Praat mar Frysk - basis - les 7

• Fries
• Beroepsopleiding

Praat mar Frysk - basis - les 7

In hobbyboer is gjin echte boer.

Mei iens / net mei iens.

Les 7 is it tema wurk, berop en stúdzje.  Yn dizze les is der omtinken foar de besitlike en de oanwizende foarnamwurden en de fraachwurden.

Les 6 wie it tema it uterlik en karakter. It is de bedoeling no te oefenjen mei it praten oer dat tema.

Wurklist

• Húswurk fan ôfrûne wike beprate.
• Wurdskat útwreidzje: 

       wurk, beroppen en stúdzje.

• Grammatika: 

       besitlike & oanwizende

      foarnamwurden, fraachwurden.

• Húswurk foar kommende wike.
• Neigesetsje.
  

Google:

mynwurker

Húswurk beprate

it uterlik en karakter

fan Frysk nei Nederlânsk 

(side 90-92)

Superlativen

foarbylden:

leaf, aardich, ferfelend, eigenwiis, dom, lilk, lyts, grut, grou, âld, jong, rêstich, bliid, freonlik, earlik, serieus.

Wurkje yn trijetallen.

A makket in sin mei in superlatyf.

B brûkt itselde wurd foar de fergrutsjende trep.

C brûkt itselde wurd foar de oertreffende trep.

Foarbyld:

A Dat is in aardich famke.

B It buorfamke is aardiger.

C Myn nichtsje is it aardichst.

Opdracht 1 & 2 Dialooch

Ik lês de tekst earst foar.

Wurkje yn twatallen.

Oefenje it petear.

Wikselje fan rol.

Sels foarlêze of fia EduFrysk.

Opdrachtekaartsjes

Wurkje yn twatallen.

Elk (twatal) krijt in opdrachtekaartsje. Op it kaartsje stiet in situaasje beskreaun. 

A lêst de situaasje en stelt de fraach.

B jout antwurd.

Wikselje de rollen.

Hantlieding lesjouwer, side 71.

Yn petear oer it karakter

Wurkje yn in trije- of fjouwertal.

Ien stelt in fraach, elk jout antwurd.

• Wat is dyn grutste talint?
• Kinsto goed organisearje of bisto in rommelkont?
• Watfoar karaktertrekken moatte in goede freon/freondinne fan dy hawwe?
• Folgesto de moade of lûksto dyn eigen plan?
• ...

Skoft

Mei ik kofje?

Ik wol graach in kopke tee.

Mei molke en sûker.

Wolst ek in stikje koeke?

Tankjewol.

Graach dien.

Opdracht 3 wurdskat wurk en beroppen

Hjir sjochst wurden en sinnen dy't nedich binne foar in petear oer wurk en beroppen.

Foarbylden steane efter yn it lesboek.

Wurdlist saaklike kommunikaasje

Boarne: Wolter Jetten # Frysk - grammatika reader 2014/2015. 

Persoanlike / Besitlike foarnamwurden

Ik	Dit binne myn boeken.
Do	Dat is dyn pinne.
Jo	Dit is jo kast.
Hy	Dat is syn buro.
Sy / hja	Dit is har plant.
It	Dit is syn stâl.
Wy	Dat is ús auto.
Jimme	Dat is jimme tún.
Sy / hja	Dit is harren klasselokaal.

Yn it Frysk wurdt meastal it meartal brûkt by persoanen yn de neiste famylje.

Dit binne ús heit en mem. Us Petra fiert moarn har jierdei.

Opdracht 4 Lês om bar in sin foar.

Wiis kursisten der wol even op dat wy ‘dat’, ‘dy’ en ‘dêr’ brûke, as der ferwiisd wurdt nei wat dat al earder neamd is.

Opdracht 5

Fraach en antwurd

Hoe

Hoe'n

Hokker

Wa

Wannear

Wat

Watfoar

Wêr

Wêrom

Betink by dizze antwurden in fraach, begjin mei in freegjend foarnamwurd.

Tiidwurden

Meitsje de sin ôf

Wurkje yn trijetallen.

A betinkt in ûnderwerp.

B makket mei dêrmei in sin.

C set de sin yn de doetiid.

Foarbyld:

A De hûn.

B De hûn blaft nei my.

C De hûn blafte nei my.

Húswurk

Lear de wurden en sinnen fan dizze les. 

Mear foarbylden steane efter yn it lesboek. 

Lear de wurdskat fan wurk en beroppen.

fan Frysk nei Nederlânsk (side 92-94).

EduFrysk flitskaarten besitlike & oanwizende foarnamwurden en fraachwurden.

EduFrysk flitskaarten wurk en beroppen.

Hint: journalist = sjoernalist.

https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/1233206/fryske-akademy-presintearret-rymwurdboek-frysk-foar-helpsinteklazen-en-hobbyrappers

Neigesetsje

A: beskriuw model 1, 2, 3 of 4. B: riedt om hokker oft it giet.

Tiidwurdpuzel

Sykje de tiidwurdsfoarm

 yn de puzel.

Hantlieding lesjouwer, side 96.

Wa bin ik?

Wurkje yn groepkes fan 3-4.

Elk kriget in kaartsje. Lit it net oan de oaren fan it groepke sjen.

It groepke moat troch it stellen fan fragen útfine wa'tsto bist. Do meist allinnich antwurd jaan mei ja/nee.

Hantlieding lesjouwer, side 72.

In âld wyfke.

In sportman.

In segrinige man.

In bliid famke.

In fertrietlike clown.

In arrogante man.

In bern.

In fotomodel.

In skruten jonkje.

In fleurige frou.

Kening Willem-Alexander.

Kommissaris fan de Kening.

De minister-presidint.

Foppe de Haan.

Tomke.

Wa bin ik?

Ien kursist (A) giet even nei de gong. 

Wy bepale wa't hy/sy is. 

A komt werom en moat troch it stellen fan fragen útfine wa't hy/sy is.

De rest fan de groep jout om bar antwurd.

Hantlieding lesjouwer, side 72.

In âld wyfke.

In sportman.

In segrinige man.

In bliid famke.

In fertrietlike clown.

In arrogante man.

In bern.

In fotomodel.

In skruten jonkje.

In fleurige frou.

Kening Willem-Alexander.

Kommissaris fan de Kening.

De minister-presidint.

Foppe de Haan.

Tomke.

Lit in (berne)foto sjen en fertel der wat oer. Wêr en wannear is de foto makke.

Opdracht 5 Fraach en antwurd

1. Henk hat it stellen. 
2. Mem hat it iten klearmakke. 
3. Ik sil by beppe sliepe. 
4. De earste strjitte links nimme en dan fuort rjochtsôf. 
5. Dit kostet 15 euro. 
6. Omdat hy my sloech. 
7. Us buorman hat in nije auto. 
8. Ik haw fergetten om it rút ticht te dwaan. 
9. Moarn krije wy in toets oer tiidwurden.  
10. Ymkje hie it heechste sifer.  
11. Jouke sil ús kninen fuorje.  
12. Omdat ik it der net mei iens wie.  
13. Dyn boek leit dêr.  
14. Ik wit net hoe’t ik dat dien haw.  
15. Dat famke hat de faas falle litten. 

Betink by dizze antwurden in fraach, begjin mei in freegjend foarnamwurd.

Wa

Wat

Watfoar

Wêr

Wêrom

Hoe

Hoe'n

Hokker

Wannear