Hoofdstuk 5, Koningen, Heren en denkers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Koningen, Heren 

en denkers 

Herhalen Havo 5  Hoofdstuk 5 

Het streven van vorsten naar absolute macht

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 
  

• Lodewijk XIV 
• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht)

5.1 Absolutisme

De Zonnekoning

• Lodewijk XIV (1638-1715) 
• Werd koning toen hij 5 was. Tot zijn 23e werd Frankrijk bestuurd door eerste minister Mazarin.

• Hij zorgde ervoor dat iedereen naar Lodewijk zou luisteren en dat hij de absolute macht had.

Pak je smartphone of tablet en klik op de link om het paleis van Versailles van binnen te bekijken!

1

2

3

4

Geestelijkheid

Boeren

Koning

Adel

Adel buitenspel

• Krachtig persoonlijk bewind. 
• Ministers volkomen onderworpen

• Adel verloor invloed 
• Parlementen en gewestelijke statenvergaderingen werden minder geraadpleegd. 

Wat is mercantilisme?

Mercantilisme

Mercantilisme is een economische politiek die erop gericht is om de rijkdom van het eigen land te vergroten, door de import te verkleinen en export te vergroten.

De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht.

Waar is dit?

Burgerlijk cultuur: stadhuis, A'dam (1649-1655)

Hofcultuur: Slot Schönbrunn, Wenen

(1696-1705/1780)

De Republiek als voorbeeld voor burgerlijke cultuur

Waarom ontstaat een burgerlijke cultuur in de Republiek?: 

• geen koning, macht adel zeer beperkt, burgers invloedrijk
• relatief grote mate van gelijkwaardigheid
• rijkdom onder burgers 
• betrekkelijk tolerantie 

Burgerlijke cultuur in de schilderkunst:

• Opdrachtgevers: burgers
• Thema's: stillevens, landschappen
• religieuze voorstellingen
• historische gebeurtenissen
• groepsportretten
• familieportretten

• Opdrachtgevers waren:

vorsten, adel en kerk

• belangrijke thema's:

theater/muziek/oorlog/

katholieke geloof/ literatuur/adel

Hofcultuur in de schilderkunst

Jan Steen

Plafond Spiegelzaal; thema's Oorlog en Vrede

Kardinaal Mazarin en Koning Lodewijk XIV

Lodewijk XIV

(1638-1715)

Paleis het Loo Apeldoorn, stadhouder-koning Willem III

Welke conclusie kun je trekken uit deze dia?

Stadhouder-koning Willem III

De Oranje stadhouders vertoonden monarchale trekjes, maar de Republiek werd gehandhaafd.

De zeven verenigde Nederlanden

Frankrijk in de 17e eeuw

Staten-Generaal 

De stadhouder en de raadspensionaris hebben veel gezag

Bijna alle adel woont bij de koning

Het goddelijk recht om te regeren

Republiek

Absolutisme

Mercantilisme

Gouden Eeuw

De wetenschappelijke revolutie

5.3 De Wetenschappelijke Revolutie

Fase in de geschiedenis waarin de houding van wetenschappers ingrijpend veranderde. 

Rationalisme:

Verstand en het vermogen tot redeneren is de meest zuivere vorm van kennis. (wiskundige principes)

Empirisme

Zintuigelijke waarneming is het beginpunt voor kennis. (ogen, oren, ruek, smaak en gevoel)

vb onderzoek COVID- 19

Wetenschap in de Gouden Eeuw

De Gouden Eeuw was een bloeiperiode voor de wetenschap Er werden veel nieuwe ontdekkingen gedaan:

Wetenschappelijke Revolutie

Tolerantie

Laat een foto zien van een uitvinding/ theorie/ persoon uit de 17e eeuw. die past bij de WR? Leg uit

5.3 Wereldbeeld

Mechanistisch wereldbeeld:

Een kijk op God en de wereld die ervan uitgaat de werkelijkheid is te vergelijken met een machine (mechaniek) die door God in werking is gezet en daarna zelfstandig functioneert volgens natuurwetten. Volgens deze visie speelt God geen rol meer in het verloop van de dagelijkse gebeurtenissen op aarde.

De Wetenschappelijke Revolutie was in de:

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

Dit is geen goed voorbeeld van de wetenschappelijke revolutie

1. Eigen waarnemingen
2. Klassieke boeken raadplegen
3. Experimenteren
4. Logisch nadenken

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

VOC