

• De plasmacellen verdwijnen, alleen de geheugencellen blijven achter.
• Bij een nieuwe infectie: geheugencellen kunnen bij een volgende infectie antigeen meteen herkennen en een snelle reactie tot stand brengen. 

Een lymfocyt..

1. fagocyteert ziekteverwekkers
2. gaat uit de haarvaten om in de weefsels te vreten
3. wacht in een lymfeknoop tot hij geactiveerd wordt

Welke cel produceert antistoffen?

1. Macrofaag
2. B-lymfocyt
3. Fagocyt
4. T-lymfocyt

Welk type bloedcel zorgt ervoor dat je immuun bent?

1. bloedplaatjes
2. cytokine
3. macrofaag
4. geheugencel

Kay werd in Afrika besmet met gele koorts. Lijn R in de grafiek hiernaast toont de vorming van antistoffen in zijn bloed.

Een jaar later wordt Kaj weer besmet.
Welke lijn toont de vorming van antistoffen na deze tweede infectie?

1. Lijn P
2. Lijn Q

Inhoeverre heb je het onderstaande lesdoel behaald?
- Je kunt de werking van de interne specifieke afweer beschrijving.

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag!

• Lezen paragraaf 6.2 helemaal
  
• Bekijk BiNaS 84I
  
• Paragraaf 6.2: opdracht 8, 9, 10