10.2 en 10.3

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Op welke momenten zou je iemand aanraden ontsmettende producten te gebruiken, wanneer niet?

Je opa of oma is verkouden en wil naar de huisarts voor een antibioticakuur. Noem twee redenen waarom dit geen goed idee is.

Doel

Je kunt het afweersysteem in drie verdedigingslinies indelen 

Je kent de opbouw en functies van de huid 

Verdedigingslinies

1. kasteelmuren: redelijk ondoordringbaar, werkt tegen vrijwel alles.
2. poortwachters: proberen bedreigingen te herkennen, roepen hulp in ernstige situaties. Werkt tegen vrijwel alle bedreigingen 
3. hulptroepen: Reageren op hulpvraag in grote aantallen. Zijn specifiek getraind om bepaalde bedreigingen uit te schakelen. 

Dit hoofdstuk

1e linie: 10.2 en 10.4

2e linie: 10.5

3e linie: 10.6

ne eerst de huid (10.2)

De huid

functies huid?

Leerdoelen

• Je kent de anatomie van de huid en kunt van de verschillende onderdelen de functie uitleggen.
• Je kent de 3 functies van celdeling en kunt deze toepassen op de huid.
• Je kunt uitleggen hoe temperatuur in zoogdieren (incl. mens) gereguleerd wordt.

Herhaling: functies van de huid

• Beschermt tegen ziekteverwekkers en giftige stoffen
• Verhindert dat je uitdroogt
• Bescherming organen tegen beschadigingen 
• Beschermt tegen UV-straling
• Speelt rol bij constant houden lichaamstemperatuur
• Bevat zintuigen die info geven over de omgeving

Herhaling: bouw van de huid (Binas87A)

opperhuid

1. hoornlaag: beschermt tegen uitdroging, druk en schaven
2. Melanocyten: Beschermt tegen UV

Dikke hoornlaag=eelt

huidskleur

vitamine D

UV-straling

te veel: risico op huidkanker

te weinig: mogelijk vitamine D tekort

zonnebrand + gezond voedsel

Wat is de relatie tussen melanocyten, melanine en UV-licht?

verklaar waardoor tumoren vooral in de kiemlaag van de huid kunnen ontstaan.

lederhuid

zintuig: tast, pijn, kou, warmte receptoren

warmte: zweetklieren en haarspiertjes

onderhoud: talgklieren

zweetklier (4)

zweet bevat water en zout, bedenk hoe de uitscheiding van zweet zou kunnen werken.

Huid en lichaamstemperatuur

• Op welke twee manieren krijgt de hypothalamus informatie binnen over de lichaamstemperatuur (Binas tabel 87B)?

Op welke manieren voorkomt je lichaam als je in een nieuwjaarsduik maakt?

lees 10.4.2 Waar verandert iets als iemand koorts heeft? De norm, receptor, effector of regelcentrum?

onderhuids vet en bindweefsel

isoleert

reservestof

ijsbeer

pinguin

Verklaar dat een ijsbeer een relatief dunnere vetlaag nodig heeft dan de pinguin.

Huidaandoening

Leg in eigen woorden de relatie tussen het humaan papilloma virus en baarmoederhalskanker uit

Huiswerk

vragen bij 10.2