17 mei T1b Grammatica lv + nw gez + mvw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

di 17 mei

• Je telefoon in de kast
  
• Ga rustig zitten op je vaste plek  
• Pak alvast je boek en je schrift

min. 1

 Wat gaan we doen?

• Lijdend voorwerp
• Huiswerk nakijken
  
• Naamwoordelijk gezegde + koppelwerkwoord
• Meewerkend voorwerp
  
• Over de DVT
• Afsluiting
  

min. 3

Grammatica 1

Lijdend voorwerp

56

Lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Noteer onderwerp en werkwoordelijk gezegde.
2. Vraag: Wat/Wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?
3. Het antwoord op die vraag is het lijdend voorwerp

68-72

Lijdend voorwerp

Huiswerk nakijken

H. 3 (p. 88-89) Opdracht 1 + 2 maken

68-72

Lijdend voorwerp

Huiswerk nakijken: opdracht 1

pv ow wg lv

• a. Sommige mensen / willen / om religieuze redenen / hun verjaardag / niet / vieren. 
• b. Vind / je / de hoogste nog werkende vuurtoren van Nederland / in Den Helder? 
• c. Tijdens het Suikerfeest / eten / moslims / lekkernijen en zoete gerechten. 
• d. In 1982 / heeft / de toen 15-jarige Rich Skrenta / het eerste computervirus / ontworpen. 
• e. Als bescherming / bouwen / sommige vogels / een ‘koepel’ / over hun nest. 
• f. Keegan Longueira / legde / op de fiets / de 10.526 kilometer tussen Caïro en Kaapstad / af / in 59 dagen, 8 uur en 30 minuten. 

68-72

Lijdend voorwerp

Huiswerk nakijken: opdracht 2

Kikkerspringwedstrijd

• 1. Met de kreet Jump! Go! ligt de 15-jarige Breanna Ziehlke haar brulkikker aan te moedigen. 
• 2. Het dier moet de jaarlijkse kikkerspringwedstrijd winnen. 
• 3. Daaraan doen duizenden deelnemers mee. 
• 4. De winnaar verdient 750 dollar met zijn prestatie. 
• 5. Sommige spelers willen het record uit 1986 (6,54 meter) verbeteren. 

68-72

Lijdend voorwerp

Huiswerk nakijken: opdracht 2

• 6. Dat levert maar liefst 5000 dollar op. 
• 7. Dit jaar slaagt echter geen enkele kikker daarin. 
• 8. Winnaar Billy Hopper van Breanna’s teamgenote Laura Kitchell maakt een sprong van 5,93 meter. 
• 9. Met ruim 5,5 meter blijkt Breanna’s kikker Jumpy Hopper de zevende plaats te veroveren.

68-72

Grammatica 2

Naamwoordelijk gezegde 

56

Naamwoordelijk gezegde

H. 4 (p. 118-119)

Werkwoordelijk gezegde > wat iemand doet

• Voorbeeld: Marie loopt naar onze school
• ww gez = loopt

Naamwoordelijk gezegde > wat iemand is of wordt

• Voorbeeld: Marie wordt lerares op onze school
• nw gez = wordt lerares

68-72

Naamwoordelijk gezegde

Koppelwerkwoorden bij naamwoordelijk gezegde:

• zijn
• worden
• blijven, blijken, lijken, schijnen

Voorbeeld: Marie blijft lerares op onze school

nw gez = blijft lerares

68-72

Naamwoordelijk gezegde

Hoe vind je het naamwoordelijk gezegde?

•  noteer pv en o
•  Staat er zijn/worden of koppelwerkwoord in de zin?
•  Zegt werkwoord dat iemand/iets is, wordt of blijft etc?
•  Vraag: Wat pv + o + andere werkwoorden?
•  Antwoord = naamwoordelijk deel van het gezegde (nw deel)
•  Naamwoordelijk gezegde =
• pv + nw deel + andere werkwoorden

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Oefenen

• H. 4 (p. 119): opdracht 1, 2 en 3
• Werk in je schrift
• Je mag (stil) met je buur overleggen
• Ongeveer 10 minuten

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Huiswerk nakijken

Opdracht 1

• 1. Voor haar leeftijd blijft Daniëla nog altijd vrij klein. 
• 2. Dat verhaal van Melinde komt me erg bekend voor. 
• 3. Aan het eind van groep 8 bleek de Cito-toets behoorlijk pittig voor Elsie.  

