Slaap en waakritme

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Slaap en waakritme

Wat gaan we doen?

Theorie slaap en waak

Aan de slag

Waarom is slapen belangrijk voor een zorgvrager?

Functies van slaap

• Ontspanning lichamelijk
• Ontspanning geestelijk
• Positieve invloed geheugen. 'Filteren' ervaringen van de dag.
  

Fasen van de slaap

1. Doezelen sluimerfase, inslapen , snel wakker van geluid
2. Lichte slaap, hersenactiviteit vertraagt
3. Diepe slaap, rust het lichaam uit goed uit 
4. Diepere slaap, moeilijk wakker te krijgen
5. Droomslaap (REM-slaap)

• Per nacht 4 -6 slaapcycli

Hoeveel uur iemand slaapt, hangt af van...?

• Leeftijd
  
• Tijdstip dat men naar bed gaat
• Biologische klok

Wat gebeurt tijdens het slapen?

• Ademhaling en hartslag  wordt langzamer.
• Hersenactiviteit wordt minder.
• De lichaam groeit.
• Lichaamstemperatuur wordt iets lager.
• Spieren ontspannen zich en herstellen.
• Stofwisseling wordt trager.
• Weefsels vernieuwen zich.

Hoeveel uur iemand slaapt, hangt af van ....?

1. Biologische Klok
2. Leeftijd
3. Tijdstip
4. Alle bovenstaande antwoorden

Slaap en waakritme

leeftijd	gemiddelde aantal uren per etmaal
pasgeboren	tot 18 uur
1-12 maanden	14 tot 18 uur
1-3 jaar	12 tot 15 uur
3-5 jaar	11 tot 13 uur
adolescenten	9 tot 10 uur
volwassenen en oudere	7 tot 8 uur

Slaapstoornissen

* Een slaapstoornis is een stoornis in het slaapwaakpatroon.

* Het is een medische aandoening, dus er kan een diagnose worden gesteld.

Ziektebeelden die bij slaapstoornissen horen zijn:

• Slaapapneu
• Narcolepsie
• Rusteloze benen
• Slaapwandelen 

Gevolgen verstoord slaap-waak ritme

• Afwijkend gedrag, bijvoorbeeld nervositeit, geïrriteerdheid of zich angstig of apathisch (onverschillig) voelen.
  
• Concentratieverlies en geringere opmerkzaamheid, wat kan leiden tot ongelukken.
  
• Gestoorde gedachtegang en vaak abnormale reactie op prikkels: zorgvragers die van een mug een olifant maken.
  
• Niet meer goed lichamelijk functioneren; minder werkzaamheden en activiteiten kunnen doen.

Door slecht slapen verminderd:

• Het geheugen
• 
  het concentratievermogen​ 
• 
  het spraakvermogen ​ 
• 
  de reactiesnelheid​ 
• 
  de besluitvaardigheid​ 
• 
  het gevoel voor tijd en ruimte(planning)​ 
• 
  de fysieke gezondheid.​ 
• het vermogen om emoties te hanteren​

Interventies; bevorderen van slaap

• Verpleegplan (wensen en gewoonten/rituelen. 
• Goede activiteitprogramma overdag (dagindeling)
  
• Slaap observeren
• Houdingen in bed (lig orthese)
• Voeding en vocht
• Vertrouwde omgeving
• Slaaphygiëne

Wat kunnen de gevolgen zijn van een verstoord slaap-waak ritme?

Trendelenburghouding

Anti-trendelenburghouding

Fowlerhouding

Semi-Fowlerhouding