1Vf - grammatica zinsdelen les 9

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Nederlands - 1Vf

Wat gaan we doen?

- Afronden H3: lijdend voorwerp + huiswerk bespreken

- Start Grammatica H5: meewerkend voorwerp

Lijdend voorwerp (LV)

Het lijdend voorwerp is het voorwerp dat het onderwerp nodig heeft om de handeling uit te voeren.

Bij sommige werkwoorden bestaat de basiszin uit drie zinsdelen en dan is het derde zinsdeel het lijdend voorwerp.

Lopen - ik loop

Plukken - ik pluk iets

Lijdend voorwerp (LV)

Je stelt de vraag: wie/wat + wwg + ow?

Het antwoord is het lijdend voorwerp.

Let op: het lijdend voorwerp begint 

NOOIT met een voorzetsel!

Bespreken huiswerk

Opdracht 1 bespreken we klassikaal. Ik geef willekeurig mensen de beurt. 

Opdracht 1

a Sommige mensen / willen / om religieuze redenen / hun verjaardag / niet / vieren.

ow = Sommige mensen

wg = willen vieren

lv = hun verjaardag

b Vind / je / de hoogste nog werkende vuurtoren van Nederland / in Den Helder?

ow = je

wg = Vind

lv = de hoogste nog werkende vuurtoren van Nederland

c Tijdens het Suikerfeest / eten / moslims / lekkernijen en zoete gerechten.

ow = moslims

wg = eten

lv = lekkernijen en zoete gerechten

Opdracht 1

d In 1982 / heeft / de toen 15-jarige Rich Skrenta / het eerste computervirus / ontworpen.

ow = de toen 15-jarige Rich Skrenta

wg = heeft ontworpen

lv = het eerste computervirus

e Als bescherming / bouwen / sommige vogels / een ‘koepel’ / over hun nest.

ow = sommige vogels

wg = bouwen

lv = een 'koepel'

f Keegan Longueira / legde / op de fiets / de 10.526 kilometer tussen Caïro en Kaapstad / af / in 59 dagen, 8 uur en 30 minuten.

ow = Keegan Longueira

wg = legde af

lv = de 10.526 kilometer tussen Caïro en Kaapstad

1 pv = ligt

ow = de 15-jarige Breanna Ziehlke

wg = ligt aan te moedigen

lv = haar brulkikker

2 pv = moet

ow = Het dier

wg = moet winnen

lv = de jaarlijkse kikkerspringwedstrijd

3 pv = doen

ow = duizenden deelnemers

wg = doen mee

4 pv = verdient

ow = De winnaar

wg = verdient

lv = 750 dollar

5 pv = willen

ow = Sommige spelers

wg = willen verbeteren

lv = het record uit 1986 (6,54 meter)

6 pv = levert

ow = Dat

wg = levert op

lv = maar liefst 5000 dollar

7 pv = slaagt

ow = geen enkele kikker

wg = slaagt

8 pv = maakt

ow = Winnaar Billy Hopper van Breanna’s teamgenote Laura Kitchell

wg = maakt

lv = een sprong van 5,93 meter

9 pv = blijkt

ow = Breanna’s kikker Jumpy Hopper

wg = blijkt te veroveren

lv = de zevende plaats

Opdracht 4

Het meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het geeft aan voor / aan wie iets bestemd is.

Zo vind je het meewerkend voorwerp

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp.
2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Meewerkend voorwerp

Stel de vraag:

Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde +
onderwerp + lijdend voorwerp

Aan de slag

Maak opdracht 1 van Grammatica Zinsdelen H5 (blz 149). 

We bespreken deze zo klassikaal.

Klaar? Dan ga je door met opdracht 2 en 4. 

Klaar? Pak dan je leesboek.