11.2 transport bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Thema 11

Bs 2 Transport bij dieren

Sleep de onderstaande woorden in het goede vakje.

Wel in bloedplasma

Niet in bloedplasma

Bloedplaatjes

Opgeloste stoffen

Zuurstof

Eiwitten

bloedplasma

bloedplaatjes

witte bloedcellen

rode bloedcellen

Zet de bloedstollende gebeurtenissen in de juiste volgorde!

Wondje in het bloedvat

Stollingsfactoren

Beschadigde

Dekweefsel-
cellen en bloedplaatjes geven stoffen af 

spieren in de bloedvatwand trekken samen 

bloedplaatjes kleven aan het wondje

keten van reacties, fibrogeen wordt fibrine

bloedstolsel

Voor een onderzoek wordt van iemand bloed afgenomen. Het bloed wordt opgevangen in twee buizen: 1 en 2. De inhoud van buis 1 wordt direct na afname onderzocht op de aanwezigheid van fibrinogeen en fibrine. Buis 2 laat men enige tijd staan, tot zich boven in deze buis een heldere, iets gelige vloeistof bevindt en onder in de buis een rood stolsel. Dan onderzoekt men ook de inhoud van buis 2 op de aanwezigheid van fibrinogeen en fibrine.

1. In de buizen 1 en 2 vindt men vooral fibrine
2. In buis 1 vindt men vooral fibrine en in buis 2 vooral fibrinogeen
3. In buis 1 vindt men vooral fibrinogeen en in buis 2 vooral fibrine
4. In de buizen 1 en 2 vindt men vooral fibrinogeen

Hoe geneest een wondje?

Zet de onderdelen op de juiste volgorde.

Het bloedvat met het wondje vernauwd, zodat er minder bloed uit stroomt

Bloedplaatjes knappen open, er komt een stof vrij die reageert met fibrinogeen

Bloedplaatjes vormen een prop op de wond

Rode bloedcellen blijven hangen in de fibrinedraden

Fibrinogeen vormt fibrinedraden: plakkerige draden

De fibrinedraden en rode bloedcellen drogen op tot een korstje

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Welke hormonen worden door de nier geproduceerd?

1. adrenaline en EPO
2. adrenaline en renine
3. EPO en renine
4. EPO en cortisol

Zet de bloedstollende gebeurtenissen in de juiste volgorde!

Wondje

Bloedplaatjes

Stollingsfactoren

Bloedplasma

Beschadigde

Dekweefsel-
cellen

Nieren

Rode bloedcellen

Rood beenmerg

Zuurstofvoorziening

EPO

IJzer

EPO

Zuurstof

Transport in dieren

Gesloten; enkelvoudige omloop

Open (meerdere harten)

Gesloten; dubbele omloop

Transportsysteem in dieren

Alle cellen hebben zuurstof en voedingstoffen nodig. 

Vooral het transport van zuurstof moet snel en continu gebeuren, want een lichaam kan geen zuurstof opslaan.

Meercellige dieren hebben hiervoor een transportsysteem die de cellen hiervan voorziet. 

Transportsysteem heeft:

1. Vloeistof waarin zuurstof/voedingstoffen zit (hemolymfe of bloed)
2. Buizen die de vloeistof vervoeren (bloedvaten)
3. Een pomp (het hart)

Bloedsomloop bij dieren

Is de weg die het bloed door het lichaam aflegt.

Er bestaan dieren met een een enkele bloedsomloop en met een dubbele bloedsomloop.

Bloedsomloop

Open

Gesloten

Enkele

Dubbele

10.1 Bloedsomloop

Open Bloedsomloop

In een open bloedsomloop kan het bloed door het hele lichaam van het organisme stromen. 

De hemolymfe stroomt vanuit het hart naar de lichaamsholten. Via open eindigende vaten stroomt de zuurstofarme vloeistof terug naar het hart.

Open bloedsomloop

 

Hemolymfe is de lichaamsvloeistof van geleedpotigen en weekdieren.

Er is geen verschil tussen weefselvloeistof en bloed

Open bloedsomloop

Gesloten bloedsomloop

Enkelvoudige bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop

Bij amfibieën, reptielen, zoogdieren en vogels. 

Het bloed gaat 2 x door het hart (dubbel hart).

1 x om zuurstof op te halen (bij de longen). 

Hart - longen - hart

1 x om zuurstof rond te brengen (naar het lichaam).

 Hart - lichaam - hart

Longen

Hart

en lichaam

Rood: zuurstofrijk

Paars: zuurstofarm

vragen

VRAGEN? 

het type bloedsomloop bij een insect is

1. open en dubbel
2. open en enkel
3. open

door het hart van een vis stroomt

1. zuurstofrijk bloed
2. zuurstofarmbloed
3. bloed zonder zuurstof

wat vervoert het bloed bij de vis

1. zuurstof
2. zuurstof en voedingsstoffen
3. voedingsstoffen en afvalstoffen
4. zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen

Waarom wordt de bloedsomloop van de mens een dubbele bloedsomloop genoemd?

1. Omdat alle rode bloedcellen per omloop twee keer door het hart gaan
2. Omdat de bloedsomloop bestaat uit aders en slagaders
3. Omdat het bloed per omloop twee keer door het hart stroomt
4. Omdat het hart zuurstofarm en zuurstofrijk bloed vervoert

Hoe loopt de kleine bloedsomloop?

1. hart, longen, hart
2. hart, lichaam, hart
3. lichaam, hart
4. longen, hart

Welke bloedsomloop wordt beschreven? Hart - Slagaders - haarvaten longen - Aders - Hart

1. kleine bloedsomloop
2. grote bloedsomloop

Welke bloedsomloop begint in de rechterharthelft?

1. Grote Bloedsomloop
2. Kleine Bloedsomloop

Bij een enkele bloedsomloop gaat een rode bloedcel van voet naar hersenen, hoeveel keer door het hart?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 0

Kleine bloedsomloop

overige organen

Grote bloedsomloop

Hart

Longen

Het voordeel van een dubbele bloedsomloop boven een enkele bloedsomloop is dat

1. Het bloed altijd genoeg zuurstof heeft
2. De druk waarmee het bloed naar de organen gaat hoger is
3. De longen beter hun werk kunnen doen
4. Het hart langzamer kan pompen

Aan de slag

Bs 2 opdracht 12 t/m 19