Taalverzorging H2.1 grammatica woordsoorten (LW-ZNW-BNW-VZ-PERS- BEZ VNW) les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Nederlands woordsoorten

Een korte les

- Een korte les met oefening en instructie.

- Er is tijd om te werken aan opdrachten.

- Er is tijd voor het stellen van vragen.

Wat weet jij al?
Lees de zin. Wat is een zelfstandig naamwoord?

Else heeft mascara en lippenstift gekocht.

Wat weet jij al?
Lees de zin. Wat is een zelfstandig naamwoord?

Er wordt in Nederland veel kaas gegeten.

Zelfstandige naamwoorden

Bepaald en onbepaald LW

Benoem het zelfstandig naamwoord en het lidwoord.

Henry kocht voor Jennie een cadeautje.

ZWW versus HWW

Wat is het zelfstandig werkwoord?

Hij at een banaan.

Benoem het zelfstandig werkwoord

Zij heeft een taart gebakken.

Benoem het hulpwerkwoord

Hij heeft een schilderij gemaakt.

ZWW versus HWW

Voltooid deelwoord challenge

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Lidwoord: de, het, een

Zelfstandig naamwoord: mensen, dieren, dingen, namen en begrippen. 

- Je kan er bijna altijd een lidwoord voor zetten.

- De meeste woorden hebben een enkelvoud en meervoud.

- Je kan er een verkleinwoordje van maken.

Bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord: zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

- Dat is een rode auto.

- Dat is een snelle, rode auto.

- Mijn oma heet een gouden ketting.

- Die jas is zwart.

Tekst

Zelfstandig naamwoord

Bijv. naamwoord

huisarts

wit

fiets

groot

duur

jong

nieuw

oma 

interessant

klaslokaal

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

Ik heb een hele dure auto gekocht!

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

Gisteren kocht Jens nieuwe sportschoenen.

Even oefenen!

• zelfstandig naamwoord
• lidwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• Zelfstandig werkwoord
• hulpwerkwoord 
• (voltooid deelwoord)

Wat is een zelfstandig naamwoord?
(meer antwoorden goed)

1. Namen van mensen, dieren dingen
2. Woord dat zegt wat je doet
3. Woord waar je de - het of een voor kunt zetten
4. Woord dat zegt hoe iets eruit ziet

Lidwoorden staan voor een bijvoeglijk naamwoord en/of zelfstandig naamwoord

1. waar
2. niet waar

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

In de volle kast staan mappen.

1. in
2. volle
3. mappen
4. kast

Wat zijn zelfstandige naamwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Wat is geen kenmerk van een zelfstandig naamwoord?

1. Je kunt er een lidwoord voor zetten.
2. Je kunt er een verkleinwoord van maken.
3. Je kunt het vervoegen.
4. Je kunt het in het meervoud zetten.

Wat is een zelfstandig naamwoord?

1. de moeder
2. (We) eten
3. groot
4. het viooltje

Een zelfstandig werkwoord kan vaker in een zin voorkomen.

1. waar
2. niet waar

Ik moet nog vaak aan dat ontzettend leuke uitstapje denken.

Wat is het zelfstandig werkwoord in deze zin?

1. uitstapje
2. moet
3. ontzettend
4. denken

De meest voorkomende hulpwerkwoorden zijn:
hebben, zijn, worden

1. Waar
2. Niet waar

Bij een voltooid deelwoord hoort altijd
een hulpwerkwoord in de zin.

1. Waar
2. Niet waar

Na een lange zomervakantie, keerde hij terug naar school.
Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

1. keerde
2. lange
3. zomervakantie
4. terug

Ik heb de date met Bart afgezegd.
afgezegd is:

1. Zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Benoem het onderstreepte woord:

Bedankt voor jullie aandacht.

1. een zelfstandig naamwoord
2. een zelfstandig werkwoord
3. een hulpwerkwoord
4. een bijwoord

Waar heb je dat gevonden?

gevonden = ...

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over het ...

1. gezegde
2. werkwoordelijk gezegde
3. onderwerp
4. zelfstandig naamwoord

Ik heb van het mooie weer genoten

genoten

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord

IJskoude is een bijvoeglijk naamwoord

1. Waar
2. Niet waar

Benoem het onderstreepte woord:

Hoe was het op school?

1. een zelfstandig naamwoord
2. een lidwoord
3. een zelfstandig werkwoord
4. een bijwoord

Woordsoorten

Zinsdelen

zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord

persoonlijk voornaamwoord

werkwoord

onderwerp

persoonsvorm

lijdend voorwerp

werkwoordelijk gezegde

Voorzetsel

Een voorzetsel staat nooit alleen. Het is een klein woordje dat je voor een woord of een groepje woorden kunt plaatsen.​

Voorzetsels kan je vóór ‘de kast’ of vóór ‘de vakantie’ zetten​.

Noteer vijf voorzetsels.

Wat zijn de voorzetsels?
Hannah maakte het met Quint uit op het feest van school.

1. het, met, van
2. met, uit, op, van
3. met, op, van
4. met, van

Persoonlijke voornaamwoorden

Persoonlijke voornaamwoorden noemen (meestal) personen zonder ze bij naam te noemen of in plaats van een dier of een ding in de zin staan.​

Hij vindt dat niet leuk > Thomas vindt dat niet leuk ‘Hij’ = pers. vnw​ 

Zij vinden dat niet leuk > Johan en Thomas vinden dat niet leuk ‘Zij’ = pers. vn

LET OP! ‘Het’ kan ook pers. vnw zijn. ‘Het' hoort dan NIET bij een zelfstandig naamwoord, maar verwijst naar iets anders. 

Ik heb het goed gemaakt ‘het’ = pers. vnw en verwijst naar bijv. het proefwerk. 

Een persoonlijk voornaamwoord ...

1. geeft aan van wie iets is
2. zegt iets over een situatie
3. duidt een persoon of ding aan
4. zegt aan wie iets gegeven wordt

Persoonlijk voornaamwoord

Geen persoonlijk voornaamwoord

Het boek is van mij

Mijn speelgoed

Hun tassen

Ik schrijf hun een brief

Jouw zus

De hond is van jou

Bezittelijke voornaamwoorden

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is (dus wiens bezit het is)

Een bez. vnw. staat vaak voor een znw (soms met een bnw ertussen): zijn (nieuwe) jas

Als het bez. vnw. zelfstandig is gebruikt, staat er een lidw voor:

Mag ik jouw pen? Je kan beter de zijne gebruiken. 

Voornaamwoorden

Eva heeft maar liefst dertig vlechtjes in haar(1) haar(2).

haar(1) is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Komen jullie ook naar de kampioenswedstrijd kijken?

'jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Jullie paspoorten zijn niet meer geldig.

'Jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Zijn deze oorbellen van haar?

'haar' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.