VS2 ontwikkeling van de verzorgingsstaat (vwo)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Pluriforme Samenleving 2

Ontwikkeling van de verzorgingsstaat

Doelen van deze les

Je weet wat een nachtwakersstaat is

Je bent bekend met de geschiedenis van de sociale wetgeving (herkenning)

Je weet waarom alle politieke stromingen vóór uitbreiding van de verzorgingsstaat waren (1900)

Je weet wat de politieke stromingen nú vinden

Nachtwakersstaat

Eerste helft 19e eeuw

Staatsonthouding op economisch gebied

Staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de openbare orde en veiligheid

Zorg (vooral door kerkelijke instanties) was een gunst, geen recht!

Eerste sociale wetten I

1854: Armenwet

1874 Kinderwetje van Van Houten

1901 Leerplichtwet (tot 12 jaar)

1941 Kinderbijslagwet

Eerste sociale wetten II

1957 AOW

1965 Algemene Bijstandswet

1967 WAO

1983 Invoering Sociale Grondrechten

2006 Invoering verplichte zorgverzekering

2015 Participatiewet

Ingrijpen in vrije markt (1900)

Katholieken en protestanten: zwakkeren beschermen en aanvulling door staat op eigen inspanningen

Socialisten: betere omstandigheden arbeiders

Liberalen: Armoede was bedreiging van bestaande orde

Paradox van de verzorgingsstaat

We leven langer (door betere gezondheidszorg, minder armoede, minder zwaar en gevaarlijk werk), daardoor wordt verzorgingsstaat minder goed te betalen

Huidige visie op verzorgingsstaat

Socialisten: Streven naar sociale gelijkheid

Liberalen: Verzorgingsstaat is een vangnet, geen hangmat

Christendemocraten: Grote rol maatschappelijk middenveld

Waartoe beperkt de overheid zich in een nachtwakersstaat?

1. Zorg voor zieken en ouderen
2. Onderwijs
3. Het beheren van productiemiddelen
4. Handhaven van orde en veiligheid

Waarom waren de liberalen voor een verzorgingsstaat? (1900)

1. Ze wilden de omstandigheden voor de arbeiders verbeteren
2. Ze wilden de zwakkeren beschermen
3. Dat wilden ze uit liefde voor hun naasten
4. Ze wilden leven in een veilig land

Maken

Zie planner

Doelen van deze les

Je weet wat een nachtwakersstaat is

Je bent bekend met de geschiedenis van de sociale wetgeving (herkenning)

Je weet waarom alle politieke stromingen vóór uitbreiding van de verzorgingsstaat waren (1900)

Je weet wat de politieke stromingen nú vinden