Online les 01 - Herhaling woordsoorten A2 en A5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Herhaling woordsoorten A2 en A5

Lidwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord,

 voorzetsel, bijwoord en telwoord

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van de les: 

- wat de kenmerken en functies van lidwoorden, zelfstandig naamwoorden en bijvoeglijk naamwoorden zijn; 

- wat de kenmerken en functies van voorzetsels, bijwoorden en voegwoorden zijn; 

- hoe we bovenstaande woordsoorten kunnen benoemen. 

Lidwoorden

De woorden de, het en een  zijn lidwoorden. 

Het en een kunnen ook tot andere woordsoorten behoren. 

We onderscheiden de bepaalde lidwoorden de en het en het onbepaalde lidwoord een. 

Zelfstandige naamwoord

Zelfstandige naamwoorden zijn woorden voor mensen, dieren, dingen, planten, bomen, maar ook voor abstracte zaken. 

Een bijzondere vorm is de eigennaam: namen van mensen, bedrijven, maar ook aardrijkskundige namen (hoofdletters!)

Kenmerken zelfstandig naamwoord

Het zelfstandig naamwoord heeft verschillende kenmerken: 

- er kan een meestal lidwoord voor komen te staan; 

- het heeft meestal een meervoud en een enkelvoud; 

 - je kunt er meestal een verkleinwoord van maken. 

Het bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord zegt iets over (een eigenschap van) het zelfstandig naamwoord. 

Het bijvoeglijk naamwoord staat meestal vóór het zelfstandig naamwoord, maar kan er ook achter staan. 

Het bijvoeglijk naamwoord heeft een lange (verbogen) en korte (onverbogen) vorm en we kunnen er trappen van vergelijking mee maken. 

Bijzonderheden bijvoeglijk naamwoord

Een bijzondere vorm van het bijvoeglijk naamwoord is het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. Dit geeft aan waarvan iets is gemaakt en eindigt meestal op -en. 

Als en bijvoeglijk naamwoord is afgeleid van een voltooid of onvoltooid deelwoord, schrijven we het zo kort mogelijk op. 

Voorzetsels

Voorzetsels zijn woorden die je 'voor' een element in de zin kunt 'zetten. 

Voorzetsels geven vaak plaats en tijd weer; daarom is alles wat je voor 'de kast' of 'de vakantie' kunt zetten een voorzetsel. 

Als je voorzetsels achteraan een woordgroep plaatst, noem je het een achtergeplaatst voorzetsel of een achterzetsel. 

Voorzetseluitdrukking

Soms vullen voorzetsels samen met andere woorden als een soort van voorzetsel. Dan is er sprake van een voorzetseluitdrukking. 

Ten behoeve van - voor

Met ingang van - per

Bijwoord

Als een woord iets zegt over een andere woordsoort dan een zelfstandig naamwoord, is het een bijwoord. 

Woorden die in één woord een plaats of tijd aanduiden zijn bijwoorden. 

Verder zijn er bijwoorden van tijd of duur, frequentie, wijze en graad. 

Ook vraagwoorden die geen vragende voornaamwoorden zijn, zijn bijwoorden. 

Telwoorden

Telwoorden geven een hoeveelheid of een volgorde aan. 

We onderscheiden verschillende soorten telwoorden:

- Bepaald geeft een exacte waarde aan; onbepaald geeft niet precies aan hoeveel van iets het is. 

- Hoofdtelwoorden geven een hoeveelheid aan; rangtelwoorden een volgorde.