scheikunde H4

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

zuivere stoffen en mengsels

Welke 3 soorten mengsels ken je?

ontledingsreacties

stof A  -->   stof B   +  stof C ( + stof D)
1 beginstof en twee of meer reactieproducten.

Let op het verschil tussen een ontledingsreactie en het scheiden van een mengsel!

vormingsreactie

 Reactie waarbij 1 stof  ontstaat  uit 2 of meer beginstoffen.


waterstof (g)  + zuurstof (g)  --> water (l)

vormingsreactie of ontledingsreactie?

water --> waterstof + zuurstof
zilverchloride --> zilver + chloor
ijzer + zuurstof --> ijzeroxide
suiker --> koolstof  + water  + waterstof

zelf aan het werk

(nakijken en verbeteren opgaven 4.1)
studiewijzer extra oefenstof H4
extra oefening niet ontleedbare stoffen maken en nakijken.

 ontleedbare stoffen, niet ontleedbare stoffen
vormingsreactie
ontledingsreactie

vandaag

huiswerk controle 4 x
ontleedbare en niet ontleedbare stoffen
soorten ontledingsreacties

moleculen en atomen
BrINClHOF

ontleedbare stoffen

soorten ontledings reacties

thermolyse                                  (warmte)
elektrolyse         (electrische energie)
fotolyse                                              (licht)

Br I N Cl H O F

Alleen Br, I, N, Cl, H, O en F
zijn stoffen die altijd uit twee atomen bestaan.

Br₂       I₂      N₂     Cl₂      H₂      O_{2     ^F2}

Alle andere stoffen uit 1 atoom.
Fe    P     S    Ag   Cu     Na

niet ontleedbare stoffen = elementen

waterstof (H₂)

ijzer  (Fe)


zuurstof (O₂)

O

moleculen

H₂O            NH₃       C₆H₁₂O₆

Zelf aan het werk:

doorlezen §4.3 tot "hoe stel je systematisch namen op?"
maken 17 tm 23



Koolstofdioxide                               

Deeltjes model (4.2)

moleculen en atomen

atoombinding
scheikundige reactie: atoombindingen worden verbroken.

molecuulformule

5      H₂0
2 = index         5 = coëfficient 
index = getal  dat achter het element komt en aangeeft hoeveel atomen en in het molecuul zitten.
coëfficient = getal dat aangeeft hoeveel moleculen er aanwezig zijn.
  25     C₆H₁₂O₆

molecuul tekening

moleculaire stoffen

Moleculen die uit verschillende elementen bestaan:
het tweede element eindigt op -ide

Deze griekse telwoorden zet je voor het element.
Let op! Het getal staat achter het element!
Koolstofdioxide =  CO_{2   (ezelsbrug)}

Mono komt nooit bij het eerste atoom van de molecuulformule. dus niet monokoolstofdioxide

En deze moet je gewoon uit je hoofd leren.

oefenen

SO3                                    difosfortetrachloride
 N2O3                                         fosfortribromide
                  CS2                                          distikstoftetra-oxide               SiCl4                                      dizwaveldichloride
SiO2                                        diwaterstofmono-oxide
                        PCl3                                siliciumtetrajodide     (Si)                                              HCl                                      dibroomtrioxide                                                                  

soorten reacties

-  vormingsreacties
- ontledingsreacties (thermolyse, fotolyse elektrolyse)

- verbranding
stof A + zuurstof     ->     stof A-oxide
2  Cu (s)  +  O₂ (g)     ->    2 CuO (s)

oefenen reacties

Broom reageert met waterstof, er ontstaat waterstofmonobromide.

Zwavel reageert met chloor, er ontstaat zwaveldichloride.

nog meer oefenen

De vormingsreactie van NaCl uit de elementen.

De ontleding van CuSO4 (in de elementen.)

De fotolyse van AgCl.

reactie schema = met namen

zuurstof (g)   + waterstof (g)  --> water (l)

reactie vergelijking  = met formules
O₂   +  2 H₂ -> 2 H₂O

kloppend maken

1:    reactie schema:       koper + zuurstof --> koperoxide

2:   reactie vergelijking:                           Cu   +  O₂  --> CuO                      
3:  kloppend maken                                                                                           
4: fase aanduiding                                                                                        

1:  reactie schema
methaan + zuurstof --> koolstofdioxide  + water

2: in formules:                                   CH₄  + O₂  --> CO₂  + H₂O
3: kloppend maken:                                                                                   
4: fase aanduiding                                                                            

Ontleding van water: Wat is er fout?

a:  H₂O (l) --> H₂ (g)  + O (g)
         b:  H₂O₂ (l)  --> H₂ (g)   +  O₂ (g)
           c:  H₂O (l)  --> H₂ (g)  +  1/2 O₂ (g)

zelf aan het werk:

(lezen §4,4) en  maken 31 tm 37

www.snapput.nl

reactievergelijkingen kloppend maken

symbolen = formules      koolstofdioxide = CO₂

https://phet.colorado.edu/nl/simulation/balancing-chemical-equations