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Huiswerk nakijken

Opdracht 1

• 4. Is de Braziliaan Pelé volgens velen de beste voetballer aller tijden?
• 5. In het begin lijken de deelnemers aan deze quiz altijd een beetje verlegen.
• 6. Een iPad dunkt me voor een student een bijzonder nuttig verjaardagscadeau.

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Huiswerk nakijken

Opdracht 2

• 1. Voor beroepssporters moet hun werk wel hun belangrijkste hobby zijn. 
• 2. De boeken van Carry Slee zijn bij kinderen enorm populair.
• 3. Noah schijnt later graag een bekende acteur te willen worden 

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Huiswerk nakijken

Opdracht 2

• 4. Zou die nieuwe speelfilm over de Zeeuwse watersnood inderdaad zo spannend zijn.
• 5. Na een zware nederlaag kunnen spelers terneergeslagen 
  blijven. 
• 6.  Zo ervaren als deze sprinter zullen volgens mij weinig atleten worden.

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Huiswerk nakijken

Opdracht 3

• 1. Nederlanders besteden het grootste deel van hun tijd (zo'n 21 uur) aan mediagebruik. [wg]
• 2. Daarbinnen zijn vooral televisiekijken en internetten populair. [ng]
• 3. Het onderhouden van sociale contacten is een goede tweede. [ng]

68-72

Naamwoordelijk gezegde 

Huiswerk nakijken

Opdracht 3

4. Wel neemt de tijd daarvoor al geruime tijd af. [wg]

5. Recreatie  wordt daarentegen een belangrijker vorm van vrijetijdsbesteding. [ng]

6. Hierbij moet je denken aan uitstapjes, sport- en cultuurdeelname en hobby's. [wg]

7. Ten slotte blijken veel Nederlanders als vrijwilliger of kerklid 

actief te zijn. [ng] 

68-72

Grammatica 3

Meewerkend voorwerp

56

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Meewerkend voorwerp 

• voor wie iets bestemd is
• bij werkwoorden die iets te maken hebben met ‘vertellen (aan)' (meedelen, uitleggen, zeggen)
• of met ‘geven (aan)’ (overhandigen, lenen, toesturen)

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Meewerkend voorwerp voorbeelden 

•  Heb / jij / al je cd’s / aan die muziekverzamelaar (mv) / verkocht?
• Heb / jij / die muziekverzamelaar (mv) / al je cd’s / verkocht?

LET OP: Je moet 'aan' ervoor kunnen zetten of kunnen weglaten

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Meewerkend voorwerp voorbeelden 

•  De kok / schepte / (voor) de soldaten (mv) / een flinke portie boerenkool / op.

• LET OP:  'voor' kan niet altijd makkelijk worden weggelaten.

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Hoe vind je het medewerkend voorwerp? 

1. Noteer ow, wg en lv.
2. Vraag: Aan/Voor wie + wg + ow + lv? 
3. Het antwoord is het meewerkend voorwerp.
4. Controleer of je aan (voor) kunt weglaten of toevoegen.

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Hoe vind je het medewerkend voorwerp? Voorbeeld:

Nadia / mocht / de koningin / een boeket / aanbieden.

1. ow: Nadia – wg: mocht aanbieden – lv: een boeket

2. Vraag: Aan wie + wg + ow + lv?
Aan wie mocht Nadia een boeket aanbieden?

Antwoord: de koninging

3. Controle: Nadia mocht aan de koningin een boeket aanbieden.

Je kunt "aan" toevoegen; dus: mv = de koningin

68-72

Afsluiting

Huiswerk donderdag 19 mei

H5. (p. 148-149) Meewerkend voorwerp: opdracht 1 en 2 maken

H. 7 (p. 178) lezen theorie bijwoordelijke bepaling

74

Afsluiting

DVT is op di. 24 mei (zie SOM)

TIP Oefenen voor toets: 

www.jufmelis.nl/zinsontleding

www.cambiumned.nl/theorie/grammatica/zinsdelen/

74

Einde

• Ruim je tafel op
  
• Pak je spullen in
• Wacht op je stoel tot de bel gaat
• Fijne dag!
  

75