Formuleren-3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

LESDOEL

> JE KUNT DE JUISTE VERWIJSWOORDEN PLAATSEN 

> JE KUNT CONGRUENTIEFOUTEN HERKENNEN EN VERBETEREN

>JE KUNT DAT/ALS-CONSTRUCTIES HERKENNEN EN VERBETEREN

> JE KENT DE REGELS VAN DE FOUTIEVE SAMENTREKKING 

Formuleren - 17 maart TOETS

31. Ontleden 

2. Dubbelop fouten 

3. Fouten met verwijswoorden

4. Incongruentie

5. Dat/Als-constructie

 6. Foutieve samentrekking

7. Foutieve beknopte bijzin

8. Onjuist begrenzen 

Checken of jullie de opdrachten  hebben gemaakt

1. Pak je telefoon 

2. Doe mee op LessonUp

3. Paar seconden de tijd om te antwoorden

Het oppermachtige plan voor de schaatswedstrijd ...... Jutta Leerdam had bedacht is perfect uitgevoerd.

Dat of wat?

Gebruik het verwijswoord 'dat' als je verwijst naar een het-woord. Gebruik het verwijswoord 'wat' als je verwijst naar 

- een overtreffende trap (het beste, het mooiste)

- een onbepaald voornaamwoord (alles, iets, niets, het enige)

- een hele zin 

1. wat
2. dat

Het beste ...... schaatster Antoinette Rijpma-de Jong kon overkomen was goud op de 1500 meter.

Dat of wat?

Gebruik het verwijswoord 'dat' als je verwijst naar een het-woord. Gebruik het verwijswoord 'wat' als je verwijst naar 

- een overtreffende trap (het beste, het mooiste)

- een onbepaald voornaamwoord (alles, iets, niets, het enige)

- een hele zin 

1. wat
2. dat

16-jarigen moet ook kunnen stemmen: de impact van de verkiezingen is voor ...... enorm.

Hen of hun?

-Gebruik hen wanneer het lijdend voorwerp is (lv) Ik geef het boek aan hen. 

-Gebruik hen na een voorzetsel - Hij is verliefd op hen 

-Gebruik hun als het meewerkend voorwerp is en er géén voorzetsel voor staat.   Ik geef hun een cadeau

- Gebruik hun nooit als onderwerp. 

1. hun
2. hen

Goed of fout?

Hun vinden dat menstruatieproducten gratis verkrijgbaar moeten zijn op scholen.

Zij of hun?

'hun' kan nooit onderwerp zijn.

Het is 'zij'.

1. Fout. Het is --> Zij vinden
2. Goed. Het is --> Hun vinden

Goed of fout?

De media schrijft bijzonder uitgebreid over WIDM.

Incongruentie

Media = meervoud. 

Bij een meervoudige onderwerp moet een meervoudige persoonsvorm. Hier is sprake van incongruentie.

1. Goed
2. Fout

Goed of fout:
Zowel de regering als de oppositie zijn van mening dat er strengere regels moeten komen voor belastingontduiking

1. goed
2. fout

Dat/als-constructie

Dat/als-constructie

Een bijzin van voorwaarde begint vaak met als of wanneer. Je kunt zo'n voorwaarde dan het beste achteraan de zin zetten. Doe je dat niet, dan ontstaat er een dat/als-constructie. 

Daarom vind ik dat als films schokkende beelden bevatten of vormen van ernstig geweld, ze niet voor tien uur 's avonds moeten worden uitgezonden. 

Juiste zin:
Daarom vind ik dat films niet voor tien uur 's avonds moeten worden uitgezonden, als ze schokkende beelden bevatten of vormen van ernstig geweld. 

Foutieve samentrekking

In zinnen kunnen woorden twee keer voorkomen 

Het feest duurde lang en het feest was erg gezellig. 

Soms kun je die woorden de tweede keer weglaten.

Het feest duurde lang en was erg gezellig.

Dat heet een samentrekking

Voorwaarden samentrekking

(1) Het feest duurde lang en (2) het feest was erg gezellig

Dezelfde functie: In beide zinnen is het feest het onderwerp

Dezelfde betekenis: het feest heeft dezelfde betekenis

Hetzelfde getal: het feest heeft hetzelfde getal

Foutieve samentrekking -getal

Foutieve samentrekking betekenis

Foutieve samentrekking gram. functie

Jerry keek naar een hond en daardoor niet uit bij het oversteken. 

Marcel heeft zijn vriendin gefeliciteerd en een cadeau gegeven.

Paul is ziek en naar huis gegaan.

Maken

Dat/als constructie (bladzijde 219)

+ Foutieve samentrekking (bladzijde 220-221)

opdrachten: 12,13