uitscheidingsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Uitscheiding

 

Uitscheiding via de nieren

Vandaag leer je:

- bouw van de nieren,

- functie van de nieren: filteren van je bloed, 

- twee processen spelen een rol:

                > ultrafiltratie

                > terugresorptie

Bouw van de nier

Nier is opgebouwd uit vier duidelijk te onderscheiden onderdelen:

• Nierkapsel
• Nierschors 
• Niermerg 
• Nierbekken

Bijnier = hormoonklier die bovenop elke nier ligt

Vorming van urine

Lichaam van Malpighi

Door bloeddruk wordt deel van het bloed uit glomerulus (opgerold kluwen slagader) in de holte van het kapsel van Bowman  geperst: Ultrafiltratie

Vocht in kapsel van Bowman: voorurine.

Voorurine bevat:

water/glucose/aminozuren/opgeloste zouten/afvalstoffen

Voorurine bevat geen:

grote bloedeiwitten/bloedcellen/bloedplaatjes

Vorming urine

In een niereenheid (nefron) wordt urine gevormd.

De ultrafiltratie --> vorming van voorurine in kapsel van Bowman

Terugresorptie heropname bruikbare stoffen in het bloed: lis van Henle, verzamelbuis, tubulus

Vorming urine

De urine vorming hangt af van een aantal factoren:

• De hoeveelheid opgenomen vocht.
• De hoeveelheid opgenomen zouten.
• De hoeveelheid vocht en zouten die je verliest door transpiratie.
  

Urine

Elke dag produceer je  ±180 liter voorurine. Na terugresorptie blijft er maar 1% voorurine over: 1,5 - 2L urine.

Ong. 178L water, 1,5kg keukenzout en 270gr glucose teruggeresorbeerd. 

Urinewegen

Urine sijpelt vanuit de verzamelbuizen in de nierkelken.

Hier beginnen de urinewegen.

De volgende organen maken deel uit van de urinewegen:

• Nierkelken
• Nierbekken
• Twee urineleiders
• Urineblaas
• Plasbuis

Urineblaas (vesica urinae)

Nieren en urinewegen 

Nieren

Taak van de nieren:

• Afvalstoffen verwijderen uit het bloed (uitscheiding).
  
  
• Door nierslagader -> zuurstofrijkbloed naar de nieren. Bloed bevat afvalstoffen van veel organen.

Doorbloeding nieren

Per minuut stroomt er ruim 1 liter bloed door de nieren.

Nier bestaat uit:

- Nierschors

- Niermerg

- Nierbekken

Nierschors en niermerg verwijderen afvalstoffen en overtollig water -> urine

Het merg heeft uitstulpingen. Daarzin zitten verzamelbuisjes waarmee de urine naar de nierbekken kan worden vervoerd. 

Nierbekken is een holte waarin urine zit en wordt via de urineleider naar de urineblaas afgevoerd. 

Urine gaat via de urineleiders van de nieren naar de urineblaas.