VWO6:Paradigma's

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen vandaag?

De paradigma's 

- referentie kaders van denken over de werkelijkheid. 

Paradigma’s

Theorieën kunnen gegroepeerd worden rond een beperkt aantal theoretische tradities.

De hoofdconcepten en kernconcepten kunnen in verschillende paradigma’s een andere betekenis hebben. We gaan bijvoorbeeld kijken naar macht en gezag, maar ook naar socialisatie en binding. De vier te onderscheiden theoretische tradities hebben een lange geschiedenis en werken door in de moderne sociale wetenschap. 

De vier tradities staan niet per se haaks op elkaar, maar vullen elkaar ook vaak aan. 

Waar hoort
rationele actor
paradigma?

1. A
2. B
3. C
4. D

De focus ligt op 'conflict'; men is van mening dat conflicten horen bij de samenleving zoals conflicten tussen arm en rijk, of tussen religies, of tussen ouders en kinderen. De basis is 'strijd'. 

Actoren versus Structuur

Een actor-paradigma herken je als een maatschappelijk verschijnsel wordt verklaard door alsof het gedrag van actoren de inrichting van de samenleving bepaalt: individueel gedrag bepaalt structuur. Voorbeeld: waarom is er criminaliteit? Omdat sommige individuen daar meer voordeel in zien dan zich aan de wet te houden. Gedrag van actoren zorgt voor een maatschappelijk verschijnsel.

Een structuur-paradigma herken je als een maatschappelijk verschijnsel wordt verklaard alsof de inrichting van de samenleving het gedrag van actoren bepaalt: structuur bepaalt individueel gedrag. Voorbeeld: waarom is er criminaliteit? Omdat door machtsverschillen in de samenleving de machthebbers hebben bepaald wat wel en wat niet legaal is. Structuur bepaalt gedrag.

Consensus versus Conflict

Ordesociologen zien consensus als basis van de samenleving. Zij richten zich op een stabiele toestand in de samenleving, overeenstemming. 

Sommige wetenschappers zijn van mening dat conflicten de achterliggende basis zijn van een samenleving. Zij worden ook wel conflictsociologen genoemd.

Rationele actor paradigma

Actor - conflict 

Mensen streven naar nutsmaximalisatie 

Mensen zijn in staat om belangen af te wegen

Het is een economische visie (kapitalisme)

Criminaliteit: rationele keuzetheorie mensen maken een bewuste keuze om crimineel gedrag te vertonen, een kosten-baten analyse dus. Levert het meer op dan dat het kost? Doen dan!

Wat is het rationele-actor paradigma?

1. Actoren kiezen ervoor om hun eigen belang zo veel mogelijk na te streven
2. De nadruk word gelegd op de structuren in de samenleving en beschouwd de samenleving als een geheel
3. Gedrag van mensen word vooral bepaald door hoe mensen de werkelijkheid zien
4. Ongelijkheid word gezien als motor in de samenleving, conflicten leiden tot noodzakelijke veranderingen

Sociaalconstructivisme - paradigma

Actor - consensus

Analyseert interacties en hun betekenis. Zo probeert de processen te begrijpen die mensen ertoe aanzetten deel uit te maken van een samenleving.  Met andere woorden, het bestudeert sociale activiteiten en zelfcreatie. Wat betekent iets? Voorbeeld: liftgebaar, knikken, wijsvinger naar slaap brengen, boer laten na eten in China. De context is dus belangrijk.

Gedrag van mensen wordt bepaald door hoe mensen de werkelijkheid zien

Constructen = denkbeelden. Differentiële associatietheorie bij criminaliteit.

Criminaliteit: etiketteringstheorie mensen krijgen label opgeplakt en gaan zich daar naar gedragen

Wat is sociaal-constructivisme paradigma?

1. Ongelijkheid word gezien als motor in de samenleving, conflicten leiden tot noodzakelijke
2. De nadruk word gelegd op de structuren in de samenleving en beschouwd de samenleving als een geheel
3. Gedrag van mensen word vooral bepaald door hoe mensen de werkelijkheid zien
4. Actoren kiezen ervoor om hun eigen belang zo veel mogelijk na te streven

Conflict paradigma

Structuur - conflict

Conflict leidt tot verandering

Ongelijkheid, vooral in bezit en macht, is uitgangspunt.

Criminaliteit: structurele deviantie theorie

Structuren in de samenleving zijn in het voordeel van  de machthebbers  

Wat is conflict paradigma?

1. Ongelijkheid word gezien als motor in de samenleving, conflicten leiden tot noodzakelijke
2. Actoren kiezen ervoor om hun eigen belang zo veel mogelijk na te streven
3. De nadruk word gelegd op de structuren in de samenleving en beschouwd de samenleving als een geheel
4. Gedrag van mensen word vooral bepaald door hoe mensen de werkelijkheid zien

Functionalisme - paradigma

Structuur - consensus

Samenleving is een geheel en elk onderdeel (groep) heeft een functie. Metafoor: lichaam met organen

Focus: hoe blijft samenleving stabiel. Ook ongelijkheid heeft een functie.

Criminaliteit: bindingstheorie, bindingen remmen criminaliteit

Wat is functionalisme paradigma?

1. Gedrag van mensen word vooral bepaald door hoe mensen de werkelijkheid zien
2. Ongelijkheid word gezien als motor in de samenleving, conflicten leiden tot noodzakelijke
3. Actoren kiezen ervoor om hun eigen belang zo veel mogelijk na te streven
4. De nadruk word gelegd op de structuren in de samenleving en beschouwd de samenleving als een geheel

Probeer onderstaande afbeelding uit je hoofd te leren.

Welke twee dimensies horen bij het functionalisme?

1. Structuur
2. Actor
3. Conflict
4. Consensus

Welke twee dimensies horen bij het conflict-paradigma?

1. Structuur
2. Actor
3. Conflict
4. Consensus

Welke dimensie?
Er is strijd over van alles en nog wat

1. Structuur
2. Actor
3. Conflict
4. Consensus

Welke dimensie?
Uitgangspunt is een samenleving waar een stabiele evenwichtige situatie wordt nagestreefd

1. Structuur
2. Actor
3. Conflict
4. Consensus

Welke twee dimensies horen bij het sociaalconstructivisme-paradigma?

1. Structuur
2. Actor
3. Conflict
4. Consensus

Welke twee dimensies horen bij de rationele-actor paradigma?

1. Structuur
2. Actor
3. Conflict
4. Consensus

Welke paradigma's vallen op de dimensie actor-structuur aan de actor zijde?

1. functionalisme en rationele actor paradigma
2. rationele actor en sociaal constructivisme paradigma
3. functionalisme en conflict paradigma
4. conflict paradigma en rationele actor paradigma

Welk paradigma herken
je vanuit de binding die
de mensen op de foto
met elkaar hebben?

1. functionalisme
2. conflict
3. sociaalconstructivisme
4. rationele actor

Welk paradigma herken
je vanuit de binding die
de mensen op de foto
met elkaar hebben?

1. functionalisme
2. conflict
3. sociaal constructivisme
4. rationele actor

Lees bladzijden 11 t/m 20 uit het boekje Samengevat 

en oefen de paradigma's  met de SO opdracht die ik in Magister heb gezet voor jullie. 

Veel succes