Week 15 - thema & motieven (gymnasium)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Fictie A4

Leerdoelen
R: Ik weet wat thema’s en motieven in verhalen zijn.
T1: Ik kan thema’s en motieven in gegeven verhalen herkennen.
T2: Ik kan zelf voorbeelden geven van verhalen met een bepaald thema of motief.
I: Ik kan uitleggen op welke manieren thema’s en motieven in een verhaal zijn uitgewerkt.

Maak een zin met één van de woorden in de afbeelding hiernaast.

Maak een zin met één van de woorden in de afbeelding hiernaast.

Theorie

Het thema is de kortst mogelijke samenvatting van een verhaal.

Vaak is het niet meteen duidelijk welk thema of welke gedachte het verhaal heeft. Het thema wordt nergens expliciet genoemd. In sprookjesverhalen wordt het thema ook wel moraal genoemd.

Theorie

- Je kunt het thema afleiden uit het gedrag en de gesprekken van de personages, de gebeurtenissen en de afloop van het verhaal.

- Veel voorkomende thema's: liefde, familie, eenzaamheid, opgroeien tot volwassene of de dood. 

Let op: een verhaal kan meerdere thema's hebben. 

Theorie

Voorbeeld

Heldenverhalen, denk bijvoorbeeld aan de verhalen van Harry Potter, gaan vaak over de strijd tussen goed en kwaad. Het hoofdonderwerp, de strijd tussen goed en kwaad, is het thema. 

Theorie

Een motief is iets dat steeds terugkomt, een patroon. Het zijn terugkerende elementen in een verhaal die bijdragen aan de uitwerking van het thema.

Voorbeeld

Thema: de strijd tussen goed en kwaad

Bijpassende motieven: haat & wraak

Theorie

Er zijn drie verschillende soorten motieven:

1. abstracte motieven

- eigenlijk kleinere thema's

haat, wraak

2. leidmotieven

- concreet, tastbaar en terugkerend element

de ring in 'Lord of the rings'

3. klassieke motieven

- ontleent aan klassieke of Bijbelse verhalen

Kaïn en Abel-motief (ruziënde broers), Icarus-motief (hoogmoed)

Ontdekken

Bespreek met je buddy:

Welk thema staat centraal in deze verhalen?

Kies één van de films en bespreek hoe je het thema in de film terugziet.
Welke gebeurtenissen, relaties tussen de personages of acties van de personages laten het thema zien?

Animatiefilms van The Walt Disney Company hebben een duidelijke en krachtige thematiek.

Ontdekken

Luister naar het nummer ‘Zo niet mij’ van Typhoon.

Wat is volgens jou het thema van dit lied?

Wat voor gevoel krijg je bij dit nummer?
Hoe past dit gevoel bij de thematiek?

Oefenen

-    Van het onderdeel oefenen maak je opdracht 1 t/m 5.
-    Van het onderdeel ontdekken maak je opdracht 8 + 9 (regulier) óf opdracht 10 + 11 (uitdaging).

Extra oefenen per leerdoel?
R: theorie samenvatten
T1: opdracht 9, 10ab, 11a
T2: opdracht 8ab
I: opdracht 8cd, 10c, 11bc

Toepassen (deel 2/3)

Je gaat de theorie toepassen op je boek aan de hand van een aantal vragen (zie volgende dia's).

Probeer de titel van het boek te verklaren
(de titel is soms een directe verwijzing naar het thema).

Welke thema’s herken je in jouw boek?
Noem er drie.

Wat is het hoofdthema van jouw boek?

Hoe vond je de uitwerking van het thema?

Welke motieven komen in jouw boek voor? Noem er drie en benoem bij elk motief het type (abstract, klassiek of leidmotief).