les 8: opbouw NL ondergrond Holoceen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Deze les

korte herhaling gebeurtenissen Pleistoceen

uitleg opbouw holoceen

kahoot Pleisto- en Holoceen

werken aan weektaak

postglaciaal

glaciaal

pre-glaciaal

2.500.000 - 150.000 BP

10.000 - 100.000 BP

150.000 - 100.000 BP

puinwaaier neergelegd: grind en zand

Landijs komt tot aan Haarlem-Utrecht-Nijmegen

Noordzee ligt droog, wind waait zand richting Nederland

postglaciaal

glaciaal

pre-glaciaal

tongbekken

dekzand

keileem

puinwaaier

zwerfkei

löss

Holoceen begon 10.000 BP

Opwarming: gemiddelde temperatuur +10 graden (nu 15)

Opwarming = zeespiegelstijging

totale stijging +/- 125 m

Basisveen in laag NL

hoe is het ontstaan?

zeespiegelstijging langzamer

5000 jaar BP

meer zand aangevoerd dan weggenomen: oude duinen ontstaan.

Zee breekt soms door oude duinen heen.

Oude zeeklei wordt neergelegd.

Water kan moeilijk door klei heen -> moeras

Hollandveen

Zeespiegel stijgt langzaam verder.

Jonge zeeklei komt over hollandveen heen in N+ZW NL.

Ook opnieuw duinvorming: 

Jonge duinen

Wat heb je geleerd?

Hoe zeespiegelstijging in het Holoceen heeft geleid tot het ontstaan van:

- basisveen (ouder)

- oude duinen

- oude zeeklei

- hollandveen (nieuwer)

- jonge zeeklei

- jonge duinen

klei

veen

klei

zand

veen

basisveen

hollandveen

jonge zeeklei

oude zeeklei

oude duinen

oude duinen

oude zeeklei

Basisveen

Jonge zeeklei

Hollandveen

Soms zie je op het basisveen direct
jonge zeeklei ligt. Hoe kan dat?
Wat is er dan gebeurt?

kahoot

https://create.kahoot.it/share/nederlands-landschap/0f93405d-8799-4dc2-9cb0-e6022e7a0350

Aan het werk met de weektaak