2.1 t/m 2.5 De Republiek en de opkomst van de Patriotten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Republiek

Wat gaan we doen? 

1. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

2. De Patriotten 

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

1648 officieel onafhankelijk. 

17e  eeuw 'gouden eeuw'

18e eeuw ----> waar we beginnen

Maar eerst: een kleine herhaling hoe het ooit begon

Republiek der zeven verenigde Nederlanden

- Particularisme 

- Katholiek versus Protestants

Nederlanden knikkeren de Spaanse Koning eruit

Maar hoe bestuur je een land zonder keizer of koning ?

Regenten

- Door de moedernegotie was er een nieuwe groep burgers ontstaan.

De regenten: Rijke burgers met bestuursfunctie.

- Rijke burgers door handel met veel politieke invloed in de steden. (Delen bestuur gewesten samen met oude adel)

Adel

Geestelijke

Regenten

Hoe gaan we het regelen?

Alle zeven de gewesten willen binnen hun eigen gebied de regels kunnen bepalen. (soeverein/Particularisme)

De gewesten gaan samenwerken op financieel gebied en buitenland politiek (leger). Omdat ze zo samen sterker staan. 

Om deze twee zaken te regelen ontstaat de Staten-Generaal. 

Elk gewest stuurt een afgevaardigde naar Den Haag. 

Staten-Generaal 

-Is een vergadering tussen afgevaardigden uit  zeven de 'Gewestelijke Staten' of gewesten van de Republiek. 

- In het binnenhof te Den Haag (hofstad)

Taken:

- Beslissen over oorlog en vrede (het leger)

- Bestuur Generaliteitslanden (Brabant & Limburg)

- Belasting afspraken maken

Belangrijke functies

Stadhouder: 

Dit was de leider van het leger. Staat in dienst van de Staten-Generaal want die beslissen over oorlog en vrede. Altijd iemand van Oranje werd gekozen voor deze functie

Gekozen door de afgevaardigde (dus door de gewesten)

Later wordt deze functie erfelijk

Belangrijke functies

Raadspensionaris

De raadspensionaris was de titel voor de afgevaardigde van het gewest Holland. Hij had officieel net zoveel macht als de andere afgevaardigde, maar in praktijk werd hij gezien als de leider van de staten generaal. 

Johan van Oldenbarnevelt 

(Regent)

Groeiende ongelijkheid

- Regenten eerst niet erfelijk maar 

als snel wordt het vriendjespolitiek 

- ongelijkheid man/vrouw

- ongelijkheid in religie

Mindere tijden

18e eeuw wordt de Republiek achterhaald door de concurrentie. 

Vooral de lagere standen hebben hier erg veel last van.

De 18e eeuw is de eeuw van de verlichting. Geef twee punten van kritiek op de Republiek vanuit een verlicht perspectief.

Amerikaanse Revolutie 1776 - 1783

Anonieme pamflet 1781

Is dit pamflet verlicht? 

Wat staat erin? 

Oproer en de Patriotten!

Patriotten : Verlichte mensen georganiseerd in vrijkorpsen (militaire eenheden)

Opzoek naar een verlichte revolutie!