6.5 Het Nederlandse waddengebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welke ijstijd is belangrijk voor de vorming van het zandlandschap?

1. Saalien
2. Weichselien

Bij welk landschap horen kwelderwerken?

1. Zandlandschap
2. Veenlandschap
3. Lösslandschap
4. Zeekleilandschap

Op het steile gedeelte in het lösslandschap is er

1. Veeteelt
2. Akkerbouw

Je kan steile gedeelten herkennen op een hoogtekaart wanneer de hoogtelijnen

1. Dicht op elkaar staan
2. Ver uit elkaar staan

Welke grondsoort is het meest vruchtbaar?

1. Zand
2. Veen
3. Löss
4. Klei

Wat is de juiste volgorde van de ontwikkeling van het zandlandschap?

1. Esdorp - specialisatie- schaalvergroting - vermesting
2. Esdorp - schaalvergroting - vermesting - specialisatie
3. Esdorp - vermesting - specialisatie - schaalvergroting

Welk landschap hoort bij welke foto? Sleep het landschap naar de juiste foto.

duinlandschap

zeekleilandschap

veenlandschap

zandlandschap

lösslandschap

rivierkleilandschap

Ken jij de namen van de 5 waddeneilanden? 

Vlieland

Texel

Schiermonnikoog

Ameland

Terschelling

6.5 Het Nederlandse waddengebied

Lesdoelen

Je weet aan het einde van de les:

• wat de rol is van getijstromen in het Waddengebied
• uit welke onderdelen een Waddengebied bestaat (Waddenzee en Waddeneilanden)

De natuur op de wadden

Het waddengebied:

• Nederland, Duitsland en Denemarken
  
  
• Nederlandse deel: 
  + waddeneilanden
  + Waddenzee
  + smalle kuststrook vasteland
  
  
• Grote biodiversiteit en veel voedselkringlopen (voedselketens).
  

Het grote plaatje

Kenmerken van het waddengebied.

Zeegat

Een zeegat is een open verbinding met zee.

Zeegat

Een geul is een zijtak van een zeegat.

De waddenzee

Het Noordzeewater:

• Stroomt via zeegaten tussen de eilanden
• Schuurt de zeegaten uit tot 30-40 m diep
• Blijft ook bij eb staan in de geulen: zijtakken van zeegaten (5-10 m diep)
  

Zeegat

De Waddenzee is een ondiepe binnenzee, bijna helemaal omsloten door land. 

De waddenzee

Waddenzee = ondiepe binnenzee die  bijna helemaal omsloten is door land.

Iedere 24 uur stroomt de Waddenzee:

• Twee keer vol (vloed)
• Twee keer grotendeels leeg (eb) 

Zeegat

Het wantij is de plek waar beide vloedstromen achter een eiland elkaar ontmoeten.

De waddenzee

Wantij = plek ten zuiden van een eiland waar de vloedstromen vanuit twee zeegaten samenkomen.

->  ideale plek voor wadlopen 

Zeegat

Een priel is een geul op een wadplaat. Het valt droog tijdens eb. 

De waddenzee

Wadplaten:

• Vallen droog bij eb
• Worden opgehoogd door sedimentatie van zand of slib
• Slik = een uit modderig slib bestaande wadplaat
• Prielen = droogvallende geultjes die het  water afvoeren naar de geulen

Een waddeneiland

De onderdelen van een waddeneiland:

1. Zandbanken aan de kop en de staart
    -> veranderen van plek (dynamiek) door wisselende golven, getijstromen, zandaanvoer
2. Brede zandstranden met duinen  aan de Noordzeekust met:
   - nat strand: overstroomt bij vloed
   - droog strand: overstroomt alleen bij heel hoog water

Een waddeneiland

De onderdelen van een waddeneiland:

3. Droog zand -> wind ->  blijft liggen achter obstakel -> nieuwe duinen

4. Kwelder aan de waddenkant:
 - overstroomt alleen bij hoge vloed
- opgehoogd door fijne slib van zee
- slenk (kreek): voert water af naar zee

Zeegat

Een slenk is een waterafvoer op een kwelder, van een eiland aan de kant van de wadden. 

Sleep de begrippen op de juiste plaats!

wantij

zeegat

Noordzee

geul

De plek waar je gaat wadlopen heet:

1. getij
2. springtij
3. zeegat
4. wantij

Welke grondsoort(en) zijn er in het waddengebied?

Aan de slag:

Wat?	§6.5 Opdrachten: 5 t/m 9
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling / samenvatting maken
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof