13.5 In evenwicht

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

13.5 In evenwicht

Leerdoelen + begrippen

• Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met het interne milieu
  
• Je kunt beschrijven op welke manier negatieve terugkoppeling tot homeostase leidt
  
• Je kent minstens drie voorbeelden waar het principe van homeostase voor geldt 
  

Norm, regelkring, homeostase, receptor, effector, negatieve terugkoppeling, glucagon, adrenaline, glycogeen

Homeostase

Homeostase is het constant houden van het inwendige milieu in je lichaam, bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie of je waterhuishouding

Voor al deze variabelen geldt dat je lichaam het beste functioneert op een bepaalde constante waarde, deze waarde noemen we de norm waarde

Het inwendige milieu bestaat uit weefselvloeistof, bloedplasma en lymfe

Homeostase

Leg in eigen woorden uit wat negatieve terugkoppeling is

Regelkring (onthoud dit plaatje!)

Sensor/receptor: meet de actuele waarde (zintuigcellen zoals: drukreceptoren, osmoreceptoren, enz)  

Controle/regelcentrum: checkt of het nog binnen de norm is (oa hypothalamus, hersenstam)

Effector: Komt in actie als norm niet meer klopt (spieren+klieren)

Negatieve terugkoppeling: zorgt voor een tegenwerkende reactie, zodat norm gehandhaafd wordt

Voorbeeld uit 13.2 regeling ademhaling

Hoe heten de zintuigcellen die het CO2 gehalte meten?

1. Thermoreceptoren
2. Drukreceptoren
3. Chemoreceptoren
4. Osmoreceptoren

Bij een te hoge concentratie CO2 zullen de tussenribspieren door het ademhalingscentrum worden

1. Aangespannen
2. Ontspannen

De hypofyse maakt het hormoon ADH indien de hoeveelheid water in het interne milieu onder de norm komt. Hoe noem je de zintuigcellen die dit meten? En waar ligt het regelcentrum van deze regelkring?

De eilandjes van Langerhans (hormoonklieren) liggen in de

1. Nieren
2. Alvleesklier
3. Hersenen
4. Hersenstam

De alvleesklier maakt hormonen insuline en glucagon. Wat doet elk van deze twee hormonen?

Leerdoelen + begrippen

• Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met het interne milieu
  
• Je kunt beschrijven op welke manier negatieve terugkoppeling tot homeostase leidt
  
• Je kent minstens drie voorbeelden waar het principe van homeostase voor geldt 
  

Norm, regelkring, homeostase, receptor, effector, negatieve terugkoppeling, glucagon, adrenaline, glycogeen

Welke vragen heb je nu nog over de stof?

Zelf 

• Lezen 13.5
  
• Maken opdrachten 13.5: 1 t/m 10
• Nakijken en verbeteren
• Vragen stellen
• Biologiepagina: extra uitleg + oefenen
• Nectar online: oefentoets + extra opdrachten