Havo 2 - Hoofdstuk 3 - Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H3 - spelling

Havo 2 - Nederlands

Koppelteken en weglatingsstreepje 

Wat moet je kennen/kunnen?

Hoofdstuk 1

- leestekens

- gebiedende wijs

Hoofdstuk 2

- Leenwoorden

- Engelse werkwoorden

Hoofdstuk 3

- koppelteken en weglatingsstreepje

- lastige werkwoordsvormen -d of -dt?

Na deze les kan ik:

Het koppelteken en het weglatingsstreepje op de juiste manier gebruiken.

Koppelteken

Samenstellingen schrijf je in principe aan elkaar.

Bijvoorbeeld:

voetbal + competitie = voetbalcompetitie

tentamen + stress =  tentamenstress

Woorden aan elkaar

Als verschillende woorden samen één nieuw begrip zijn, schrijf je het als één woord: aan elkaar dus.

Schrijf je een deel los, dan verandert de betekenis.

Kijk maar...

Maar.. er is een uitzondering!

Soms laat de uitspraak of de spelling het niet toe om woorden aan elkaar te schrijven, terwijl we het wel als één begrip bedoelen. Bijvoorbeeld: dominoeffect. 

Wat doe je dan?

We maken dan gebruik van een koppelteken (-)

Het koppelteken...

gebruik je bij een samenstelling  ALS er sprake is van:

- een klinkerbotsing (bijvoorbeeld: eu, oe, ie, ee, au, ou, oo enz.)

- een afkorting, teken, letter (#-teken, t-splitsing, vwo-leerling)

- een tweede deel met een hoofdletter (Noord-Holland)

- twee gelijkwaardige delen (je bent chef EN kok = chef-kok)

- een voorvoegsel uit de lijst (zie boek)

politie + academie

1. politie academie
2. politieacademie
3. politie-academie

studie + avond

1. studie avond
2. studieavond
3. studie-avond

gala + avond

1. gala avond
2. galaavond
3. gala-avond

domino + effect

1. domino effect
2. dominoeffect
3. domino-effect

Weglatingsstreepje

- Zelfde teken (-) als koppelteken, maar andere functie;

- Gebruik je als je een deel van het woord weglaat;

Invoer en uitvoer --> in- en uitvoer 

Ingang en uitgang --> in- en uitgang

Jongensjassen en jongenspetten --> jongensjassen en -petten 

Let op! 

Je gebruikt geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat. Alleen als je een deel van het woord weglaat. 

Dure oorbellen en goedkope oorbellen 

--> 

Dure en goedkope oorbellen 

Plaats waar mogelijk een weglatingsstreepje:
telefoonhoesjes en iPadhoesjes

Plaats waar mogelijk een weglatingsstreepje:
televisiefilms en televisieseries

[worden] jij morgen 24 jaar?

Hij is gisteren [verhuizen] naar de andere kant van de stad.

[worden] eens wakker!

De kok [bereiden] een lekkere maaltijd.

De [vergroten] foto [worden] aan de muur gehangen.