Hoofdstuk 4 cultuur en mentaliteit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4 cultuur en mentaliteit

Wat veranderde er in Nederland na 1945 in de manier van leven en denken?

Van 1940 tot heden

Doelen van deze les

Aan het eind van deze les weet je uit te leggen hoe verzuild de Nederlandse samenleving was tot in de jaren 1950. Ook kan je uitleggen welke drie verschillende jeugdculturen er ontstonden in de jaren 1950 en 1960. 

Verzuiling

Rond 1880 begon de verzuiling, de verdeling van de samenleving in groepen. Met elk een eigen godsdienstige en/of politieke overtuigingen. De protestanten zijn hiermee begonnen. De liberalen wilde het eigenlijk maar werden gedwongen om mee te doen. 

Wat was een kenmerk van de verzuiling?

1. Elke groep werd verplicht tot eenheid
2. Elke groep werd genegeerd door de overheid
3. Elke groep had eigen godsdienstige en/of politieke overtuigingen
4. Elke groep kreeg dezelfde overtuigingen opgelegd

Wat hield de verzuiling in?

1. De afschaffing van godsdienstige overtuigingen
2. De verdeling van de samenleving in groepen
3. De opkomst van het atheïsme
4. Het ontstaan van eenheid in de samenleving

Mentaliteit

* houding en denkwijze van een groep mensen in de samenleving *

--> voorbeeld sociale controle was in deze tijd heel normaal.

Cultuur

* het geheel van normen, waarden, tradities, regels, kunstuitingen etc. *

--> voorbeeld:

Welke zuil hoort erbij?

Gelijkheid, actieve rol van de overheid:

Geloof, samenwerken en zorg voor elkaar:

Vrijheid, weinig bemoeienis van de overheid:

Welke waarde zal bij elke zuil passen?

1. kritisch zijn
2. ondernemend zijn 
3. gehoorzaam zijn 
4. zelfstandig zijn 

Welke normen waren belangrijk tijdens de verzuiling?

Trouwen met iemand met een ander geloof?

Naar dezelfde kerk gaan als je ouders?

Bij verkiezingen altijd op dezelfde partij stemmen?

Over welk begrip gaat de deze tekst?

De katholieke burgemeester van Rucphen heeft bekendgemaakt dat in de bioscoop van zijn gemeente de mannen en vrouwen gescheiden moeten zitten. Het is niet zo dat alleen mensen die getrouwd zijn naar de bioscoop gaan. Er gaan ook jonge mensen. En dan geloven wij dat jongens en meisjes gescheiden zouden moeten zitten. 

Eigen cultuur

--> betere welvaart door stijgende lonen

--> langer naar school dus meer onder de jongeren

--> zich afzetten tegen ouder 

--> meer vrije tijd

Lees blz. 12 

in stilte

Nozems

Provo's

Hippies

Welke?

Rond 1960 in Amerika

Love and Peace 

Tegen milieuvervuiling, kernwapens en oorlog. 

Welke?

Midden jaren 1960

Universiteit 

Provoceren het gezag

Meer inspraak in democratie

Welke?

Nakijken

Vraag 1 en 3 (blz. 11)

Vraag 6 en 7 (blz. 13)

Opdracht 1

Opdracht 3

Opdracht 6

Opdracht 7

Wat heeft dit te maken met ontzuiling?

Doelen van de les

Aan het eind van de les kan je beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan. 

Jongeren

• geloof
• gezag
• politiek
• relaties en seks 

Wat hebben de foto en de woorden hierboven met elkaar te maken?

Ontzuiling

Jongeren voelden zich niet meer thuis bij de

jeugdverenigingen van hun zuil. Zij keken niet of een

voetbalclub katholiek of protestants was, maar of

er goed gevoetbald werd.

Het individu centraal

•  Door secularisatie hadden de leiders van de zuilen

steeds minder gezag.

•  Steeds meer mensen woonden in steden waar

minder sociale controle was

Maken

Opdracht 10, 11 en 13 van paragraaf 4.1 

Opdracht 10

Opdracht 11

Doelen van de les 

Aan het eind van de les weet ik wat voor soort mentaliteit paste bij de wederopbouw en weet ik hoe de consumptie maatschappij is ontstaan. 

Naoorlogse mentaliteit

• Zuinig leven 
• Wederopbouw
• Eenvoudig leven  

Veel mensen

Weinig huizen...

Door de babyboom!

Jongeren wilde op zichzelf gaan wonen.

Groeiende welvaart

• De lonen stegen
• Ontstaan consumptiemaatschappij
• Meer vrije tijd 
• Vijfdaagse werkweek 

Massacultuur

Mensen kopen dezelfde producten, kleden zich hetzelfde en kopen wat "in" is. 

Amerikanisering 

• Bioscoop
• Coca Cola
• Spijkerbroek
• Jongeren culturen
• Muziek
• Kleding 

Maken

Opdracht:
1, 2 en 3 (blz. 17)

6 en 8 (blz. 19)

Opdracht 1 en 2

Opdracht 3

Opdracht 6 en 8