Paragraaf 2.3: Hoe transparant moet de overheid zijn? (Herhaling)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 2.3

Hoe transparant moet de overheid zijn? (Herhaling)

Hoe zat het ook alweer?

Je krijgt een blaadje.

Schrijf op wat je nog weet over hoofdstuk 2 (par. 2.1 t/m 2.3)

Paragraaf 2.1: Is onze democratie klaar? 

Paragraaf 2.1: Is onze democratie klaar? 

Paragraaf 2.1: Is onze democratie klaar? 

Paragraaf 2.1: Is onze democratie klaar? 

Paragraaf 2.2: Grondrechten: beperken of niet?

Klassieke grondrechten

In de Grondwet staan:

1. Gelijkheidsrechten
2. Politieke rechten
3. Vrijheidsrechten

Sociale rechten

De overheid moet zich inspannen om zorg te besteden aan:

• onderwijs;🏫 
• huisvesting;🏡
• volksgezondheid; 👨‍⚕️
• en bestaanszekerheid. 😀

Passief en actief kiesrecht.

Je kunt uitleggen waarom verschillende rechtsbronnen toegankelijk moeten zijn in een rechtsstaat. 

Vóór de vakantie...

Je kunt uitleggen hoe het legaliteitsbeginsel en de machtenscheiding bijdragen aan rechtszekerheid en een transparante overheid

Vóór de vakantie...

Je kunt een standpunt innemen over de (wenselijke) balans tussen wetten en bevoegdheden die de veiligheid in de samenleving moeten vergroten en die de privacy van burgers moeten beschermen.

Vóór de vakantie...

Wie bepaalt wat de AIVD mag?

Dus: De AIVD mag NIET zomaar iedereen aftappen.

Er zijn verschillende rechtsbronnen waarin het recht beschreven staat. Welke zijn er?

Rechtsbronnen

1. Wetten zijn een belangrijke rechtsbron. 📖

2. De Grondwet. 📕

3. De rechtspraak. 👩‍⚖️

4. De jurisprudentie. ⚖️

5. Internationale verdragen die NL heeft geratificeerd. 📃

6. De gewoonte.🤨

Conclusie: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

'Ja': Iedere burger kan de verschillende rechtsbronnen raadplegen. 📖

Overheid is verplicht info over haar werk aan burgers te geven. -> Wet open overheid (Woo).

Conclusie

In een democratische rechtsstaat hoort de overheid zo transparant mogelijk te zijn. 👨‍⚖️

Niet het geval?

Maak een Woo-verzoek. 📃

Conclusie

In een democratische rechtsstaat hoort de overheid zo transparant mogelijk te zijn.

Niet het geval?

Maak een Woo-verzoek.

Er zijn altijd uitzonderingsgevallen...

Dus: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

De media vormen in een democratische rechtsstaat een belangrijke (informele) macht.

4e macht = ambtenaren en 5e macht = media.

Dus: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

Ambtenaren + media zijn schaduwmachten     

(= informele machten buiten de trias politica).

Zij houden de overheid in de gaten: houdt de AIVD zich wel aan de afgesproken regels?

Zij hebben waakhondfunctie. 

Dus: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

Ambtenaren + media zijn schaduwmachten     

(= informele machten buiten de trias politica).

Zij houden de overheid in de gaten: houdt de AIVD zich wel aan de afgesproken regels?

Zij hebben waakhondfunctie. 

Dus: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

Ambtenaren + media zijn schaduwmachten     

(= informele machten buiten de trias politica).

Zij houden de overheid in de gaten: houdt de AIVD zich wel aan de afgesproken regels?

Zij hebben waakhondfunctie. 

Dus: Mogen we alles weten wat de overheid doet?

Zij hebben kortom een waakhondfunctie. 

M.a.w.: In een rechtsstaat gaat het erom een evenwichtige balans te vinden tussen de verschillende machten van de trias politica.

Ga aan de slag!

Maak een mindmap over paragraaf 2.1 t/m 2.3. (hw)

Er staat in...

• De begrippen met omschrijving + voorbeelden.
• Wat is een rechtsstaat en waar moet het aan voldoen?
• Wat zijn klassieke en sociale grondrechten?
• Waarom is rechtszekerheid en een transparante overheid belangrijk voor een rechtsstaat? (!)