1.5 Knappe koppen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Plaats de onderstaande

bestuursorganen op de goede plek:

Stadhouder

Regenten

Staten-Generaal

Raadspensionaris

Sleep de volgende beroepen naar de goede categorie:

1. Winkelier

2. Regent

3. Advocaat

4. Stadhouder

5. Handelaar

6. Raadspensionaris

7. Ambachtsliederen

8. Bankier

Er is ook vierde groep, onder de winkeliers en ambachtslieden. Wat voor mensen (welk beroep) zouden tot de vierde en laatste groep behoren?

Waarom zijn de routes van de WIC veel riskanter dan die van VOC?

1. De weg van de WIC is veel langer dan die van de VOC
2. De VOC was beter bewapend dan de WIC
3. Nederland heeft meer concurrenten langs de routes van de WIC
4. Mensen wilden liever bij de VOC dan bij de WIC

Wat voor type mensen kochten vooral de grote grachtenpanden in Amsterdam?

1. Mensen van adel
2. Handelaren
3. Buitenlandse investeerders
4. Groepen arbeiders die het samen kochten

Waarom is de Republiek (Nederland) tolerant naar migranten die hier naar toe komen?

1. Economisch gewin voor de republiek
2. De republiek was voor geloofsvrijheid
3. De republiek bood veiligheid voor de migranten
4. Zo had de republiek macht over de andere landen

01:27

Wat zou de kerk er van vinden, dat Spinoza al deze vragen stelt?

1. Goed, de kerk vindt het juist goed dat mensen zelf gaan nadenken
2. Onverschillig, het was maar één man wat kan hij tegen de machtige kerk
3. Slecht, de kerk wil juist dat men niet te veel vragen stelt en gewoon luistert naar wat de kerk zegt

02:32

Wat zou de politiek er van vinden dat Spinoza mensen aanmoedigt om een eigen mening te geven?

1. Goed, de regenten houden ervan als mensen mee denken
2. Onverschillig, et was maar één man wat kan hij tegen de machtige staten-generaal
3. Slecht, de regenten wilden juist dat de mensen stilletjes deden wat zij zeiden zonder daar over na te denken

03:10

Ondanks dat machtige mannen van de kerk en de politiek niet zo'n fan waren van Spinoza kon hij toch zijn gang gaan. Waarom was dit?

1. Spinoza hield zich schuil in schuilhuizen om uit de armen van de justitie te blijven
2. Nederland was een tolerant land waarin je dit soort dingen gewoon mocht zeggen
3. Men wilde geen opstand, dus lieten ze dit soort dingen maar zijn gang gaan
4. Niemand luisterde naar mensen als Spinoza, dus het maakte niet uit

Vrijheid

• Gewetensvrijheid; je mag geloven wat je wil, je mag het alleen niet laten zien

• Nederland was protestants dus geen geloofsvrijheid

• Veel migranten: joden, katholieken, geleerden, schrijvers

• Baruch Spinoza - Joodse migrant uit Portugal
  

Waarom zouden juist veel schrijvers moeten vluchten?

1. Omdat je in geen enkel ander Europees land kritisch mocht schrijven
2. Omdat het Nederlandse landschap een goede inspiratiebron is voor boeken
3. Omdat schrijvers vaak rijk waren en in Nederland mooie grachtenpanden te koop waren
4. Omdat hier het drukken een stuk goedkoper was dan in andere landen

Wetenschappelijke revolutie

Oude manier van denken:

• Het staat in de bijbel dus het is zo....

Na de wetenschappelijke revolutie:

• Uit onderzoek is gebleken dat...

In de 17 eeuw moedigen regeringen in Frankrijk en Engeland de wetenschap aan en richten zelfs onderzoekscentra op (academie)

0

Uitvindingen

• Belangrijke ontwikkelingen maken de wetenschappelijke revolutie mogelijk:

1) Microscoop; Antoni van Leeuwenhoek

2) telescoop; Hans Lippershey > Isaac Newton

• Ontdekking bacteriën

• Nauwkeurigere meetinstrumenten voor zeevaart
• Plaats van de aarde in het heelal
  

Wetenschap

• Willem Janszoon Blaeu / Joan Blaeu: Atlas maior een atlas van alle bekende wateren en kaart tot dan toe
• Hugo de Groot: Schrijver, filosoof en politicus
• Christiaan Huygens: wetenschapper die zich vooral bezighield met wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde uitvinding van het slingerwerk.
• Jan Adriaanszoon Leeghwater: Waterbouwkundige, ontdekte hoe je stukken zee/meren kon droogleggen door middel van molens
• Baruch Spinoza: Filosoof, afkomstig uit een uit Portugal gevluchte joodse familie (kritisch op de kerk en politiek)
• Erasmus: Filosoof, nam de regenten op de hak door te spotten met hun barbaarse manieren (lof der zotheid)
• Athoni van Leeuwenhoek: ontdekker van de microscoop, ontdekte bacteriën en daarmee ziekteveroorzakers.

En nog vele anderen...

01:38

Waarom zou een atlas juist zo geliefd zijn onder edelen?

1. Omdat zij juist vaak de zee op gingen en deze kaarten goed konden gebruiken
2. Zodat zij konden laten zien hoeveel kennis zij hadden van de wereld
3. Om nieuwe gebieden te ontdekken waar zij rijkdom vandaan konden halen

Homework

Lezen: 16-17