jodenvervolging

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Jodenvervolging

Les 1

Wat betekent
Jodenvervolging?

Wat zie je hieronder?

1. Gedwongen ontslag uit overheidsdienst
2. Bioscopen verboden voor joden
3. Registratieplicht voor joden
4. Joodse buurt in Amsterdam wordt afgezet
5. Joodse artsen ongewenst
6. Joden worden geweerd uit het openbare leven
7. Joden moeten eigendommen inleveren
8. Joodse kinderen moeten naar aparte scholen
9. Joden worden steeds verder uitgesloten
10. Invoering van de Jodenster
11. Joden krijgen oproep voor ‘werkverruiming’
12. Joden worden opgepakt en gevangengezet
13. Joden worden weggevoerd en vermoord

Over welke anti-joodse maatregel zou je meer willen weten? Kies er één, en bedenk een vraag.

1. Gedwongen ontslag uit overheidsdienst
2. Bioscopen verboden voor joden
3. Registratieplicht voor joden
4. Joodse buurt in Amsterdam wordt afgezet
5. Joodse artsen ongewenst
6. Joden worden geweerd uit het openbare leven
7. Joden moeten eigendommen inleveren
8. Joodse kinderen moeten naar aparte scholen
9. Joden worden steeds verder uitgesloten
10. Invoering van de Jodenster
11. Joden krijgen oproep voor ‘werkverruiming’
12. Joden worden opgepakt en gevangengezet
13. Joden worden weggevoerd en vermoord

Stel een vraag over één van de anti-joodse maatregelen.

De Jodenvervolging is bedacht en uitgevoerd door mensen. Sommige mensen hadden daarin een actieve rol als dader, anderen hebben zich verzet. De meeste mensen deden niets. Vóór de Tweede Wereldoorlog was ongeveer 1,5 procent van de Nederlanders joods. Tijdens de bezetting van Nederland werd iedereen met één of meer joodse grootouders het slachtoffer van vervolging.

Jodenvervolging - introductie 1/4

Al enkele maanden na de Duitse bezetting werden in Nederland de eerste anti-joodse maatregelen ingevoerd. Parken, scholen, theaters en zwembaden waren voor joden niet langer toegankelijk. Hierdoor werden joden en de rest van de samenleving uit elkaar gedreven. Door alle verboden was een gewoon leven voor joden niet meer mogelijk.

Jodenvervolging - introductie 2/4

Vanaf mei 1942 moesten joden van zes jaar en ouder zichtbaar een gele ster dragen. Joden werden van de ene op de andere dag ontslagen en werden gedwongen in werkkampen te werken. Hun bezittingen werden afgepakt. Joden werden in goederenwagons naar kampen gedeporteerd waar de meesten werden vermoord.

Jodenvervolging - introductie 3/4

Behalve joden werden ook Roma en Sinti uit Nederland slachtoffer van vervolging en moord. De nazi’s vervolgden ook gehandicapten, homoseksuelen en Jehova’s getuigen. Iedereen die zich verzette, liep risico op hoge straffen zoals tewerkstelling, gevangenschap en dood. 

Jodenvervolging - introductie 4/4

Hoe kon dit allemaal gebeuren? Ga op de klikplaat bij Routes naar Jodenvervolging. Doorloop de route en kies aan het einde de maatregel die jou het meest raakt.

Wat zou je nog meer willen weten over deze maatregel? Waarom?

Zijn er nu in Nederland regels die alleen maar voor bepaalde mensen of groepen gelden?

Genocide

"Genocide is volkenmoord: de misdaad van stelselmatige en opzettelijke uitroeiing van een etnische groep, of van een deel daarvan."

(Amnesty International)

M009938, Collectie Joods Historisch Museum

Genocide gebeurt niet zo maar. Wat denk je, welke stappen gaan er vooraf aan genocide?

Gregory Stanton:

De 10 fases van genocide

1. Classificatie
2. Symbolisatie
3. Discriminatie
4. Ontmenselijking
5. Organisatie
6. Polarisatie
7. Voorbereiding
8. Vervolging
9. Uitroeiing
10. Ontkenning

F000856, collectie Joods Historisch Museum

Probeer deze vraag aan hand van de les opnieuw te beantwoorden: Welke stappen gaan er vooraf aan genocide?

De vorige les hebben jullie gezien dat de familie Frank ondergedoken zat in Amsterdam. Op de volgende slide vind je een rondleiding in het Achterhuis, waar de familie Frank ondergedoken zat.

https: