Hoofdstuk 7 - Soorten en relaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.2

Populatiegrootte- en dichtheid

Draagkracht

Plagen en exoten

Monocultuur

Vorige les

Wat weten we nog,.....

Wat is een populatie?

1. Een boom
2. Verschillende dieren in een gebied
3. Een groep individuen vd zelfde soort in 1 gebied
4. Alles wat in een bepaald gebied leeft

Populatie

• Alle organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied
• Populatiegrootte
• Populatiedichtheid
• Draagkracht

Wat is de draagkracht van een ecosysteem?

1. Het aantal dieren in een bepaald gebied
2. De maximale populatiegrootte die een gebied kan onderhouden
3. Alle organismen in een bepaald gebied
4. De minimale populatiegrootte die een gebied kan onderhouden

Hoe groot is de draagkracht voor schapen?

1. 1500 schapen
2. 15 000 schapen
3. 150 000 schapen
4. 1 500 000 schapen

Monocultuur

• Grote akker met 1 soort gewas
  
• Makkelijk zaaien en oogsten
• Chemische bestrijding
• Bemesting
• Ecologische of biologische landbouw
• Klonen (ongeslachtelijke voortplanting)
• Weefselkweek

Noem 2 nadelen van een monocultuur.

Klonen en weefselkweek

7.3 samenleven

leerdoelen:

Je leert welke verschillende vormen van langdurige relaties er tussen soorten zijn.

Symbiose

is een langdurig samenlevingsverband tussen organismen van twee verschillende soorten. 

Hierbij wordt de grootste partner de gastheer genoemd.

 drie vormen van symbiose:

  mutualisme, commensalisme en parasitisme.

Mutualisme

hebben zowel de gast als gastheer voordeel.

Parasitisme 

heeft de gast duidelijk voordeel en de gastheer duidelijk nadeel.

commensalisme

Een organisme heeft voordeel en het andere organisme heeft geen voordeel en geen nadeel dit noem je commensalisme

Commensalisme

ik: 

chauffeur:

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

zuigvissen eten restjes voedsel van de walvis

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

de vogel eet parasieten uit de bek van de krokodil

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Wat ga je doen?

zijn er nog vragen over 7.2?

lezen en maken 7.3 

Wat is symbiose en hoe heten de 3 vormen van symbiose?

De maretak (mistletoe) leeft op bomen en neemt voedingsstoffen en water op van de boom. De boom verliest hierdoor zijn bladeren.
Wat voor type symbiose is dit?

7.4

Mimicry

Voedselrelaties

leerdoelen 7.4

aan het eind van deze les kun je uitleggen:

wat mimicry is

wat een habitat en een ecosysteem is

predator-prooi relatie is en hoe ze elkaar in evenwicht houden

Waardoor worden organismen niet gegeten?

Mimicry: lijken op een ander 

(giftig) dier

camouflage:

schutkleur

Habitat

• de levensomgeving van plant /schimmel /dier/bacterie.
• Bij planten ook standplaats genoemt ipv habitat.
• plaats  =  de plek in een ecosysteem waar een organisme leeft

predator-prooirelatie:

prooi wordt opgegeten door de predator.

schuil-en nestplaatsen:

in de boom kunnen eekhoorns schuilen en vogels nesten maken.

concurrentie:

dieren voeden met hetzelfde

epifytisme:

ene plant leeft op de andere plant

Dieren kunnen voorkomen dat ze worden opgegeten door mimicry. Wat houdt mimicry in?

1. Dat dieren de kleuren van hun omgeving hebben om niet op te vallen
2. Dat dieren zich verstoppen onder grote rotsen of bladeren zodat ze niet gezien worden
3. Dat dieren lijken op gevaarlijke dieren zodat roofdieren ze niet durven aanvallen
4. Dat dieren een hard geluid maken om soortgenoten te lokken voor grotere overlevingskans

 ecosystemen

Grote en kleine ecosystemen:

De aarde als geheel

Een bos, Eén enkele boom

- wisselwerking tussen abiotische en biotische factoren

- ecosystemen lopen in elkaar over, door migratie. (verplaatsen van zaden bijvoorbeeld)

predator-prooirelatie

Prooi en predator zijn in dynamisch evenwicht 

predator eet vooral de zwakke en zieke dieren.

Weinig prooi > minder predators

Veel prooi > meer predators

 (BINAS 93D2)

Bij verstoringen, bijvoorbeeld een brand of klimaatverandering, verandert het evenwicht

Prooi loopt voor op predator

Er zijn altijd meer predatoren dan prooien in een predator-prooirelatie.

1. waar
2. niet waar

Parasitisme is een voorbeeld van een predator-prooirelatie

1. Juist
2. Onjuist

Hiernaast zie je een diagram van een prooi-predator-relatie. Wie is de predator?

1. Heidewants
2. Lieveheersbeestje

Wat is epifytisme?

1. Een plant die leeft op een dier
2. Een schimmel die leeft op een plant
3. Een plant die op een andere plant leeft
4. Een schimmel die leeft op een dier

Wat ga je doen?

lezen en maken par 7.4

Bij een dynamisch evenwicht...

1. Neemt de populatiegrootte predatoren af, en blijft de populatiegrootte voor prooien gelijk
2. Neemt de populatiegrootte prooien af, en blijft de populatiegrootte van predatoren gelijk
3. Nemen populatiegroottes van predatoren en prooien beide toe en af over lange periode
4. Blijven de populatiegroottes van predatoren en prooien gelijk over een lange periode

Het habitat van een konijn is ...

1. De dieren die een konijn eet en wordt gegeten.
2. Alle dieren in het voedselweb van bos.
3. Het ecosysteem van een konijn.
4. Een grasland, heide met kruiden.

7.5

Voedselketen en voedselweb

Herbivoor, omnivoor, carnivoor

Heterotroof en autotroof

Producent en consument

Voedselweb

• Maak een voedselweb met de aanwezige organismen
  - Spitsmuis is carnivoor, huismuis is omnivoor
  - Konijn is een te grote prooi voor de slang
• Schrijf twee voedselketens op: 1 met de slang als consument van de derde orde en 1 met de slang als consument van de tweede orde

• Biotische en abiotische factoren, tolerantie
• Wetenschappelijke naam, ordening soorten
• Populatiegrootte en populatiedichtheid, draagkracht
• Exoten en plagen
• Monocultuur, chemische bestrijding, bemesting, klonen, weefselkweek
• Symbiose
• Mimicry, predator-prooirelatie, dynamisch evenwicht
• Habitat en ecosysteem
• Producent en consument, herbivoor, omnivoor en carnivoor, heterotroof en autotroof
• Voedselweb en voedselketen, trofische niveaus

1. Consumenten 1ste orde
2. Consumenten 2de orde
3. Reducenten
4. Consumenten 1ste en 2de orde

1. Cacaoplant en endofyten
2. Cacaoplant en Phytophtera
3. Phytophtera en endofyten
4. Tomatenplant en Phytophtera

1. Geen van beide
2. Verklaring I
3. Verklaring II
4. Verklaring I en II