Uitdrukkingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Uitdrukkingen

Lesdoelen

*Aan het einde van de les kunnen de studenten het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik in eigen woorden uitleggen.

*Aan het einde van de les kunnen de studenten figuurlijk taalgebruik in een zin herkennen en de betekenis ervan benoemen.

Waarom belangrijk?

*In het dagelijks leven kom je veel figuurlijk taalgebruik tegen.

*In het examen schrijven, spreken en gesprekken moet je een uitdrukking gebruiken.

Wat is letterlijk taalgebruik?

Wat is figuurlijk taalgebruik?

Letterlijk vs. figuurlijk

*Letterlijk taalgebruik -> Wat er staat, is wat je bedoelt.

-Toen Jan gegeten had, legde hij zijn handen op zijn buik.

*Figuurlijk taalgebruik -> Er staat iets anders dan wat je bedoelt.

-Mijn ouders zijn twee handen op één buik.

Uit de rest van de tekst kun je opmaken of een zin letterlijk of figuurlijk bedoeld is.

Toen ik 's avonds thuiskwam, lag mijn hond in zijn mand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Toen ik 's avonds thuiskwam, vond ik de hond in de pot.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De iPhone is de Rolls-Royce onder de mobieltjes.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Mijn Rolls-Royce staat tussen de andere auto´s geparkeerd.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Welke uitdrukkingen kennen jullie al?

Uitdrukkingen

*Een uitdrukking is een vast groepje woorden dat altijd figuurlijk bedoeld is.

*Let op: je moet een uitdrukking in je examen schrijven, spreken en gesprekken gebruiken!

Mark wilde zijn rijbewijs gaan halen, maar hij zag veel beren op de weg.

1. Mark kwam tijdens zijn rijles beren op de weg tegen.
2. Mark zag veel moeilijkheden bij het halen van zijn rijbewijs.

De boze student had nog een appeltje met zijn docent te schillen.

1. De student moest voor zijn docent een appel gaan schillen.
2. De student moest nog een vervelende zaak afhandelen.

De boze student ging de klas uit om een appel voor zijn docent te schillen.

1. De student moest voor zijn docent een appel gaan schillen.
2. De student moest nog een vervelende zaak afhandelen.

Het wordt groen en geel voor de ogen.

Uit de doppen kijken

Het oog is groter dan de maag.

Een sloddervos zijn

Iemand de oren afzagen

Duizelig of misselijk worden

Goed opletten

Meer op je bord scheppen dan je op kunt eten

Een slordig iemand zijn

Steeds blijven aandringen

Verwerkingsopdracht

1) Met vuur spelen -> ...

2) Er komt licht in de duisternis. -> ...

3) In hart en nieren  -> ...

4) De kat uit de boom kijken -> ...

5) Iemand de hand boven het hoofd houden -> ...

6) Een speld in een hooiberg zoeken -> ...

7) Brood op de plank hebben -> ...

8) Iemand een oor aannaaien -> ...

9) Achter de wolken schijnt de zon. -> ...

Verwerkingsopdracht

1) Met vuur spelen -> Gevaarlijk te werk gaan

2) Er komt licht in de duisternis. -> Er komt een oplossing.

3) In hart en nieren  -> Vanuit volle overtuiging

4) De kat uit de boom kijken -> Een afwachtende houding aannemen

5) Iemand de hand boven het hoofd houden -> Iemand beschermen

6) Een speld in een hooiberg zoeken -> Iets onmogelijks proberen

7) Brood op de plank hebben -> Voldoende inkomen hebben

8) Iemand een oor aannaaien -> Iemand oplichten

9) Achter de wolken schijnt de zon. -> Er komt altijd weer een betere tijd.

Reflectie

*Schrijf een tweet (kort bericht) in de chat waarin je vertelt wat je vandaag geleerd hebt. Gebruik in je tweet een uitdrukking.

*Maak nog twee oefeningen in Studiemeter, want alleen de les volgen is niet genoeg!

-Starttaal Online -> Beeldspraak

-ViaStarttaal Online -> Spreekwoorden/uitdrukkingen