Week 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag:

- we bekijken hoe we werken met het boek

- we bekijken de taak

- instructie Lees- en luisterstrategieën

- opdrachten 1 en 2 doen we klassikaal

- opdrachten 4 en 5 maak je zelfstandig

- evaluatie

Je legt klaar:

- iPad in de aanslag (dicht)

- agenda

- 2 A4 schriften

- pen

Week 5

Klaar?

- oefentoets

Vandaag:

- zelfstandig werken

Je legt klaar:

- iPad

- Nieuw Nederlands

- werkschrift

- etui

hulp? check het eerst bij een groepsgenoot!

Spelling §7: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Spelling §8: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Spelling §9: 1, 2, 3, 4, 5, 6

Spelling §10: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Spelling §11: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

Spelling §12: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

oefentoets

werkblad

trainen

Koen: §7, §8                       Robin: §8

Valente: §8                                               

Werkwoordsvormen

inf	infinitief; hele werkwoord	slapen; koken
pvtt	persoonsvorm tegenwoordige tijd	slaap - slaapt - slapen (ik-vorm - ik-vorm+t - hele ww)
pvvt	persoonsvorm verleden tijd	sterk: sliep - sliepen zwak: kookte - kookten ('t ex-fokschaap)
vd	voltooid deelwoord	geslapen; gekookt (ge/be/ver & 't ex-fokschaap)
od	onvoltooid deelwoord	lachend (hele werkwoord + d)
gw	gebiedende wijs	slaap; kook (ik-vorm)
bn	bijvoeglijk naamwoord	afgebrande lachende

Werkwoordstijden

o tt	onvoltooid tegenwoordige tijd	pvtt	ik b ak een taart.
o vt	onvoltooid verleden tijd	pvvt	ik bakte een taart.
v tt	voltooid tegenwoordige tijd	pvtt + vd	ik heb een taart gebakken .
v vt	voltooid verleden tijd	pvvt + vd	ik had een taart gebakken

... (worden, pvtt) jij snel verliefd?

Wij ... (koken, pvvt) een lekkere maaltijd dit weekend.

Lisa ... (schrijven, pvvt) een lange brief naar haar penvriendin.

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord (vd) geeft vaak aan dat een handeling is afgerond (= voltooid). Meestal maakt het voltooid deelwoord deel uit van het werkwoordelijk gezegde. Er staat dan altijd een vorm bij van hebben, zijn of worden:

– Logan heeft een taart gebakken voor zijn vriendin.

– Afgelopen seizoen is Nova geselecteerd voor het eerste handbalteam.

– Voor de rommelmarkt werden gebruikte spullen verzameld.

fluiten - floten

ontbijten - ontbeten

schrikken - schrokken

bewegen - bewogen

Zo schrijf je het voltooid deelwoord:

Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden eindigt meestal op en.

– Vannacht heeft het eindelijk weer eens gevroren (vriezen).

– Bij de inbraak op school werden laptops gestolen (stelen).

Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden eindigt op d of t: net als bij de verleden tijd met ’t (e)x-f(o)ksch(aa)p. 

– onderstrepen → pvvt: onderstreepte → Jet heeft de belangrijkste zinnen onderstreept.

– verdoven → pvvt: verdoofde → De tandarts heeft Malik verdoofd.

fluiten - floten

ontbijten - ontbeten

schrikken - schrokken

bewegen - bewogen

Gelukkig ... (hebben, pvtt) Rutger zijn hand niet ... (verbranden, vd)!

We ... (zijn, pvtt) dit weekend naar de bioscoop ... (zijn, vd).

Ik ... (worden, pvtt) gelukkig niet ... (uitlachen, vd).

Onvoltooid deelwoord

Het onvoltooid deelwoord (od) geeft aan dat een handeling aan de gang is (= onvoltooid).

– Juichend kwam de winnaar over de finish.

– Het kleine meisje zat huilend op de stoep.

fluiten - floten

ontbijten - ontbeten

schrikken - schrokken

bewegen - bewogen

Zo schrijf je het onvoltooid deelwoord:

Het onvoltooid deelwoord spel je als infinitief + d: lachen + d → lachend.

fluiten - floten

ontbijten - ontbeten

schrikken - schrokken

bewegen - bewogen

... (lachen, od) lopen we over straat.

Ruben bereikt ... (zwemmen, od) de overkant.

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord:

Van voltooide en onvoltooide deelwoorden kun je een bijvoeglijk naamwoord (bn) maken.

Net als bij de andere bijvoeglijke naamwoorden heb je een lange vorm (met e) en een korte vorm (zonder e):

– vergroten - vergroot (vd) de vergrote foto; een vergroot huis

vergrotend (od) de vergrotende lens; een vergrotend effect

– vluchten - gevlucht (vd) de gevluchte overvaller; een gevlucht volk

vluchtend (od) de vluchtende bankrovers; een vluchtend hert

fluiten - floten

ontbijten - ontbeten

schrikken - schrokken

bewegen - bewogen

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord:

Soms moet je tt of dd schrijven om uitspraakfouten te voorkomen:

– zetten gezet (vd) de gezette koffie

– schudden geschud (vd) de geschudde kaarten

Voltooide deelwoorden die op en eindigen, veranderen niet als je ze gebruikt als bijvoeglijk naamwoord: vouwen – gevouwen (vd) – het gevouwen blaadje

fluiten - floten

ontbijten - ontbeten

schrikken - schrokken

bewegen - bewogen

De ... (zwemmen, bn) vis.

voltooid deelwoord (vd)

onvoltooid deelwoord (od)

bijvoeglijk naamwoord (bn)

besteed

blaffende

gelachen

verbreed

lopend

lachend

verbrede

luisterend

gezochte

gevallen

lachende

verkeken

zoekend

gesmolten

balancerend

smeltend

Je leesboek voor Nederlands

Keuze uit de titels:

- Alaska – Anna Woltz

- Rafael – Jan Eilander

- Soldaat Wojtek – Bibi Dumon Tak

- Wild – Mel Wallis de Vries

- Flashback - Eva Burgers