Les 1.5 Allemaal anders

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

HS 1.5: Allemaal anders

Terugblik

Glucose

Koolstofdioxide

Water

Zuurstof

Energie uit licht

Kijk naar het plaatje. Dit is het skelet van een rat. Een rat is een....

1. Zoolganger
2. Teenganger
3. Topganger

Wat is glucose?

1. Dat is een snoepje voor je keel.
2. Glucose is een brandstof voor je lichaam.

HS 1.5: Allemaal anders

Lesdoelen

• Je kunt aanpassingen bij planten beschrijven.
  
• Je kunt aanpassingen bij dieren beschrijven.
  
  

Dieren en planten moeten zich voeden, verdedigen en voortbewegen. Dat doet elke soort op zijn eigen manier

Aanpassingen

Alle organismen hebben aanpassingen aan hun leefomgeving en hun leefwijze.

Zoals ademhaling, beweging, voeding, verdediging en voortplanting.

Bijv: Vissen aangepast voor water (kieuwen)

Vogel voor vliegen (vleugels)

Waterdieren

• leven in het water
• hebben vinnen om te sturen, lichaamsvorm
  
• zijn gestroomlijd: kop, lijf & staart lopen in elkaar over daardoor glijden ze snel door het water

gestroomlijnd

Allemaal anders

Leefomgeving

Planten in het water hebben weinig stevige delen

Ze groeien in bovenste deel van het water, omdat ze licht nodig hebben

Genoeg water?

• Aanpassingen tegen uitdroging

Veel water beschikbaar

Weinig water beschikbaar

Aanpassing bij planten

Voeden

Een snuit van een varken, het gebit van een mens, de snavel van een vogel. Allemaal aangepast naar hun leefwijze.

• kegelsnavel → zaden
• pincetsnavel → insecten
• haaksnavel → vlees
  
• priemsnavel → bodemdiertjes
• zeefsnavel → zeven uit water
  

Zoolganger

Loopt op zijn hele voetzool 

(van hielbeen tot en met de teenkootjes). 

Voordeel: hij verdeelt zijn gewicht over een groot oppervlak en zakt niet snel diep weg in een zachte ondergrond zoals bijv. sneeuw.

Nadeel: een zoolganger is minder snel

Teenganger

Loopt op zijn tenen (alleen op de teenkootjes)

Voordeel: hij kan zachtjes sluipen

                     hij kan snel sprinten

Nadeel: bij lange afstanden is hij minder snel

Topganger (hoefganger)

Loopt op het puntje van zijn tenen 

(alleen op het laatste teenkootje/hoef)

Voordeel: hij heeft enorm lange poten/benen

en kan daardoor heel hard lopen

Nadeel: bij drassige ondergrond zakt hij makkelijk de bodem in

Hoe verdedigen dieren zich ?

Verdediging bij dieren

       Tegen vijanden:

• stekels of gifstekels
• schutkleur -> onzichtbaar
• schild 
  Tegen de omgeving:
• vacht tegen kou
  

Hoe verdedigen planten zich ?

Verdediging bij planten

• stekels
• brandharen
• maken van gifstof -> verlamming
•  insecten 

Voortbewegen

• zoolgangers
  
• teengangers
• topgangers (hoefgangers)

Dit zijn aanpassing op de ondergrond.

En nu...

Werken aan paragraaf 1.5 

opdracht 1 t/m 9

Opgave 5 hoeft niet

Een beer is een.........

1. Topganger/hoefganger
2. Zoolganger
3. Teenganger

Hiernaast zie je een poolvos.
Wat is GEEN aanpassing aan de omgeving van de poolvos?

Bio leerdoel 42

1. kleur vacht valt niet op in de omgeving
2. hij kan heel erg goed sluipen
3. zachte vacht zorgt voor warmte
4. kleine oren daardoor minder verlies van warmte

Camouflage van een dier is een aanpassing aan de leefomgeving

1. Waar
2. Niet waar

Welke aanpassing hoort niet bij die dolfijnen?

1. Kieuwen
2. Sterke staartvin
3. Sterke botten
4. Gestroomlijnd

3. Welke aanpassingen heeft een vis om in het water te leven?

1. Het lichaam is klein
2. De vis heeft longen
3. Het lichaam is gestroomlijnd

Welke aanpassing zie je bij waterplanten?

1. Veel wortels
2. Kleine, dikke bladeren
3. Slappe stengels
4. Lange stengels

Wat is/ zijn aanpassingen bij planten om uitdroging te voorkomen?

1. Grote, platte bladeren
2. Kleine, dikke bladeren
3. een klein wortelstelsel
4. een groot wortelstelsel

Dit is een

1. Teenganger
2. topganger
3. zoolganger

Welke aanpassing heeft een bramenplant?

1. stekels
2. brandharen
3. gifstof
4. gifstekel

0