Voorkennis & 4.1 Ionen in de bodem

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zouten

Voorkennis

4.1 Ionen in de bodem

Wat weten jullie nog van zouten?

Waar gaan we heen?

Als je bloemen koopt voor je moeder krijg je daar een zakje snijbloemenvoeding bij. 

Je moet het witte poeder in water oplossen.

Op zakjes van het merk Chrysal staat niet uit welke zouten snijbloemenvoedsel bestaat.

Hoe kun jij aantonen welke zouten in het zakje zitten?

Voorkennis

Definities

Metalen 
Niet ontleedbare stoffen
Bestaan uit metaalatomen

Zouten
ontleedbare stoffen
Bestaan uit metaal & niet metaal atomen

Moleculaire stoffen
Ontleedbare en niet ontleedbare stoffen
Bestaan uit niet-metaal atomen

Naam van enkele groepen

Waar vind je alle informatie?

Indeling van elektronen

De indeling van de elektronen over de verschillende schillen van een atoom kun je berekenen met de formule:

2n². (n = schilnummer = 1, 2, 3, ..).

Schil 1 bevat 2.1² = 2 elektronen

Schil 2 bevat 2.2² = 8 elektronen

Schil 3 bevat 2.3² = 18 elektronen.

Bereken het aantal protonen, neutronen en elektronen van aluminiumatoom, Al.

Van atoom naar ion

Ladingen van ionen

• Een positief ion heeft minder elektronen dan het overeenkomstige atoom.
  
• Een negatief ion heeft meer elektronen dan het overeenkomstige atoom.
  
• Elektronen kwijt            positief.
  
• Elektronen bij          negatief.

Zouten

• In een vaste zout zijn de ionen gerangschikt in een ionrooster.
  
• In een ionrooster zitten de positief geladen ionen en de negatief geladen ionen om en om naast elkaar (+ en – trekt elkaar aan)
  
• In een vast zout houdt de ionbinding de ionen op hun plaats in het rooster (+ en – trekt elkaar aan).
  
• In vaste toestand is een zout altijd neutraal geladen
  

Ionenrooster van NaCl

4.1 Ionen in de bodem

Leerdoelen

• Je leert de formules van samengestelde ionen.
  
• Je leert verhoudingsformules van zouten opstellen.

Enkelvoudige ionen

• Enkelvoudige ion: ion dat bestaat uit 1 element zoals: K⁺, Na⁺, Cl^-, Ca²⁺

• Belangrijk elementen halen planten uit de bodem:

       Metalen: zoals K+ en Mg2+ ionen. Met name deze positieve ionen zijn                nodig voor een goede groei.
       De niet-metalen zoals stikstof, fosfor en zwavel. 

        Hoe? Samengesteld ion!

Samengesteld ion

Een samengesteld ion:

• Groepje niet-metalen of groepje metalen
  
• heeft 1 of meer elektronen te veel of te weinig
  

Lading van een metaalion

Lading per groep:

• Groep 1: altijd lading 1+
  
• Groep 2: altijd lading 2+
  
• Groep 3-12: meestal lading 2+
  
• Uitzondering: Ag⁺ en Al³⁺
  

• Verschillende ionen mogelijk zoals bv ijzer?
  

Fe2+            Fe(II)             ijzer(II)ion

Fe3+            Fe(III)            ijzer(III)ion

Verhoudingsformule opstellen

Systematische naam

De naam van een zout is opgebouwd uit

• de naam van het positieve metaalion gevolgd door
  
• de naam van het negatieve niet-metaal ion
  

Voorbeeld:

NaCl: natriumchloride

FeCl3: Ijzer(III)chloride

Geef de namen van de zouten:
Na2SO3, K2CO3 en Ca(NO2)2

Wat is de verhoudingsformule van Natriumfosfaat

Wat is de verhoudingsformule van:
ijzer(III)carbonaat

Lading van een deeltje afleiden

• Je moet soms werken met ionen in zouten waarvan de lading onbekend is.
• Je kan de lading van het onbekende ion afleiden als de lading van alle andere  ionen bekend is.
• Je weet dat een zout een lading van 0 heeft....

even oefenen:

Bepaal de lading van het Al deeltje in het zout: AlNaPO₄

Je moet alle bekende positieve ionen bij elkaar optellen en alle bekende negatieve ionen bij elkaar optellen. Het verschil daar tussen moet wel de lading van zijn Al.

PO₄ heeft een lading van 3-

Na heeft een lading van 1+

Al moet dan wel een lading van 2+ hebben, anders heeft het zout geen lading van 0

Wat is de lading van het magnesium ion in MgNa(SO4)2

Huiswerk

Leren en maken Voorkennis en 4.1