H2 samenvatting 3H-3V (22-23)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Chemische reacties

Samenvatting 

3 Havo/VWO

Wat verandert er bij chemische reacties?

1. Niets
2. Vlammen
3. Fase (vast, vloeistof of gas)
4. Stofeigenschappen

Wat gebeurt er met de atomen bij een chemische reactie?

1. verdwijnen en nieuwe worden gevormd
2. die her-rangschikken tot nieuwe moleculen
3. die veranderen van massa
4. die verdwijnen gewoon

Treden chemische reacties op als je mengsels scheidt

1. Ja, altijd
2. Soms, bv bij destilleren
3. Nee, nooit
4. Alleen bij indampen

welke van onderstaande verschijnselen is een chemische reactie

1. Het dichtvriezen van een vijver
2. Het oplossen van suiker in water
3. Het zuur worden van melk
4. Het destilleren van wijn

Macro- en micro niveau

Beschrijvingen van waarnemingen worden het macroniveau genoemd.

Beschrijving of verklaring met behulp van deeltjes wordt microniveau genoemd

Met het deeltjesmodel kun je niet verklaren dat stoffen verdwijnen en nieuwe ontstaan.

Molecuul: Een molecuul is een groepje atomen.

Atomen

Moleculen zijn uit nóg kleinere deeltjes opgebouwd, namelijk atomen.

De ± 120 elementen (niet-ontleedbare stoffen) bestaan uit deze atomen.

Elke atoomsoort heeft zijn eigen symbool:

Waterstof           H

Lood                      Pb

Kobalt                   Co

Denk aan hoofdletters/kleine letters. Co is kobalt

CO is koolstofmono-oxide 

Als je weet welke atomen en hoeveel, geef je de molecuulformule

De meeste elementen bestaan uit losse atomen.

Sommige niet-ontleedbare stoffen bestaan uit moleculen

De volgende moet je kennen (tabel 6):

Claire      Cl₂(g)    Chloor 

Fietst       F₂(g)     Fluor

Naar        N₂(g)     Stikstof

Haar        H₂(g)     Waterstof

Oma        O₂(g)      Zuurstof

In               I₂(s)       Jood (hoofdletter i)

Breda       Br₂(l)     Broom

Stoffen die uit zuurstof en een ander element bestaan, eindigen op oxide.

Dit geldt ook voor enkele andere atoomsoorten:

IJzeroxide bestaat uit ijzeratomen en zuurstofatomen

Waterstofsulfide bestaat uit waterstofatomen en zwavelatomen

Kaliumfluoride bestaat uit kaliumatomen en fluoratomen

Natriumchloride bestaat uit natriumatomen en chlooratomen

Stikstofbromide bestaat uit stikstofatomen en broomatomen

Calciumjodide bestaat uit calciumatomen en joodatomen

Systematische naamgeving

Water    H₂O    en    Koolstofdioxide     CO₂

_{Namen van stoffen}

_{Indices vind je in de naam terug: Griekse voorvoegsels}

Index

Meerdere moleculen worden

aangegeven met een 

coëfficiënt

                                      3 CO2

Bij een chemische reactie ontstaan nieuwe moleculen omdat atomen opnieuw worden gerangschikt.

Max + Verstappen => ex + panters + vamp
 

Coëfficiënt

Welk getal is het griekse voorvoegsel hepta?

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Wat is de naam van de volgende stof:
NO

1. nucleairmono-oxide
2. stikstofmono-oxide
3. nitraatmono-oxide
4. natriummono-oxide

Wat is het griekse telwoord voor 5

1. tetra
2. penta
3. hexa
4. octa

Geef de naam van

SiBr₄

1. tetrasiliciumchloride
2. siliciumtetrachloride
3. tetrasiliciumbromide
4. siliciumtetrabromide

Geef aan welk(e) getal(len) de index en welk(e) getal(len) de coefficient is/zijn in: 6

 H2SO4

1. Index: 6 coefficient: 2 en 4
2. Index: 6 en 2 coefficient: 4
3. Index: 2 en 4 coefficient: 6
4. Index: 6 en 2 coefficient: 4

Wat zie je hier?

1. 
2. 
3. 
4. 

In welk fase heeft een stof gemiddeld de hoogste temperatuur?

1. vaste fase
2. vloeibare fase
3. gas fase
4. dat kan in alle 3 fasen zijn

Hoe noem je een stof die bestaat uit een magnesiumatoom en een zwavelatoom?

1. magnesiumchloride
2. magnesiumbromide
3. magnesiumoxide
4. magnesiumsulfide

Ontleedbare stoffen/verbindingen: stoffen die je kunt ontleden.

Bestaan uit minstens 2 atoomsoorten

Niet ontleedbare stoffen/elementen: kun je niet ontleden. Deze bestaan uit 1 atoomsoort.

Deze 118 elementen staan in P.S.

Niet ontleedbare stoffen; elementen

Twee groepen; Metalen
Niet metalen

Deze staat  ook in je boek

Welke formule is een verbinding?

1. 
2. 
3. 
4. 

Om van een verbinding naar elementen te gaan moeten we de stof....

1. scheiden
2. verbranden
3. mengen
4. ontleden

Verbranden

Onthoud: Een verbranding is altijd een reactie met zuurstof

Brandstof + zuurstof (g) => verbrandingsproduct(en)

Op deeltjesniveau (microniveau) worden atoombindingen verbroken en nieuwe atoombindingen gevormd.

Verbrandingsproducten heten oxides

(verbinding v zuurstofatoom en 1 andere atoomsoort)

Bevat de brandstof:          dan ontstaat  bij volledige verbranding:

                C                                       CO2   

                H                                       H2O 

                S                                        SO2

                een metaal                   metaaloxide

volledige verbranding vindt plaats bij voldoende zuurstof.

Aantoningsreacties

Verbrandingsproducten zijn aantoonbaar met reagens.

Water: - wit kopersulfaat kleurt blauw.

                - wit custard poeder kleurt geel

Koolstofdioxide: kalkwater van helder naar melkwit/troebel.

Ontleden

Onthoud: een beginstof, meerdere reactieproducten.

Voor ontleden is energie nodig 

3 bronnen van energie: 

* Warmte => Thermolyse 

* Licht => Fotolyse

* Elektriciteit => Elektrolyse 

         Water ontleden in waterstof en zuurstof.

Aantonen

Aantonen waterstof en zuurstof

Wat is een ontledingsreactie?

1. Een reactie met zuurstof
2. Reactie met één beginstof en meerdere reactieproducten
3. Een verbranding
4. Reactie met meerdere beginstoffen en één reactieproduct

Welke van de volgende reacties is een ontledingsreactie?

1. Waterstof en zuurstof => Water
2. koolstof en zuurstof => koolstofdioxide
3. Koper en Zuurstof => Koperoxide
4. Papier => koolstof + water + brandbaar gas

Fotolyse is een ontleding die plaatsvindt onder invloed van....

1. (zon)licht
2. elektriciteit
3. warmte
4. huh??

Als het atoom C in de brandstof zit, ontstaat bij volledige verbranding:

1. 
2. 
3. 
4. 

Met welk reagens (en waarneming) toon je koolstofdioxide aan?

1. Wit kopersulfaat wordt blauw
2. wit custardpoeder kleurt geel
3. helder kalkwater wordt wit troebel
4. Huh?

Welke reactieproducten ontstaan bij de verbranding van glucose,

C₆H₁₂O₆

1. 
2. 
3. 
4. 

Toets Vrijdag 13 januari

Zorg voor een volle iPad