WEBB - Verdienen en uitgeven H3 3.13 t/m 3.21

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo ECONOMIE  ||  2022-2023

Productiecapaciteit (structuur)

De grootte van de productiecapaciteit (structuur)

wordt bepaald door de kwantiteit (omvang)

en de kwaliteit van de productiefactoren (KANO):

1. Kapitaal
   
2. Arbeid
   
3. Natuur
4. Ondernemerschap

1. De productiefactor Kapitaal

De omvang (kwantiteit) van de productiefactor Kapitaal wordt bepaald door:

1. het producentenvertrouwen
2. de winsten van bedrijven
   
3. de rente (in Nederland door de ECB)
   
4. de besparingen van gezinnen
   
5. de invloed van de overheid met subsidies en heffingen
   

       (arbeids-, kapitaal- of milieubesparend)

De innovatie (kwaliteit) van de productiefactor Kapitaal wordt bepaald door de besteding ervan die leidt tot een verhoging van de arbeidsproductiviteit.

2. De productiefactor Arbeid

De omvang (kwantiteit) van de productiefactor Arbeid wordt bepaald door:

1. de omvang van de bevolking (zoals geboortes, immigratie en emigratie)
2. de samenstelling van de bevolking (zoals vergrijzing)
3. de participatiegraad (zoals deeltijd en kinderopvang)
4. de wetgeving (zoals leerplichtleeftijd en pensioenleeftijd)

De arbeidsproductiviteit (kwaliteit) wordt bepaald door:

1. de mate van scholing
2. de efficiëntie (doelmatigheid) van de organisatie
3. de mate van mechanisering, automatisering en digitalisering
4. de arbeidsmentaliteit

indexcijferloonkostenperproduct=​indexcijferarbeidsproductiviteit​​indexcijferloonkostenperwerknemer​​×100

3. De productiefactor Natuur

De omvang (kwantiteit) en kwaliteit van de productiefactor Natuur is moeilijker te beïnvloeden dan de andere productiefactoren, maar denk aan:

  

1. ontginning van nieuwe bronnen
   
2. inpoldering
   
3. irrigatie

4. De productiefactor Ondernemerschap

De omvang (kwantiteit) en de kwaliteit van de productiefactor Ondernemerschap kun je beschouwen als een eigenschap van de productiefactor Arbeid, denk hierbij aan:

1. zorgen voor een efficiënte organisatie
   
2. maken van goede investeringskeuzes
   
3. vergroten van de productiecapaciteit o.b.v.                                                                                                    de productiefactor waar een tekort aan is
4. de overheid kan ondernemerschap stimuleren

        door subsidies (zoals starters-, zelfstandigen-,

        MKB- en investeringsaftrek)

Bespreken opgave 3.12

A	Meer vluchtelingen krijgen een verblijfsvergunning
B	De AOW-leeftijd is verhoogd
C	Door verdeling van de gewassen is de opbrengst per hectare sterk gestegen
D	In economisch slechte tijden gaan meer jongeren verder studeren
E	Er komen steeds meer windmolenparken
F	Door klimaatverandering raken stukken land ongeschikt voor landbouw

De arbeidsproductiviteit van een land kan gemeten worden door:

1. de totale waarde van de productie te delen door het aantal arbeidsjaren
2. de totale toegevoegde waarde te delen door het aantal werknemers
3. het nationaal inkomen te delen door de totale beroepsbevolking
4. het bruto binnenlands product te delen door het aantal werknemers

Wat is geen oorzaak van een stijging van de arbeidsproductiviteit per uur?

1. mechanisering en automatisering
2. het maken van overuren
3. scholing
4. arbeidsverdeling en specialisatie

Door innovatie bij een tuinbedrijf worden 6 van de 9 werknemers overbodig en ontslagen. De arbeidsproductiviteit in het tuinbedrijf is gestegen met...

1. 67%
2. 100%
3. 200%
4. 300%

Irrigatie is een voorbeeld van het verhogen van de kwantiteit en kwaliteit van de productiefactor...

1. Kapitaal
2. Arbeid
3. Natuur
4. Ondernemerschap

Vandaag gaan we het hebben over

• Lorenzcurve - Wat was dat ook al weer?
• Inkomensongelijkheid
• Voor en nadelen van ongelijkheid.  
  
  
• Aan de slag met de opdrachten en nakijken!

Wat geeft de lorenzcurve aan...

1. De inkomensongelijkheid van een land
2. De koopkracht van een land
3. De alfabetiseringsgraad van een land
4. De ontwikkelingsgraad van een land

Wat geeft de lorenzcurve aan?

1. De armste 30 % van de mensen verdient 30 % van het inkomen
2. De armste 30 % van de mensen verdient 3 % van het inkomen
3. De rijkste 70 % van de mensen verdient 40 % van het inkomen
4. De rijkste 30 % van de mensen verdient 60 % van het inkomen

Lorenzcurve

Lorenzcurve

Wat zou een voordeel kunnen zijn van ongelijkheid?

Ongelijkheid heeft voordelen

• Ongelijkheid geeft een prikkel om extra in te spannen. 
• Zorgt voor initiatieven van mensen/onderzoek/ontwikkeling/scholing --> verbetering productiviteit.  

Ongelijkheid heeft nadelen

Minder economische groei door onder consumptie.

• lage inkomens relatief grote tijdvoorkeur --> nu uitgeven. Dat gebeurt nu dus minder. 

Minder investeringen in menselijk kapitaal (geen opleidingen)

Meer schulden

Minder vertrouwen en minder cohesie

Meer sociale gezondheidsproblemen. 

Lesdoelen

Aan het einde van de les

Kun je de lorenzcurve aflezen. 

Kun je voordelen van inkomensongelijkheid noemen. 

Kun je nadelen van inkomensongelijkheid noemen. 

Aan de slag

Afmaken 3.13 t/m 3.21

Daarna door met zelftest --> 3.22 t/m 3.30.